|
سیمین دانشور، داستان نویس و مترجم برجسته ایرانی، درگذشت
پنج شنبه 08 مارس 2012 - 18 اسفند 1390
سیمین دانشور، داستان نویس ایرانی، عصر پنج شنبه ۱۸ اسفند پس از یک دوره بیماری در خانه اش در تهران از دنیا رفت.
او متولد هشتم اردیبهشت سال ۱۳۰۰ شمسی در شیراز بود.
خانم دانشور با تحصیل در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، در رشته ادبیات فارسی دکترا گرفت، چند سالی به تحصیل در دانشگاه های آمریکا در رشته های زیبایی شناسی و نمایشنامه نویسی پرداخت و پس از بازگشت به ایران، در هنرستان هنرهای زیبا و دانشگاه تهران مشغول به تدریس شد.
"آتش خاموش" نخستین اثر داستانی او بود که در سال ۱۳۲۷ منتشر کرد. سیمین دانشور در همان سال با جلال آل احمد، نویسنده و مترجم ایرانی، آشنا شد و این آشنایی به ازدواج انجامید.
سووشون (انتشارات خوارزمی، چاپ تیر ۱۳۴۸) معروف ترین رمان اوست که در سال درگذشت جلال آل احمد، منتشر شد. این رمان به هفده زبان ترجمه شده است.
"شهری چون بهشت"، "به کی سلام کنم"، "جزیره سرگردانی"، "ساربان سرگردان" و مجموعه مقالات "شناخت و تحسین هنر" از دیگر آثار اوست.
سیمین دانشور همچنین با ترجمه آثاری از برنارد شاو (سرباز شکلاتی)، آنتوان چخوف (دشمنان)، آلن پیتون (بنال وطن)، ناتانیل هاثورن (داغ ننگ) و غیره در معرفی نویسندگان برجسته جهانی به مخاطبان فارسی زبان نقش موثری داشت.
سیمین دانشور عضو و نخستین رئیس کانون نویسندگان ایران بود.
فصل جدید در رمان نویسی ایران
منتقدان، آشنایی و همنشینی او با چهره های سرشناسی چون بدیع الزمان فروزانفر، صادق هدایت، فاطمه سیاح و نیما یوشیج را در شکل گیری شخصیت مستقل، نگاه واقع گرایانه و نثر ادبی او بی تاثیر نمی دانند.
رضا براهنی، نویسنده، شاعر و منتقد ادبی ساکن کانادا، به بی بی سی فارسی گفت:" دانشور با کتاب سووشون فصل جدیدی را در رمان نویسی ایران افتتاح کرد. سووشون بدون شک یکی از مهم ترین رمان های زبان فارسی است."
به گفته آقای براهنی، سیمین دانشور "آغاز کننده رمان زنانه در ایران است."
"روایت زن به وسیله زن با قصه سووشون شروع شده و لحن زنانه در داستان با زبان او شروع می شود."
محمدعلی سپانلو، شاعر، مترجم و منتقد ادبی مقیم تهران گفت: "سیمین دانشور را از بزرگ ترین نویسندگان ایرانی می دانم، در کنار هوشنگ گلشیری، محمود دولت آبادی، احمد محمود، و اسماعیل فصیح."
همچنین منیرو روانی پور، داستان نویس مقیم آمریکا، به بی بی سی فارسی گفت که آثار سیمین دانشور بر تعداد زیادی از نویسندگان ایرانی تاثیر گذاشته است. او با اشاره به رمان سووشون گفت: "خواندن این رمان باعث کشش به سوی ادبیات و علاقمندی به شناخت جامعه ام شد."
مجموعه "چهل طوطی" شامل داستان‌ها و افسانه‌های هندی با ترجمه مشترک سیمین دانشور و جلال آل‌احمد به تازگی پس از سال ها در ایران منتشر شده بود.
