بجز مشکل اجراى طرح هدفمندى یارانه ها، اقتصاد ایران با رکود در تولید، تورم ۵۰ درصدى و صفرشدن ذخیره ارزى روبرو است

شنبه, 2ام اردیبهشت, 1391
اندازه قلم متن

در پى افشاى نامه ى على لاریجانى به رهبر جمهورى اسلامى ایران که همه را متوجه خطر افزایش ناگهانى تورم کرد، خبرهاى جدیدترى حکایت از آن دارد که به هر حال وضعیت دشوارى در انتظار اقتصاد ایران است.

رئیس پارلمان ایران در آن نامه تقاضا کرده بود که با توجه به خطر انفجار تورم و خطر احتمالى انفجار خشم مردم، از اجراى مرحله ى دوم طرح یارانه پیشگیرى شود. لیکن حتى با پرهیز از این اجرا نیز به نظر مى رسد که اقتصاد ایران با مشکلات بزرگى دست و پنجه نرم مى کند و ممکن است با ورود عوامل دیگرى وضعیت خطرناکترى بیابد.

دو مشخصه ى بارز کنونى اقتصاد ایران افزایش قیمت کالاهاى اساسى تا ۵۰ در صد، یعنى تورم حاد، و خالى شدن صندوق ذخیره ى ارزى کشور است. در همین حال خبر مى رسد که رکود در تولید موجب تعطیل شدن بعضى از کارخانه ها شده است و این یعنى “رکود تورمى” که به گفته ى دکتر فرخ قبادى “در بهترین حالت و با خردمندانه‌ترین سیاست‌ها، طول دوره درمان آن چندان کوتاه نیست”.

محمدرضا خباز عضو کمیسیون اقتصادی مجلس خبر از آن مى دهد که “برداشت هاى بى رویه و بدون مجوز دولت، حساب ذخیره ى ارزى را منفى کرده است”. وى آن گونه که ایلنا (خبرگزارى کار ایران) گزارش داده، گفته است که رییس جمهور، علت عدم پرداخت ۲ میلیارد ریال بودجه به متروى تهران از محل حساب ذخیره‌ ارزی را خالی بودن این حساب اعلام کرده است.

خباز در اثبات نظرش مى گوید: “کاهش ۸۳ درصدی برداشت دولت از حساب ذخیره ارزی در سال ۱۳۸۹ به نوعی تایید‌ کننده‌ اظهارات اخیر رییس‌جمهور مبنی بر صفر شدن موجودی حساب ذخیره ارزی است.”

در ایران رسم بر این است که هر چاه مالى که کنده شود، با پول نفت پرمى گردد. گذشته از آن که فروش نفت ایران و دریافت پول آن هم اکنون و بخصوص در ماههاى آتى با مشکلات ناشى از تحریم هاى غربى و بویژه امریکایى روبرو است، به نظر مى رسد درآمد فروش نفت چاره ساز صندوق ذخیره ى ارزى نباشد. زیرا دو چاه قبلى براى آن در نظر گرفته شده است.

این دو چاه را نمایندگان مجلس کنده اند. زیرا به گفته ى خباز بر اساس تصویب نمایندگان مجلس حساب ذخیره ارزی در اولویت سوم قرار گرفته است. یعنى در صورتی که ۲۰ درصد صندوق توسعه ملی و۸۱.۵ درصد خزانه ى کشور از درآمدهای حاصل از فروش نفت محقق شود، مازاد درآمد به حساب ذخیره ارزی واریز خواهد شد.

گرانی ۵۰% و مشکل یارانه ها

از سوى دیگر احمد توکلى دیگر نماینده ى مجلس گفته است که “در سفر به شمال کشور متوجه شدم که سه کارخانه تعطیل شده اند”. وى مى افزاید: “یکى از این کارخانه ها با تجهیزات جدید افتتاح شده بود”. این نماینده تقصیر را به گردن دولت مى اندازد. او معتقد است که دولت، قانون هدفمندى یارانه ها را که ۵ سال زمان لازم داشته، دو ساله انجام داده و ۱۷ مورد تخلف نیز داشته است.

وى به گزارش ایلنا در جمع جبهه ى متحد اصولگرایان، بى توجهى دولت را مسبب “مشکلات اقتصادى فراوان” دانسته و از ۱۶ میلیارد تومان کسرى در پرداخت یارانه ها سخن گفته است.

توکلى توضیح مى دهد: “درآمد حاصله از هدفمند کردن یارانه‌ها در طول ۱۵ ماه گذشته نزدیک به ۲۹ میلیارد تومان بوده است، در حالی که نزدیک به ۴۵ میلیارد تومان یارانه به مردم پرداخت شده است و ۱۶ میلیارد کسری حاصل شده است”. او مى افزاید: “مابقی این پول از طریق فروش ارزهای نفتی فراهم گشته و همین مسئله سبب گسترش رکود و تورم در کشور شده است”.

احمد کریمی اصفهانی دبیر جامعه اصناف و بازار نیز مرثیه ى دیگرى براى اقتصاد ایران مى خواند. او در گفتگو با ایلنا مى گوید: “گرانی‌های امروز در هیچ دولتی سابقه نداشته است” او از اینکه بخواهند با تعزیرات و متهم کردن افراد به “گرانفروشى” به جنگ تورم بروند، انتقاد کرده است. وى مى گوید: “سوء مدیریت عامل اصلى گرانى است” و “گرانی و گران فروشی دو مقوله جدا از هم است”.

کریمی اصفهانی مى پذیرد که “بخشی از گرانی‌ها ناشی از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها است”، لیکن حکومت را در تنظیم بازار بویژه با استفاده از اهرمهاى صادرات و واردات ناموفق مى داند.

او معتقد است که دولت بدون استفاده از ابزارها و اهرمهایش، بازار را رها مى کند و بعد از مدتى با تعزیرات به جنگ بازار مى رود. وى مى گوید: “هیچ وقت سابقه نداشت که در خلال یک سال قیمت کالاهای اساسی و مصرفی نزدیک به ۵۰ درصد افزایش یابد”.

حال، مردم با این تورم دست به گریبان اند، تورمى که همراه است با رکود اقتصادى و بویژه صنعتى. این رکود بیکارى را نیز به همراه دارد.

پدیده ى ظهور رکود در کنار تورم، پدیده ى جدیدى نیست و در کشورهاى غربى نیز امرى شناخته شده است. اما سوال اینجاست که حکومت ایران با چه ابزار و راهکارى مى خواهد به جنگ “رکود تورمى” برود؟ با دادن آزادیها و تشویق ابتکارات، با بهبود و گسترش روابط خارجى، با کاهش هزینه هاى تسلیحاتى، با تقویت و بهبود مدیریت، یا تنها با لزوم اتحاد براى خنثى کردن توطئه هاى دشمن؟

به نظر مى رسد که راهکار اخیر در این کشاکش سرنوشت، راهکار کارسازى نیست، حتى اگر زمانى کارساز بوده است.

از: العربیه


به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید

هنوز نظری اضافه نشده است. شما اولین نظر را بدهید.