خانواده های بازداشت شدگان آذربایجان: معضل ملی ارومیه را سیاسی نکنید

فرشته قاضی

خانواده های فعالان مدنی بازداشت شده در تبریز در مصاحبه با "روز" اعلام کردند که "مساله دریاچه ارومیه، مساله ای ملی است و نباید با بازداشت فعالان مدنی و مردم، این مساله را سیاسی و امنیتی کرد".

خانواده های مصطفی و مرتضی عوض پور، عبدالله صدوقی، جمشید زارعی، عزیز پورولی و مهدی مهاجری، خواهان ازادی بازداشت شدگان اخیر در آذربایجان شده و خطاب به مسئولان جمهوری اسلامی متذکر گفته اند: نمی توان تمام مردم آذربایجان یا همه کسانی را که به وضعیت فعلی دریاچه ارومیه اعتراض دارند و خواهان تدبیری برای جلوگیری از خشک شدن این دریاچه هستند بازداشت کرد.

29 فعال مدنی آذربایجانی دوم شهریور ماه بر سر سفره افطار در منزل آقای عوض پور در تبریز بازداشت شدند. هرچند تاکنون اتهام انتسابی به آنها مشخص نشده و مسئولین قضایی و امنیتی تبریزهم توضیحی درباره اتهام و علل بازداشت این فعالان مدنی ارائه نداده اند اما خانواده های بازداشت شدگان به "روز" می گویند آنها برای همفکری و پیدا کردن راهکاری برای جلوگیری از خشک شدن دریاچه ارومیه دور هم جمع شده بودند که با یورش نیروهای امنیتی مواجه شدند.

مرتضی و مصطفی عوض پور، ، موسی برزین خلیفه لو، یعقوب رمضانی، وحید شیخ بگلو، محمود فضلی، جلیل علمدار میلانی، فرزاد مهدوی، محمدعلیمرادی، علی شیرناک، محمد امیری، تقی صوفیانی، تقی سلحشور، یوسف سلحشور، عبدالله صدوقی، مهدی حمیدی شفیق، جمشید زارعی، حسن ارک، مهدی مهاجر، عزیز پورولی، احمد علیزاده، یاسر سلمانی رضایی، ، ایلقار کریمی، مهدی نوری و احمد ریاضی مبارکی بازداشت شدگانی هستند که 15 نفر از آنها به زندان مرکزی تبریز منتقل شده و 14 نفر دیگر همچنان در بازداشتگاه اطلاعات این شهر به سر می برند.

اما آنها تنها کسانی نیستند که در ارتبط با دریاچه ارومیه و اعتراض به خشک شدن این دریاچه و نیاندیشیدن تدابیر لازم از سوی مسئولان، بازداشت شده اند. هفته گذشته مردم ارومیه هم در اعتراض به عدم توجه مسئولین به خشک شدن دریاچه ارومیه به خیابان ها آمدند و تعدادی از آنان نیز توسط ماموران نظامی و امنیتی بازداشت شدند. روز شنبه نیز مردم تبریز همراه با مردم ارومیه به خیابان ها آمدند و اعتراض خود را نشان دادند؛ اعتراضی که پاسخی جز بازداشت دهها نفر از معترضان و ضرب و شتم و برخورد امنیتی با آنها نداشت.

هنوز آمار دقیقی از بازداشت شدگان ارومیه و تبریز منتشر نشده اما فرانک فرید، از فعالان مدنی تبریز از جمله بازداشت شدگان است و خبرها حاکی از بازداشت دیگر فعالان مدنی در سایر شهرهای آذربایجان از جمله مراغه و اردبیل است.

مصطفی و مرتضی عوض پور، دو برادری هستند که دوم شهریور ماه به اتفاق 27 نفر دیگر در منزلشان بازداشت شدند.

محمدرضا عوض پور، برادردیگرشان می گوید آنها همچنان در اداره اطلاعات تبریز در بازداشت به سر می برند و هیچ مسئولی هم خود را موظف به پاسخگویی به خانواده های بازداشت شدگان نمیداند.

آقای عوض پور توضیح میدهد: ماموران از اداره اطلاعات بودند و وقتی به خانه ریختند خیلی برخورد خشنی داشتند؛ انگار نه انگار که سر سفره افطار است. همه چیز را با خود بردند، کتاب ها و سی دی را جمع کردند، دفترهای تلفن و آلبوم های عکس، حتی عکس های شخصی مان را هم بردند، چند موتوسیکلت جلو در بود آنها را هم بردند، ظرف نان را خالی کردند و سی دی ها را در آن ریختند.حتی یک پتو را هم چون سبز بود و در اصل متعلق به زمان سربازی من بود برداشتند و گفتند مال خودمان است و بردند.

