حسن روحانی در گفت‌وگوی زنده تلویزیونی با مردم به مسائل مختلفی از جمله به وجود آمدن فرصت‌های جدید در مبادلات تجاری، آزاد شدن پول‌های ایران و قراردادهای بسته شده در سفرهای خارجی خود پرداخت.
حسن روحانی در گفت‌وگوی خود که امروز (سه‌شنبه ۱۳ بهمن) به شکل زنده از شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی پخش شد به پول‌های آزاد شده ایران پس از برداشتن تحریم‌ها اشاره کرد. پول‌هایی که شکل مصرف وهزینه کردن آن‌ها منجر به بحث و انتقادهای فراوانی شده است. مهم‌ترین سوال هم این است که آیا این پول‌ها صرف واردات کالا می‌شوند یا آن‌که به مصرف سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال می‌رسند؟
حسن روحانی در این باره و گفت: «اصلا از آن پول‌ها استفاده نمی‌کنیم، سرمایه‌گذار خارجی با سرمایه‌گذار داخلی ما مشارکت می‌کند. دولت نیز تسهیلات لازم را فراهم می‌کند و از محل صادرات کالاها به خارج از کشور و فروش کالاها در داخل کشور هزینه‌های سرمایه‌گذاری پرداخت می‌شود و ما مالک صنعت می‌شویم.»
یکی دیگر از موارد مورد مناقشه با دولت موضوع خرید ۱۴۰ هواپیما از فرانسه به بهایی گزاف بوده است. اغلب اصولگرایان به دولت او انتقاد کرده‌اند که با قراردادهایی که در ایتالیا و فرانسه بسته، عملا اقتصاد ورشکسته این کشورها را نجات داده است. محمدرضا نقدی، رئیس سازمان بسیج مستضعفین نیز معاملات روحانی در ایتالیا و فرانسه را “خنجری بر اقتصاد مقاومتی” خوانده است.
روحانی در این زمینه توضیح داد که قرارداد خرید ۱۴۰ هواپیما از فرانسه در مدت ۸ سال اجرایی می‌شود و پول آن نیز نه از محل دارایی‌های آزاد شده ایران، که از راه فروش خدمات همین هواپیماها و طی چند سال خواهد بود.
برداشته شدن محدودیت‌ها
رئیس جمهوری ایران با اشاره به محدودیت دوران تحریم‌ها گفت که انتخاب ایران در آن‌زمان برای تجارت محدود به دو سه کشور بوده ولی “در دوره بعد از تحریم از مزیت همه کشورها باید استفاده کنیم.”
چین در دوره تحریم‌ها به یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان کالا به ایران تبدیل شد و بازار ایران از محصولات این کشور که عمدتا نیز به “کالاهای بنجل” معروف بودند، انباشته شد. حسن روحانی اگرچه وعده داده است که دایره مناسبات اقتصادی ایران با دنیا را گسترش می‌دهد، اما به نظر می‌رسد سهم اصلی و درازمدت همچنان برای چین محفوظ مانده است.
رئیس جمهور ایران گفت: «در دورن تحریم یکی از مشکلات این بود که ما نمی‌توانستیم انتخاب کنیم، کشورهایی که با ما کار می کردند محدود بودند در حالی که باید از مزیت همه کشورها استفاده کنیم، کشورهای بسیار مهمی مانند چین، ژاپن و هند در آسیا وجود دارند به همین خاطر آسیا برای ما بسیار اهمیت دارد به همین خاطر در سفر رئیس جمهور چین به ایران تصمیم گرفتیم قرارداد بلندمدت ۲۵ سال امضا کنیم»
او در رابطه با این قراردادها اضافه کرد: «در قراردادهای اخیر بحث ما بر این است که ۳۰ درصد صادرات داشته باشیم.»
منتقدان به سیاست‌های اقتصادی دولت‌های نهم و دهم همواره تاکید کرده‌اند که مشکلات اقتصاد ایران نه فقط کشاندن کشور به ورطه تحریم، که ناشی از سیاست‌های ناکارآمد، رانت و فساد اقتصادی است. مجموعه‌ای که ارکان اقتصاد را به دست نهادهای نظامی و امنیتی سپرده و به نابودی بخش خصوصی بویژه در حوزه تولید منجر شده است. یکی از وعده‌های دولت روحانی به راه انداختن چرخ تولید و دادن جانی تازه به بخش خصوصی بوده است.
