هرچند در دیدار اخیر آیت‌الله «علی خامنه‌ای» با نمایندگان تشکل‌های دانشجویی تلاش زیادی برای دست‌چین کردن دانشجویان سخنران شده بود اما باز هم انتقادهای زیادی از سیاست نهادهای زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی و دیگر ارکان نظام مطرح شد.
اعتراضات آبان ۱۳٩٨، شلیک دو موشک به هواپیمای اوکراینی، سانسور اخبار در صداوسیما، برخورد با فعالان دانشجویی و سیاسی به خاطر انتقاد از رهبری، سیاست «فیلترینگ» در فضای مجازی و ابلاغیه شورای نگهبان در مورد شرایط نام‌نویسی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری از جمله نکاتی بودند که با وجود تمام برنامه‌ریزی‌ها برای کنترل سخنرانان، در دیدار روز سه‌شنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ علی خامنه‌ای با نمایندگان تشکل‌های دانشجویی مطرح شدند.
با «علی افشاری»، فعال سیاسی و از اعضای شورای مرکزی «دفتر تحکیم وحدت» در دوره اصلاحات و یک فعال دانشجویی در داخل ایران درباره انتقادات و گلایه‌های دانشجویان در مقابل رهبر جمهوری اسلامی گفت‌و‌گو کرده‌ایم.
***
نمایندگان گروه‌های جهادی دانشجویی، انجمن‌های اسلامی مستقل دانشجویی، بسیج، «جامعه اسلامی دانشجویان»، نشریات دانشجویی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مسوول «پروژه واکسن آنفولانزای فصلی انسانی» و نماینده «جنبش عدالت‌خواه دانشجویی» از جمله سخنرانان دیدار آیت‌الله خامنه‌ای با نمایندگان تشکل‌های دانشجویی بودند.
تأسیس مدارس پولی با مدیریت برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعضای «شورای عالی انقلاب فرهنگی» از جمله انتقادهای این تشکل‌های دانشجویی بود که در دیدار با آیت‌الله خامنه‌ای مطرح شد.
قبلاً هم موضوع «مدارس فرهنگ» در منطقه «الهیه» تهران و با مدیریت «غلامعلی حداد عادل»، پدر داماد آیت‌الله خامنه‌ای، اعتراضات زیادی را برانگیخته بود.
ابراز تأسف از اخراج مجری سابق شبکه دوم سیمای جمهوری اسلامی به خاطر استفاده از واژه«رقص» از سوی کارشناس برنامه ویژه شب «یلدا» سال گذشته و سانسور برنامه «٢٠:٣٠» و اخبار در«رسانه ملی» از دیگر موضوعاتی بود که در دیدار روز سه‌شنبه با رهبر جمهوری اسلامی مطرح شد.
جنجال پیشنهاد رقص به مخاطبان از سوی کارشناس برنامه شبکه دوم سیما تا عذرخواهی «رزیتا غفاری»، مجری این برنامه در مقابل آنتن تلویزیون هم رسید اما کمکی به جلوگیری از اخراج او از صداوسیما نکرد تا این که وی در یک لایو اینستاگرامی، به شدت سیمای جمهوری اسلامی را مورد انتقاد قرار داد.
یکی از دانشجویان در این دیدار، سانسور گسترده اخبار در صداوسیما را «ناشیانه» توصیف کرد و این عملکرد را یکی از علل از بین رفتن مرجعیت صداوسیما به عنوان اصلی‌ترین رسانه حاکمیت دانست.
نماینده تشکل‌های اسلامی مستقل دانشجویان کشور شکل‌گیری رخ‌دادهای «فاجعه‌آمیز» آبان ۱۳٩٨ را علاوه بر «حسن روحانی»، ناشی از «نگاه سطحی» و «بدون برنامه» مسوولان رده بالای جمهوری اسلامی دانست.
نماینده جنبش عدالت‌خواه دانشجویی هم «انقلابی» بودن روند حرکت جمهوری اسلامی را به خاطر فراموشی اصل «جمهوریت» در خطر دید.