از آقای عوض پور می پرسم بازداشت شدگان برای چه در خانه شما جمع شده بودند؟ می گوید: ماه رمضان بود و برای افطار آمده بودند. ضمن اینکه همه آنها فعالان مدنی هستند و درباره دریاچه ارومیه همفکری میکردند و دنبال راهکاری برای جلوگیری از خشک شدن این دریاچه بودند. نه بحثی سیاسی بود و نه مساله ای امنیتی؛نمیدانم چرا مسئولان تلاش میکنند مساله دریاچه ارومیه را امنیتی و سیاسی بکنند.

از او درباره اخرین وضعیت برادرانش می پرسم. می گوید: بعد از بازداشت تنها یکبار زنگ زدند و گفتند در بازداشتگاه اطلاعات هستند. البته چند ثانیه بیشتر نتوانستند حرف بزنند و قطع کردند و فقط اشاره کردند که در اعتصاب غذا هستند؛ دیگر هیچ خبری از آنها نداریم. پدرم برای پیگیری به اداره اطلاعات رفته اما هیچ جوابی نداده اند نه درباره اتهامی که به انها زده اند توضیح داده اند و نه هیچ چیز دیگر. تنها میدانیم که همه انها در اعتصاب غذا هستند.

عبدالله صدوقی اما وضعیت نگران کننده ای دارد. خانواده اش روز یکشنبه با او در زندان مرکزی تبریز ملاقات کابینی کردند تا او را راضی به شکستن اعتصاب کنند اما نپذیرفته.

برادر آقای صدوقی به "روز" میگوید: عبدالله از موقع بازداشت اعتصاب غذای تر کرده بود اما الان که با شما صحبت میکنم 6 روز است که اعتصاب غذای خشک کرده. حالش اصلا خوب نیست و دچار خونریزی معده شده و او را به بهداری زندان برده اند.

او درباره ملاقات روز یکشنبه برادرش می گوید: او را توانستیم بعد از اصرار فراوان به مسئولان به صورت کابینی ببینیم. گفتیم بگذارید ببینیم او را راضی کنیم اعتصابش را پایان دهد چون اینگونه واقعا جانش در خطر است. بالاخره قبول کردند و او را کابینی دیدیم؛حالش اصلا خوب نبود و حتی نمی توانست حرف بزند. اما هر چه اصرار کردیم قبول نکرد که اعتصابش را بشکند.

از آقای صدوقی درباره علت اعتصاب غذای برادرش و سایر بازداشت شدگان می پرسم؛می گوید: می گویند ما هیچ جرمی مرتکب نشده ایم و تا وقتی که در این وضعیت بلاتکلیف باشیم اعتصابمان را نمی شکنیم.

او سپس با انتقاد از بازداشت فعالان مدنی و مردم می گوید: هزاران نفر از مردم به خیابان امدند و اعتراض کردند. حرف حق زدند. می گویند دریاچه دارد خشک می شود و باید فکری کرد. خب نمی شود که نشست و خشک شدن دریاچه را نظاره کرد.

آقای صدوقی می افزاید: مگر می توان این همه مردم را بازداشت کرد؟ اصلا مگر مردم حرف ناحقی می زنند که اینگونه برخورد می کنند؟ من واقعا امیدوارم هر چه سریع ترهمه را آزاد کنند تا خدای ناکرده اتفاق بدی نیفتاده که اگر اتفاقی برای این افراد بیفتد باید پاسخگو باشند. برادر خود من اصلا حالش خوب نیست و ما واقعا نگران ایم.

ارسلان زارعی، برادر جمشید زارعی هم می گوید برادرش و سایر فعالان مدنی دنبال راهکاری برای جلوگیری از خشک شدن دریاچه ارومیه بوده اند که ماموران اطلاعات با بازداشت آنها سعی کرده اند مساله را سیاسی و امنیتی بکنند.

آقای زارعی به "روز" می گوید: از وقتی که او را بازداشت کرده اند تنها یک تماس تلفنی کوتاه داشتیم و دیگر هیچ خبر خاصی از برادرم نداریم. شنیده ایم که در اعتصاب غذا هستند. مسئولان هم که جوابی نمیدهند. به دادگاه انقلاب رفتم گفتنددر مراحل بازجویی هستند و شما نباید بیش از این مزاحم کار ما بشوید. در اصل جواب درست و حسابی نمیدهند و سر می دوانند.

