زنها زیر روسری و مردها با لباسهای مندرس به یک لوله شیشه ای پک میزنند و صورتشان در حلقههای دود محو شده است. این تصاویر که در ماههای اخیر در رسانهها و وبلاگهای ایرانی منتشر شده، نشانه افزایش اعتیاد ماده مخدری است که در ایران به «شیشه» معروف شده است.
خبرگزاری رویترز در گزارشی مینویسد در کمتر از یک دهه مصرف شیشه در ایران «سر به آسمان» زده است. بنا بر آمارهای رسمی، در ایران نزدیک به ۳۴۵ هزار نفر به متامفتامین معتاد هستند.
دفتر مقابله با مواد مخدر و جرائم سازمان ملل متحد در آمارهای خود می گوید کشف و ضبط متامفتامین در ایران از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ نزدیک به ۱۲۸ درصد افزایش پیدا کرده و بالاترین میزان در میان کشورهای منطقه است.
آمار دولتی و گزارشهای نیروی انتظامی میگوید تنها در سال گذشته ۳.۶ تن متامفتامین ضبط کرده است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، و به نقل از یک مقام ارشد ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران در« تهران ظرف کمتر از پنج دقیقه می توان شیشه تهیه کرد.»
خبرگزاری رویترز در ادامه مینویسد کارشناسان میگویند معتادان به متامفتامین در ایران عموما جوانان طبقه متوسط در شهرها هستند. نکته قابل توجه این است که تعداد زیادی از زنان هم شیشه میکشند.
یکی از دلایل گسترش سریع شیشه در ایران، کمبود و یا نبود اطلاعات درباره این ماده مخدر است. کارشناسان میگویند این بیاطلاعی باعث شده کسانی که به طور تفننی شیشه میکشند، به اشتباه تصور کنند اعتیاد آور نیست.
برخی از دانشجویان برای بیدار ماندن در شب و تمرکز ساعات بیشتر روی تحصیل به متامفتامین روی آوردهاند. به گزارش رسانههای ایران در سالنهای آرایشی این ماده مخدر را به عنوان داروی موثری برای کاهش وزن به زنان می فروشند.
آذرخش مکری روانپزشک ایرانی و استاد دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران که با مشکلات ناشی از اعتیاد به شیشه سرو کار داشته میگوید: «متقاعد کردن مردم به اینکه این ماده اعتیاد آور است، کار سختی است.»
اعتیاد به تریاک مشکلی است که از دیرباز در ایران وجود داشته است و کشیدن تریاک حتی در مناطق روستایی که از نظر فرهنگی سنتی هستند، تحمل میشود. از طرفی دیگر ایران با افغانستان که یکی از بزرگترین تولید کنندگان تریاک جهان است، مرزهای طولانی دارد.
هجوم شیشه
شیشه نزدیک به یک دهه پیش به ایران هجوم آورد. طرفداران این ماده روانگردان تاثیر هیجانزای آن را بر اثر رخوت آمیز تریاک ترجیح میدادند. این درحالی است که تریاک در ایران بر چسب ماده مخدر اقشار فقیر و سالخوردگان را یدک میکشید.
رسانههای ایران وجه مشخصه این گرایش را تغییر از مواد مخدر «سنتی» به مواد مخدر «صنعتی» توصیف میکنند. کارشناسان میگویند ریشههای گرایش به ماده مخدری مثل شیشه، پیشرفت سریع زندگی شهری، شیوه زندگی پیچیدهتر و پرشتاب مردم ایران در دهه اخیر است.
متامفتامین که ابتدا از خارج به ایران وارد میشد بهتدریج در داخل کشور تولید شد. آمار دفتر مقابله با مواد مخدر و جرائم سازمان ملل متحد نشان میدهد مصرف داخلی سودافدرین (پزودوافدرین، داروی ضد احتقان) که یکی از مواد اصلی برای تولید متامفتامین است، از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۲ در ایران ده برابر شد و از پنج تن به ۵۵ تن رسیده است.
خبرگزاری دولتی ایران، ایرنا، اوایل نوامبر به نقل از یک مقام ارشد ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران گفت که استفاده از مواد مخدر در ایران به حدی است که پس از تصادفات رانندگی دومین دلیل مرگ و میر در این کشور است.
قوانین ضد مواد مخدر در ایران یکی از سختترین موارد در میان کشورهای منطقه است و قاچاقچیان و توزیع کنندگان عمده مواد مخدر به طور مداوم در ایران اعدام میشوند. کارشناسان میگویند ایران در درمان اعتیاد موفقیتهایی داشته است.
سعید کفراشی، پزشک مشاور و درمانگر بازپروری در یک کلینیک تخصصی ترک اعتیاد به نام آینده در تهران میگوید: «شیشه مادهای است که درمقایسه با سایر مواد مخدر در یک زمان کوتاه بر رفتار فرد تاثیر شدیدی میگذارد».
این کلینیک تلاش میکند خانوادهها را در مراحل ترک اعتیاد و بازپروری معتادان به شیشه مشارکت دهد تا همه عوامل اجتماعی گرایش فرد به استفاده از این ماده مخدر را بررسی کند. سعید کفراشی میگوید: «خانواده ها در این ماجرا نقش دارند و برای تغییر رفتار فرد، خانواده هم باید رفتارش را عوض کند».
با وجود برخی موفقیتها در ترک اعتیاد به شیشه، مبارزه با این ماده مخدر در ایران هنوز در ابتدای راه است.
آذرخش مکری روانپزشک ایرانی و استاد دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران میافزاید: « ما تلاش میکنیم که آنها نمیرند، خودشان را نکشند و دیگران را هم نکشند. باید تلاش کنیم که دچار بیماری روانی نشوند، بتوانند ترک کنند و از شر اعتیاد خلاص شوند».
از: رادیو فردا