او با اشاره به برخوردهای امنیتی با فعالان دانشجویی و سیاسی منتقد رهبر جمهوری اسلامی، مساوی دانستن نقد نظرات و احکام رهبری و تلاش برای تغییر آن‌ها با ضدیت با ولایت‌فقیه را عامل رشد «ریاکاری» در جامعه ارزیابی کرد.
سانسور اخبار در مورد حادثه شلیک دو موشک به هواپیمای اوکراینی از سوی سپاه پاسداران و جان باختن همه ١٧۶سرنشین آن در دی ماه سال ۱۳٩٨ و پنهان‌کاری سه روزه جمهوری اسلامی در مورد علت این فاجعه و تأخیر در اطلاع‌رسانی در مورد شیوع ویروس کرونا در کشور هم از سوی نماینده نشریات دانشجویی، به نشانه گرفتن قلب اعتماد عمومی از سوی جمهوری اسلامی ارزیابی شد.
به دنبال اعتراض به شلیک دو موشک به هواپیمای اوکراینی از سوی دانشجویان سراسر کشور، در سال گذشته و هم زمان با تعطیلی دانشگاه‌ها، ده‌ها سال حکم زندان برای آن‌ها صادر شد. از آن سو، واکنش آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی به این انتقادهای نمایندگان تشکل‌های دانشجویی حکومتی و نیمه حکومتی، با انکار و خشم رو به رو بود. او به کم‌رنگ بودن پیشرفت‌های کشور در سخنان دانشجویان اشاره و از نبود راه حل در این سخنرانی‌ها صحبت کرد.
آیت‌الله خامنه‌ای درخواست تحول در روندهای سیاسی از سوی منتقدان جمهوری اسلامی را «ارتجاعی» و ناشی از گرایش‌های «غربی» دانست. رهبر جمهوری اسلامی از «تولید دانشِ حرکت در مسیر آرمان‌ها توسط نخبگان انقلابی» و «کمک برای اسلامی کردن دانشگاه‌ها» را از وظایف تشکل‌های دانشجویی برشمرد.
پر کردن شکاف بروکراسی مدرن با ولایت فقیه
علی افشاری، فعال سابق دانشجویی و از فعالان سیاسی مخالف جمهوری اسلامی، نگاه آیت‌الله خامنه‌ای به نهاد دانشگاه را مانند دیگر رهبران مستبد دنیا، دنباله‌روی از سیاست‌های حکومت می‌داند و به «ایران‌وایر» می‌گوید: «آقای خامنه‌ای در سخنان اخیر خود برای چندمین بار ثابت کرد که از جنبش دانشجویی و دانشجویان انتظار تابعیت از سیاست‌های جمهوری اسلامی و بازی کردن نقش پیاده نظام را دارد. در نقطه مقابل این تفکر، جنبش دانشجویی است که ذات آن با تفکر نقاد و به رسمیت نشناختن هرگونه مانع برای نقد وضعیت موجود همراه است. به همین دلیل در طول دوران زمام‌داری آقای خامنه‌ای، نوعی بن‌بست میان جمهوری اسلامی و جنبش دانشجویی به وجود آمده و تداوم سرکوب این جنبش هم نشانه اوج‌گیری این بن‌بست است.
این فعال سیاسی با اشاره به بخشی از سخنان آیت‌الله خامنه‌ای که بر استفاده از جوانان در مدیریت‌های میانی جمهوری اسلامی تأکید داشت، معقتد است رهبر جمهوری اسلامی قصد دارد شکاف میان ولایت فقیه، به عنوان یک سیستم ارتجاعی را با بروکراسی مدرن، با استفاده از تربیت دانشجویان مطیع جبران کند: «این بخش از سخنان رهبر جمهوری اسلامی به تحول نسلی در میان مدیران میانی جمهوری اسلامی اشاره می‌کند. به گفته او، صدها مدیریت میانی در جمهوری اسلامی وجود دارد که باید از نسل جوان مطیع در این مناصب استفاده کرد تا از طرفی رضایت این دسته از حامیان جمهوری اسلامی فراهم شود و از طرف دیگر هم ساختار سیاسی به شکلی بسته‌تر از قبل به کار خود ادامه دهد.»