به گفته آقای زارعی از هفته پیش 15 نفر از بازداشت شدگان به زندان مرکزی تبریز منتقل شده اند: یک هفته پیش گفتند که 15 را آزاد می کنند اما آزاد نکردند و آنها را به زندان مرکزی تبریز بردند. 14 نفر هم همچنان در بازداشتگاه اطلاعات هستند.

او تصریح میکند: امیدوارم مسئولان صدای مردم را بشنوند، بازداشت شدگان را آزاد کنند و برای جلوگیری از خشک شدن دریاچه ارومیه فکری کنند. مساله دریاچه ارومیه معضلی ملی است و نمی شود با بازداشت فعالان و یا مردم صورت مساله را پاک کرد.

آقای زارعی در پایان می گوید: امیدوارم همه فعالان مدنی و سیاسی چه در تهران چه در تبریز و چه در سایر شهرهای ایران آزاد شوند و آزادی شان برای مردم ایران شادی به ارمغان بیاورد.

عزیز پورولی، یکی دیگر از بازداشت شدگان دوم شهریور در منزل آقای عوض پور است. حمید پورولی، فرزند او به "روز" می گوید: شبی که پدرم وبقیه را بازداشت کردند چهارشنبه بود و روز بعد یعنی پنج شنبه ظهر 4 نفر به منزل ما ریختند و تمام خانه را گشتند. برخوردشان خیلی وحشیانه بود طوریکه خواهر 11 ساله من از همان روز به شدت مریض شده. حکمی از اطلاعات نشان دادند و همه وسایل شخصی پدرم را بردند کتاب ها، سی دی ها و...

او می افزاید: بعد هم دیگر هیچ جوابی نمیدهند که اصلا اتهام بازداشت شدگان چیست. هر روز به اداره اطلاعات می رویم یا به زندان که اتاقی به نام اتاق 37 است و رابط اطلاعات و خانواده ها. یعنی آنجا قرارست به خانواده ها جواب بدهند اما هیچ جوابی نمیدهند و همین طور سرگردانمان کرده اند.

آقای پورولی با بیان اینکه پدرش همچنان در بازداشتگاه اطلاعات تبریز است می گوید: دریاچه ارومیه دارد خشک می شود و این وسط به جای رسیدگی و اندیشیدن تدبیر برای جلوگیری از خشک شدن آن، فعالان مدنی و مردم را بازداشت می کنند.

او می افزاید: میخواهند به اعتراضی مدنی و دغدغه ای که همه مردم درباره این دریاچه دارند جنبه سیاسی بدهند اما همه میدانند این مساله سیاسی نیست یک فاجعه محیط زیستی در پیش است جالب اینکه خودشان هم در تلویزیون و اخبار و روزنامه ها از خشک شدن این دریاچه و... می گویند اما وقتی کسی میخواهد اعتراضی بکند و راهکاری بیندیشد وجهه سیاسی بدهند و بازداشت می کنند.

اکبر مهاجری، برادر مهدی مهاجری نیز به "روز" می گوید: درباره اتهام حرفی به ما نزده اند. فقط میدانیم که مهدی را به زندان مرکزی تبریز منتقل کرده اند.

او می افزاید: برادرم تماس گرفت اما جز احوالپرسی حرفی نتوانست بزند تنها گفت برایش 20 میلیون سند خواسته اند. با سند به دادگاه انقلاب رفتیم اما آنجا گفتند چنین چیزی نیست و ما نگفته ایم و... فعلا نشسته ایم ببینیم چه خواهد شد.

آقای مهاجری خواهان آزادی بازداشت شدگان و تدبیری برای جلوگیری از خشک شدن دریاچه ارومیه است.او می گوید: مساله ما خشک شدن دریاچه است می نشینیم راهکاری بیندیشیم می ریزند همه را بازداشت می کنند و می برند. مردم به خیابان می آیند مردم را می زنند و به خشونت می کشند و میخواهند معضلی ملی را سیاسی کنند و جلو اعتراض مردم را بگیرند. غافل از اینکه این یک معضل ملی است و تنها به آذربایجان هم مربوط نیست. به جای اینکارها بازداشت شدگان را ازادو سدها را باز کنند و از کارشناسان کمک بگیرند تا نگذارند بیش از ایندریاچه خشک شود.