رضا حقیقت‌نژاد: وزیر کشور درباره گشت سپاه دروغ می گوید

جمعه, 1ام دی, 1396
اندازه قلم متن

عبدالرضا رحمانی فضلی درباره طرح گشت های سپاه گفته اجرای اینطرح به معنای تداخل مار نیروها نیست

عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور چهارشنبه ۲۹ آذر در حاشیه جلسه هیات وزیران در واکنش به سوالی درباره طرح گشت های سپاه گفته اجرای این طرح به معنای تداخل کار نیروها نیست: « مسئولیت امنیت و انتظامات شهر و روستاها کاملا بر عهده نیروی انتظامی قرار دارد و در مواقعی خاص با توجه به شرایطی که پیش می آید، قرارگاه هایی تشکیل می شود که مسئولیت آنها با نیروی انتظامی است.» او به عنوان نمونه از مراسم های ۲۲بهمن و ۱۵ خرداد به عنوان مواردی یاد کرده که نیروی انتظامی برای کنترل امنیت عمومی از سپاه کمک می گیرد و تاکید کرده «همه نیروها با توجه به مقررات و شرایط که تشخیص آن در پایتخت بر عهده شورای امنیت و سایر استان ها بر عهده شورای تامین است، عمل می کنند.»

گشت های محلی سپاه با عنوان «بسیج محله محور» از ۵ آذرماه در سراسر ایران در قالب طرح «حماسه امنیت و خدمت» آغاز به کار کرد. نیروهای فعال در این گشت ها در قالب گروه های سه تا ۵ نفره به صورت پیاده که بدون سلاح هستند و یا سوار بر موتور که سلاح و حکم قضایی دارند، به گشت زنی در محلات می پردازند. این نیروها در دوره های آموزشی شرکت کرده اند، بسیم همراه دارند و ضابط قضایی محسوب می شوند و قصد دارند با هدف پیشگیری از سرقت و ایجاد امنیت و برخورد با جرائم مشهود فعالیت کنند. تعداد افراد فعال در این طرح اعلام نشده است. فقط در استان فارس اعلام شده ۱۰هزار نفر در این گشت ها حضور دارند. در این استان، بیش ۵ میلیون نفر زندگی می کنند. اگر مبنا را تعداد جمعیت هر استان قرار دهیم، احتمالا ۱۶۰هزار بسیجی در این گشت ها فعال هستند.

گشت های سپاه زیر نظر قرارگاه امام هادی فعالیت می کنند. قرارگاه امام هادی که یک قرارگاه رزمی وابسته به بسیج است، نهاد بالادستی گردان های عاشورا و الزهرا محسوب می شود. این گردان ها ماموریت امنیتی و سرکوب اعتراض ها و ناامنی ها را بر عهده دارند. سابقه تشکیل این گردان ها به ابتدای دهه ۷۰ باز می گردد که بروز برخی اعتراض های اجتماعی در شهرهایی چون شیراز، اصفهان و قزوین ایده راه اندازی گشت های امنیتی شهری را مطرح کرد و زمینه ساز تولد گردان های عاشورا و الزهرا (مخصوص زنان) شد.

گردان های عاشورا در سرکوب برخی اعتراض های سیاسی مانند حوادث کوی دانشگاه در سال ۷۸ و اعتراض ها به کودتای انتخاباتی سال ۸۸ هم حضور موثر داشتند. سپاه سال ۹۰، گردان های امنیتی امام علی را برای سرکوب را راه اندازی کرد که به نظر نمی رسد در طرح گشت محله محور نقشی داشته باشند و ماموریت های حساس تر و مقطعی را دنبال خواهند کرد. علاوه بر این سپاه، ۵۰۰ گردان امام حسین و ۱۵۰۰ گردان بیت المقدس را هم دارد که ماموریت های مشابه ای در زمین سرکوب ناامنی های شهری دارند.

ریشه شکل گیری همه این گردان ها محصول تلاش سپاه برای سرکوب بوده است. خارج کردن کنترل فضای امنیت عمومی از دست نیروی انتظامی نیز به طور معمول در مواقع یا مناطق بحرانی صورت گرفته است. به عنوان نمونه در حوادث ۷۸ و ۸۸ که وضعیت بحرانی شد و یا در استان های کردستان و سیستان و بلوچستان که معمولا وضعیت امنیتی بحرانی است، سپاه دست بالاتری نسبت به نیروی انتظامی دارد. با این حال فرماندهان سپاه در توصیف این طرح بیشتر از کلمه «پیشگیری» استفاده کرده اند. این پیشگیری نیز ناظر به جلوگیری از ایجاد بحران است. به نظر می رسد آنها دریافته اند که بروز برخی بحران های اجتماعی ولو کوچک و در حد آتش زدن یک بانک و شکستن شیشه یک ساختمان دولتی می تواند پیامد رسانه ای قوی و بازتاب گسترده ای داشته باشد و در صدد هستند با گسترده تر کردن چتر امنیتی خویش، از بروز این وضعیت جلوگیری کنند.