“هزار میلیارد دلار درآمد نفتی در قبال صفر درصد رشد اقتصادی”
روحانی با اشاره به اینکه سالانه بین ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار نفر نیروی کار به جامعه افزوده می‌شود، افزود: «ما در ۱۰ سال گذشته حدود هزار میلیارد دلار درآمد نفتی داشتیم اما اشتغال خالص ما تقریبا صفر و رشد سرمایه‌گذاری ما نیز تقریبا نزدیک به صفر بود بنابراین ما باید رشد سرمایه‌گذاری خود را افزایش دهیم تا اشتغال به وجود آید و مشکل بیکاری کمتر شود.»
او در سخنان امشب باز بر این مسئله تاکید کرد و گفت: «۴۰ درصد مشکلات ناشی از تحریم‌ها بوده و ۶۰ درصد دیگر به مسائل داخلی خودمان برمی‌گردد، بنابراین آنچه می‌توانم به ملت ایران قول بدهم این است که دولت از کارآفرینان حمایت خواهد کرد.»
البته روشن نیست این حمایت در چه ابعادی و با چه اهرم‌هایی خواهد بود. موضوع مبارزه با فساد اقتصادی نیز همچنان از چالش‌های بزرگ در مقابل دولت روحانی است.
بحران قیمت نفت
کاهش بهای نفت دولت را با بزرگ‌ترین تنگنای مالی در ده سال اخیر روبرو کرده است. این کاهش با شروع دولت یازدهم در ایران در عرصه جهانی شروع شد و نفت از بشکه‌ای ۱۰۰ دلار به ۳۰ دلار نیز رسید. حسن روحانی بارها تاکید کرده است که خزانه دولت خالی است. حالا پول‌های بلوکه شده ایران که بالغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار است دوباره آزاد شده‌اند، اما چشم‌اندازی برای افزایش بهای نفت هنوز وجود ندارد.
رئیس جمهوری ایران با اشاره به کاهش قیمت نفت طی سال های اخیر گفت: «اگرچه کاهش قیمت نفت فشار بسیاری بر ما وارد کرد اما در کنار این فشار فرصتی نیز برای کشور ایجاد شد و طی آن ما توانستیم کم کم از اعتیاد وابستگی به نفت فاصله بگیریم به گونه‌ای که مشاهده می کنیم در بودجه سال ۹۵ تکیه ما به نفت تنها ۲۵ درصد است.»
کشورهای همسایه
حسن روحانی در گفت‌وگوی تلویزیونی خود به “برخی” از کشورهای همسایه اشاره کرد که به گفته او با حکومت ایران “خوب رفتار نکردند اما اگر امروز آماده هستند که جبران کنند، ما نباید جلوی جبران آن شرکت و کشور را بگیریم.”
اشاره او احتمالا به عربستان سعودی است که در واکنش به سیاست‌های ایران در منطقه و در زمینه حمایت از بشار اسد، تلافی‌جویانه و در عین حال تحریک‌آمیز بوده است. سیاستی که محافظه‌کاران ایران نیز در عمل به آن دامن زده‌اند. یک نمونه حمله به سفارت عربستان سعودی پس از اعدام شیخ نمر در عربستان بود.
حسن روحانی در برنامه امشب تلویزیونی خود گفت اگر این کشورها همچنان به رفتار خطای خود ادامه دادند، دولت “برخورد قاطعی” با آنان خواهد کرد. حسن روحانی هم‌چنین خاطرنشان کرد که ایران به دنبال این نیست که قدرت فائقه منطقه باشد و تاکید کرد که «ما دنبال منطقه قدرتمند هستیم؛ به جای اینکه ما قدرت منطقه باشیم. البته ما قدرت منطقه هستیم اما هدف ما یک منطقه قدرتمند است. ما می‌خواهیم همه کشورهای منطقه در صلح و ثبات باشند».
انتخابات
حسن روحانی درباره بررسی صلاحیت‌ها گفت که دولت “در زمینه فعالیت وزارت اطلاعات، وزارت کشور و ثبت احوال در بررسی صلاحیت ها به خوبی عمل کرده و من راضی هستم.” او از مردم خواست که به هیچ دلیلی با صندوق انتخابات قهر نکند.
این در حالی است که رد صلاحیت‌های بسیار گسترده عملا جایی برای “انتخاب” بویژه در انتخابات مجلس خبرگان نگذاشته است و عمده نامزدهای گروه‌های اصلاح‌طلب از طیف‌های مختلف رد صلاحیت شده‌اند. حسن روحانی در سخنرانی‌های قبلی خود به این موضوع انتقاد کرده بود.
از: دویچه وله
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید