تحليل واشنگتن پست از سياست خارجی ايران

آمادگی امریکا و اروپا برای مقابله با رئیس جمهور جدید

به گفتۀ مقامات غربی و تحلیل گران ایرانی، پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران و روی کار آمدن شهردار تندروی تهران، که برای ایرانیان وجهان ناشناخته است و در مبارزۀ انتخاباتی اش اتخاذ شیوۀ افراطی تری را در مذاکرات بر سر برنامۀ هسته ای ایران وعده داده است، امریکا و هم پیمانان اروپایی اش برای مقابله با رئیس جمهور تندروی جمهوری اسلامی ایرانی آماده می شوند.

پیروزی غیرمنتظرۀ احمدی نژاد هشداری برای مقامات امریکایی و اروپایی در خصو ص مسائلی از قبیل آیندۀ عراق، تلاش های صلح خاورمیانه و تأثیر بر بازارهای نفت بوده است. به گفته این مقامات، پس از اینکه احمدی نژاد دورۀ چهار سالۀ تصدی خود را از تابستان امسال آغاز کند، هرگونه امید پایان دادن به تنشهای بیست و پنج ساله با ایران از میان خواهد رفت . کریم سجادپور، تحلیل گر مسائل ایران در گروه بحران بین المللی واقع در بروکسل، می گوید: ریاست جمهوری احمدی نژاد" مانع پیشرفت جدید روابط ایران و امریکا می شود. "

مقامات و تحلیل گران ایرانی و غربی می گویند، انتخابات ریاست جمهوری کنترل سیاست خارجی تحت نفوذ رهبر محافظه کار ایران آیت الله علی خامنه ای را استحکام می بخشد و
گفتگوهای هشت ساله میان اصلاح طلبان و محافظه کاران را در مورد اینکه تا چه اندازه با غرب همراهی کنند را تضعیف یا حذف خواهد کرد. سجادپورمی گوید: " رهبر ایران خیلی به امریکایی ها خصوصا ً دولت بوش بدگمان است. " او هنوز هم موضع رهبر انقلاب ایران آیت الله روح اله خمینی را حفظ می کند که معتقد بود رابطۀ میان واشنگتن و تهران "همانند رابطۀ میان گرگ و میش است. "

برای جامعۀ بین الملل ضروری ترین مسئله انعقاد قراردادی دائمی با جمهوری اسلامی است تا مطمئن شودایران نمی تواند از برنامۀ صلح آمیز انرژی برای توسعۀ سلاح اتمی استفاده کند. به گفتۀ مقامات امریکایی و دیپلماتهای غربی، دولت بوش و تیم اروپایی- انگلیس، فرانسه و آلمان- امیدوار بودند که دولت جدید به قدر کافی برای فیصله مذاکرات قدرتمند باشد. مذاکرات اتحادیۀ اروپایی با ایران ازجمله برای تعیین نتایج انتخابات به تأخیر افتاد.

علی رغم قرارداد منعقده در نوامبر سال گذشته در خصوص تعلیق غنی سازی اورانیوم ایران، لحن دولت بعدی ایران در قانون اخیری که در مجلس به تصویب رسید منعکس شد.مجلس به دولت دستور داد که غنی سازی را از سر گیرد.

احمدی نژاد از مذاکره کنندگان ایرانی انتقاد کرده که در برخورد با غرب ضعیف بوده اند. او در روز انتخابات گفت: " انرژی اتمی حاصل پیشرفت علمی مردم ایران است. به زودی آنهایی که تاکنون این حق مردم ایران را انکار کرده اند آن را به رسمیت خواهند شناخت. "

ترس از آینده روز گذشته در بیانات انگلیس و آلمان مشهود بود. جک استراو وزیر امور خارجه انگلیس اظهار داشت: " امیدوارم که ایران در دورۀ ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد گامهای سریعی برای پرداختن به نگرانیهای بین المللی در خصوص برنامه هسته ای و سیاستهای تروریسم، حقوق بشر و روند صلح خاورمیانه بردارد."یوشکا فیشر وزیر امور خارجه آلمان گفت:" اروپاییان از ایران انتظار دارند که این کشور به زمان بندی قرارداد موقت برای تعلیق غنی سازی اورانیوم احترام بگذارد." کاخ سفید نتایج انتخابات را زیر
سئوال برد چرا که علاوه بر اتهامات مربوط به تقلب در انتخابات بیش از هزار کاندیدا
نیز رد صلاحیت شدند. ماریا پیا تامبوری سخنگوی کاخ سفید اظهار داشت:" ما همچنان
در کنار کسانی که خواستار آزادی بیشتر برای مردم ایران هستند ایستاده ایم. "

دولتهای مهم غربی که فرض را بر این گذاشته بودند که هاشمی رفسنجانی پیروز انتخابات خواهد بود غافلگیر شدند. مبارزۀ انتخاباتی وی حکایت از آن داشت که وی در معامله با غرب آزادتر عمل خواهد کرد و بدین ترتیب امیدها را در دلها شکوفا کرد که پاییز امسال ایران با غرب معامله خواهد کرد و امریکا و هم پیمانانش مجبور نخواهند بود به شورای امنیت بروند.
هادی سمتی، استاد سیاسی دانشگاه تهران که هم اکنون عضو مرکز بین المللی دانشمندان وودرو ویلسون است، گفت:" پیروزی کوبندۀ احمدی نژاد برای سیاست خارجی ایران " تکان دهنده " است. وی افزود: " تأثیر این انتخابات در بیرون از ایران بیشتر از داخل ایران احساس خواهد شد. طبق بیانات احمدی نژاد در طول مبارزه انتخاباتی، او طرف بسیار سرسختی برای مذاکرات خواهد بود." منابع سیاسی ایران می گویند:" اگرچه رهبر ایران همیشه حرف آخر را درمورد سیاست خارجی می زند، اما احتمال می رود که رئیس جمهور جدید گروه خود را جایگزین دیپلماتهای کارکشته ای کند که به مدت دو دهه سیاست خارجی ایران از قبیل شروع احتمالی گفتگو با غرب را اداره کرده اند."

شائول بخاش، استاد دانشگاه جورج میسون و مولف کتاب " حکومت آخوندها "، می گوید:
" احمدی نژاد اظهار داشت که در عرصۀ سیاست خارجی از رهبر پیروی خواهد کرد.
اما انتخاب احمدی نژاد نفوذ اعضاء مجلس و محافظه کاران ایران را، که مخالف روند
انعطاف پذیرانه و انعقاد قراردادی هستند که از حق ایران برای داشتن چرخه سوخت صرف نظر می کند، تقویت خواهد کرد. "

منابع ایرانی و تحلیل گران امریکایی می گویند:" رئیس جمهور جدید همچنین مواضع افراطی خود را در قبال دو مسئله ای که کانون سیاست خارجی امریکا را تشکیل می دهند نشان داده است: عراق و اسرائیل. آنتونی ایچ کر دزمن کارشناس مسائل منطقه ای خلیج فارس روز گذشته در تحلیلی که برای مرکز مطالعات استراتژیکی و بین المللی نوشت عنوان کرد، به
نظر می رسد که احمدی نژاد در قیاس با رئیس جمهورهای قبلی " مخالفت بسیار جدی تر
اخلاقی و ایدئولوژیک با اسرائیل داشته باشد. " او گفت که " ریسک " فعالیت ایران در عراق ونتیجتا ً رویارویی با امریکا بیشتر شده است".[ واشنگتن پست؛ ۲۶ ژوئن]