تاریخ معاصر ایران، روز شانزده آذرماه را در پهنه ی ایران زمین به نام و یاد دانشجو و دانشگاه، به نحوی چشمگیر زنده و جاوید کرده است. قرن اخیر که مسیر مبارزات مردم ایران علیه استبداد حاکم را در حافظه ی خود نگه داشته است، تقریباً از سال 1320، نام و یاد دانشگاه و دانشجو را در این مبارزات بر تارک خود ثبت کرده است؛ و در این میان دانشگاه تهران به عنوان نخستین دانشگاه ایران، همواره در رأس مبارزه بر ضد ستم و استبداد مکانی بالا داشته و درخشیده است.

در روز شانزده آذر ماه 1332 خورشیدی، دانشجویان دانشگاه تهران که از کودتای ننگین 28 مرداد که به یاری انگلیس و امریکا علیه دولت ملی و قانونی زنده یاد دکتر محمد مصدق به انجام رسیده بود خشمگین و عصبی بودند، ورود «نیکسون» معاون رئیس جمهوری ایالات متحده (آیزنهاور) را به ایران دستاویزی برای نشان دادن ناخشنودی خود کردند و در صحن دانشگاه تظاهراتی آرام را آغازیدند که حکومت کودتا تاب تحملش را نداشت. کودتاچیان در برابر این اعتراض دانشجوئی، خشنترین روش را برگزیدند. مأموران حکومت نظامی که درون محوطۀ دانشگاه پایگاه داشتند، با دستور آتش، به مصاف دانشجویانی رفتند که تنها با سخن و کلام به اعتراض برخاسته بودند.

با یورش مأموران حکومت نظامی که از مقامات بالا دستور تیراندازی داشتند، در مرحله ی نخست گروهی دانشجو همراه با یکی از استادان دانشکده ی فنی زخمی شدند؛ با گلولۀ مسلسلها، شوفاژهای دانشکده ی فنی سوراخ شد و آب جوش نیز عده ای را سوزاند. و سرانجام با ادامه ی تیراندازی، سه تن ازدانشجویان به نامهای «احمد قندچی، مهدی شریعت رضوی و مصطفی بزرگ نیا» از پای درآمده و کشته شدند. دو تن از این جانباختگان، عضو جبهه ملی ایران بودند و نفر سوم از اعضای حزب توده بود. نمی توان پذیرفت که کشته شدگان برای مأموران شناخته شده بودند و به صورت برگزیده و تعیین شده از پای در آمدند؛ زیرا آن زمان غالب دانشجویانی که درگیر کار سیاست و مبارزه بودند، به نهادهای ملی و اجتماعات و احزاب سیاسی وابستگی داشتند. با وجود گذشت 57 سال از آن جنایت، یاد و خاطره‌ی آن دانشجویان همچنان زنده است؛ و طی این سالها، نسلهای دانشجو با تلاش و یادآوری و اقدام به مبارزات جدید، مانع فراموشی بوده اند.

علی رغم تمام سرکوب ها در دیکتاتوری کنونی نیز مبارزه همچنان تداوم دارد؛ و بارها شاهد خیزش و اعتراض دانشجویان ایران بوده ایم. سال 1378 به هنگام ریاست جمهوری آقای خاتمی قیام آرام دانشجویان سرکوب شد و با یورش شبانه ی پاسداران ولایت فقیه به خوابگاه دانشجوئی در کوی امیرآباد، ضمن قتل و جرح دانشجویان - حتا خفته در بستر- ده‌ها دانشجو نیز سالها در زندانهای رژیم شکنجه شدند. در خرداد 1388 دانشجویان پرچمدار اعتراضات و در پیشاپیش دیگر قشرهای اجتماعی، علیه خدعه و نیرنگ و تقلب انتخابات ریاست جمهوری بودند. در حمله نیروهای لباس شخصی و پلیس به کوی دانشگاه در 25 خرداد 1388، پنج دانشجو به قتل رسیدند و شمار زیادی مجروح و بازداشت شدند و مورد شکنجه و آزار قرار گرفتند.

ما همواره یاد این مبارزان و دیگر جانباختگان راه آزادی و سرفرازی میهن را گرامی می داریم. دانشجویان و دانشگاهیان ضمن آنکه چشم و چراغ دانش و فرهنگ میهنند، در مبارزات ضد ستم و استبداد نیز همواره پرچمدار و قافله سالار این کاروان بوده اند.

درود بر دانشجویان و دانشگاهیان؛ زنده باد آزادی؛ نابود باد استبداد. ننگ بر دیکتاتوری و دشمنان آزادی و دموکراسی.

 

هیات اجرائی سازمانهای جبهه ملی ایران در خارج از کشور

مهندس کامبیز قائم مقام ـ مهندس بهمن مبشری - دکتر همایون مهمنش

چهاردهم آذر 1389 برابر پنجم دسامبر 2010

info@iranazad.info

http://www.iranazad.info/