با وجود چنین سوابق و احتمالاتی، وزیر کشور ایران تلاش کرده راه اندازی این گشت ها را عادی جلوه دهد. تلاش این مقام دولت برای عادی نمایی فعالیت های امنیتی سپاه در حالی صورت می گیرد که ۲۰ آذرماه، سید سلمان سامانی، سخنگوی وزارت کشور با اشاره به طرح مباحثی برای برخورد با مفاسد اجتماعی در شورای اجتماعی کشور، به خبرگزاری ایلنا گفت: «نیروی انتظامی تهران بزرگ از هیچ دستگاهی درخواست کمک یا مشارکت برای برخورد با اراذل و اوباش و سرقت نداشته است.» از سوی دیگر، علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ۲۵ آذرماه در گفتگو با سایت خانه ملت بدون اشاره به نقش یا وظیفه شورای امنیت کشور گفته بود «گشت سپاه برای مقابله با اراذل و اوباش نیاز به مصوبه شورای عالی امنیت ملی ندارد» و «نیروی انتظامی به عنوان مسئول امنیت کشور در یک هماهنگی در مواقع ضروری از نیروهای بسیج مردمی که به طور طبیعی از نیروهای آموزش دیده و مسلح هستند، برای کمک به امنیت استفاده کرده است.»

علاوه بر این تناقض ها، ادعای وزیر کشور و رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره مدیریت بالادستی نیروی انتظامی نیز درست به نظر نمی رسد. نخستین بار این موضوع را غلامحسین غیب پرور، رئیس سازمان بسیج اعلام کرد. او ۲۴ آبان در یک نشست خبری گفت که سپاه قصد دارد «ایست های بازرسی بسیج را تقلیل داده و آن را به گشت های محله ای تبدیل کند.» تبدیل ایست بازرسی به گشت محله، تصمیم و اراده سپاه بوده است نه درخواست نیروی انتظامی. بررسی اظهارات فرماندهان محلی سپاه در استان های مختلف هم نشان می دهد گشت های محله، «برنامه جدید بسیج» بوده و به عنوان یک برنامه دفاعی « به صورت پایلوت» در حال اجراست.

سردار محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه هم ۲ آذر در یک نشست خبری گفت «امروز مسئله اصلی ما بررسی معضلات اجتماعی است». او با اشاره به فعالیت NGOها در کشورهای مختلف در زمینه مسائل اجتماعی، یکی از عرصه های مسائل اجتماعی را تامین امنیت محلات دانست و «بسیج می تواند با برقراری گشت های خود این امنیت را ایجاد کند.» او در همین نشست خبری تصریح کرد که «رویکرد بسیج در حال تغییر» و «زمینه های فعالیت های بسیج در حال توسعه» است و «برنامه های مختلفی در زمینه اقتصاد مقاومتی و اشتغالزایی و راه اندازی صندوق های قرض الحسنه» در دستور کار بسیج است. با توجه به گفته های برخی مقام های محلی سپاه، این برنامه ها نیز در محلات قرار است انجام شود. سپاه در سال های گذشته برنامه هایی با عنوان مبارزه با مواد مخدر و ایجاد محله پاک، احیای مساجد در محلات، اردوهای جهادی محله محوری، گروه های سلامت، گروه های وزرشی، مجمع خیرین محله و … انجام داده است، برنامه هایی که در واقع قطعات یک پازل بزرگ تر هستند. ای قطعات همچنین به خوبی نشان می دهد که گشت های محلی سپاه یک برنامه توسعه ای بسیج است نه یک برنامه کمکی یا تحت نظر نیروی انتظامی. در واقع اگرچه از دیرباز «بسیج محلات» به عنوان یک نهاد زیرمجموعه بسیج در سراسر کشور فعال بوده ولی فرماندهان سپاه قصد دارند این نهاد را تبدیل به یک شبکه فعال کنند تا به پروژه مردمی کردن بسیج شدت بگیرد. گشت های محلی، شاخه امنیتی این شبکه و پروژه است.

از: یران وایر


به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید

هنوز نظری اضافه نشده است. شما اولین نظر را بدهید.