فریده غیرت: تعریف رجال سیاسی از منظر حقوقی

سه شنبه, 26ام بهمن, 1395
اندازه قلم متن


اصل ١١۵ قانون اساسی می‌گوید: «رئیس‌جمهور باید از بین رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر می‌باشند انتخاب شود: ایرانی‌الاصل، تابع ایران، مدیر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری ‌اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور».قید کلمه «رجال» در این اصل شبهاتی را ایجاد کرده که شاید منظور قانون‌گذار فقط مردان هستند و زنان با دارا‌بودن شرایط مذکور حق برخورداری از این حق را ندارند.

در مقابل این تفکر، عده‌ای را عقیده بر این است که رجال شامل مردان و زنان می‌شود و فقط اختصاص به مردان ندارد. در تعاریفی که از این واژه شده، رجال را علمی می‌دانند که از سند و احوال راویان بحث می‌کند تا دریابد که روایت آنان قابل‌قبول هست یا نه. این راویان را «رجال حدیث» نامیده‌اند. با تعریفی دیگر، علم رجال علمی است که برای شناسایی راویان احادیث و صفات آنها تدوین شده که الزاما و فقط راویان مرد موردنظر نیست. تعریفی دیگر که از کلمه رجال نیز شده: جنس نر از انسان که به بلوغ رسیده باشد. کلمه رجولیت نیز در برابر طفولیت به‌ کار می‌رود که مراد از هر دو کلمه طفولیت و رجولیت، هم زن و هم مرد است. به عقیده برخی از استادان (ازجمله سیدعلی اصغر ‌غروی، پژوهشگر دینی)، ویژگی زبان عربی آن است که افعال و ضمایر وقتی برای هر دو گروه زنان و مردان به ‌کار می‌رود از واژگان مذکور استفاده می‌کند. در آیات مختلف قرآن کریم «یا ایهاالذین» شامل زنان و مردان است و آیا می‌توان گفت در قرآن منظور از کلمه رجال مردان است؟

بر این مبنا قطعا قانون‌گذار در تدوین قانون وقتی از واژه رجال استفاده می‌کند، نظر بر همگان و عموم، اعم از زن و مرد دارد. در قرآن کریم بارها کلمه رجال آمده که در موارد زیادی مراد از آن اعم از زن و مرد است. کلمه الناس بارها در قرآن کریم ذکر شده؛ قطعا کلمه الناس شامل زن و مرد می‌شود و هدف آن کلی و منظور از آن نوع بشر است؛ چه زن باشد و چه مرد».

در زمان تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی، گفت‌وگوها بر این عنوان بود که رئیس‌جمهور باید از بین مردان باشد، ولی درنهایت از کلمه رجال استفاده شده که بر مبنای تعاریف نقل‌شده منظور فقط مردان نبوده و به‌طور صریح در این باب صحبتی نشده است. جای شکی باقی نمی‌ماند که قانون‌گذار در تدوین قانون وقتی از واژه رجال استفاده می‌کند، نظر بر همگان و عموم دارد که شامل زن و مرد است.
از: شرق


به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید

هنوز نظری اضافه نشده است. شما اولین نظر را بدهید.