سیمین دانشور فرازهایی از خاطرات خود از زندگی با جلال آل احمد را در کتاب "غروب جلال" روایت کرده است؛ این زوج صاحب فرزند نمی شدند و جلال آل احمد نیز در کتاب "سنگی بر گوری" به روایت مشکلات مربوط به ناباروری و بخش هایی از زندگی خصوصی اش با سیمین دانشور پرداخته بود.
رمان "کوه سرگردان" سومین رمان از سه گانه داستانی "جزیره سرگردانی" و "ساربان سرگردان" است که هنوز منتشر نشده است.
گزیده آثار سیمین دانشور«آتش خاموش» ۱۳۲۷
«بتاتریس»
اثر آرتور شنیتسلر ،۱۳۳۲
«رمز موفق زیستن » اثر دیل
کارنگی ،۱۳۳۲
«کمدی انسانی» اثر ویلیام سارویان، ۱۳۳۴
«شهری چون بهشت »۱۳۴۰
«باغ آلبالو» اثر انتوان چخوف
، ۱۳۴۷
«سووشون» ۱۳۴۸
«بنال وطن» اثر آلن پیتون
،۱۳۵۱
«مسائل هنرایران» ده شب، شبهای شاعران و
نویسندگان ایران ، ۱۳۵۶
«به کی سلام کنم؟» ۱۳۵۹
«غروب جلال » ۱۳۶۰
« ماه عسل آفتابی» ترجمه از
نویسندگان مختلف ،۱۳۶۲
«شناخت و تحسین هنر» مجموعه
مقالات ۱۳۵۷
«از پرنده های مهاجر بپرس» ۱۳۷۶
«ساربان سرگردان » ۱۳۸۰
«شاهکارهای فرش ایران»
از: بی بی سی
----
خالق «هستی» راهی برای نسل ما گشود و رفت
تسلیت مدرسه فمینیستی به مناسبت درگذشت سیمین دانشور
مدرسه فمینیستی: انگار همدستی کرده بودند... بعید نیست از این زری هرچه بگویی برمی آید کسی چه می داند شاید قول گوشواره اش را به سایه مرگ داده بود که بیاید و او را در این روز ببرد تا که مرگش نیز زنانه و زن واره اتفاق افتد...
انگار همدستی کرده بودیم که در مدرسه فمینیستی، امسال به مناسبت تولد 90 سالگی اش ویژه نامه ای را به او اختصاص دهیم و آن قدر از او بنویسیم تا شاید اندکی از دین مان را به او ادا کرده باشیم.
برای او که سووشونش همچون درفش کاویانی مرزهای ادبیات داستانی زنان را درنوردید.
برای او که هما ناطق از زبان جلال "عیال فاضله " اش نامید.
برای او که نوشین احمدی خراسانی "خالق هستی" اش خواند.
برای او که سیمین بهبهانی در وصف اش گفت: «سیمین تاجی است به تارک سرزمین ما ـ ماندگار».
برای او که شهلا لاهیجی در موردش گفت «جلال آل احمد را با سیمین دانشور شناختم.»
.....
چه خوب شد که به مناسبت تولدش آن قدر نوشتیم که حالا سکوت باشکوه مرگش را بی اضطرابی برای مرثیه نوشتن های شتابزده مزه مزه کنیم. این هم از آن کارها بود... نوشتن برای زندگان به رسم سپاس تا در شکوه آرام مرگ شان سهیم شویم.
پس، سخن کوتاه می کنیم و قلم برای گریستن نمی چرخانیم. فقط تسلیتی کوتاه از طرف بچه مدرسه ای ها:
سیمین دانشور، داستان نویس، مترجم ، و محقق ادبیات... با آن قلم نرم و با آن دم گرم شیرازی که بوی عطر و بهار فارس را بر فضای داستان نویسی زنان می پراکند در «روز جهانی زن»، کوله باری از عشق و دانش و ادب را به زنان ایران هدیه کرد و رفت. انگار همدستی کرده بودند... بعید نیست از این زری هرچه بگویی بر می آید "عزت الدوله" هم گیج شده....
مدرسه فمینیستی – 18 اسفند 1390