علی افشاری با اشاره به بخشی از سخنان آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار مجازی با دانشجویان که از«انحراف» دفتر تحکیم وحدت، «اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌های سراسر کشور» به دلیل نبود«ایمان» سخن گفته است، تأکید می‌کند: «دفتر تحکیم وحدت از یک دهه بعد از انقلاب دقیقاً به دلیل شناختی که از اعتراض مردم نسبت به دخالت دین در حکومت و ابزار ساختن از آن برای حکم‌رانی استبدادی داشت، توانست با روش منطقی انتقاد خود را بیان کند. تحمل نشدن این جریان دانشجویی مستقل از سوی جمهوری اسلامی، نشانه دیگری از وحشت این حکومت از شکل‌گیری جنبش دانشجویی منتقد و مستقل است.»
سخنان انتقادی دانشجویان حامی رهبر: نمایش انتقادی؟
یک فعال دانشجویی داخل ایران هم که تمایلی به انتشار نامش ندارد، در مورد چینش دانشجویان حاضر در دیدار با رهبر جمهوری اسلامی به «ایران‌وایر» می‌گوید: «این دیدار آقای خامنه‌ای با دانشجویان هم مثل دیدارهای قبلی، برای ما فعالان مستقل دانشجویی چندان اهمیتی ندارد. چرا که کوچک‌ترین تلاشی برای دادن تریبون به دانشجویانی که در سال‌های اخیر به دلیل اعتراضات قانونی خود با برخوردهای غیرقانونی رو به رو شدند، انجام نشده است. در این دیدارها هیچ نماینده‌ای از دانشجویان چپ و یا دانشجویانی که به خاطر اعتراض به حادثه هواپیمای اوکراینی با احکام سنگین روبه‌رو شدند، دعوت نمی‌شود. به جای آن ما باید منتظر باشیم نمایندگان تشکل‌های حکومتی و نیمه حکومتی اشاره‌های گذرایی به این موارد بکنند که تازه اصلاً هم امیدوار نیستیم که این سخنان، تغییری در سیاست جمهوری اسلامی در برابر جنبش دانشجویی ایجاد کنند. در این دیدارها نه تنها خود سخنرانان که حتی متن سخنرانی آن‌ها هم از قبل با بیت رهبری هماهنگ می‌شود و با توجه به این موضوع، همین اندک اشاره به برخی بحران‌های سیاسی روز هم به نظر می‌آید نوعی نمایش آزادی بیان باشد.»
این فعال دانشجویی با اشاره به بخشی از سخنان رهبر جمهوری اسلامی در مورد آزادی بیان در این دیدار می‌گوید: «وقتی به نحوه برخورد حکومت با خود جریان‌های دانشجویی نزدیک به حکومت نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که منظور آقای خامنه‌ای از آزادی بیان برای جریان‌های دانشجویی، آزادی موافقان نظرات او در حوزه‌های مختلف است؛ به عنوان مثال، او از فعالیت برخی تشکل‌های عدالت‌خواه در مورد خصوصی سازی شرکت‌ها تقدیر می‌کند. وقتی به هویت این فعالان عدالت‌خواه نگاه می‌کنیم، می‌بینیم آن‌ها اغلب کسانی هستند که امروز یا در دایره نزدیکان رییس قوه قضاییه و یا در میان یاران “سعید جلیلی”، نماینده آقای خامنه‌ای در شورای عالی امنیت ملی هستند. در حالی که در میان همین جریانات عدالت‌خواه، همان اندک فعالانی که بعداً با ولی فقیه مخالفت کردند، با برخوردهای امنیتی هم رو به رو شدند.»
او با اشاره به برخی دغدغه‌های مطرح شده از سوی دانشجویان حاضر در دیدار با آیت‌الله خامنه‌ای، از جمله کرونا، بهداشت و درمان و پولی سازی مدارس می‌گوید به نظر می‌رسد تلاش علی خامنه‌ای برای سازمان‌دهی این نیروهای به اصطلاح عدالت‌طلب برای مطرح کردن نام «ابراهیم رئیسی» برای انتخابات ریاست جمهوری است: «رهبر جمهوری اسلامی در بخشی از صحبت‌های خود به ارتباط سازمان یافته این نیروها با دفاتر نمایندگی خود در دانشگاه‌ها اشاره می‌کند و خواستار تقویت فعالیت این تشکل‌ها می‌شود. به نظر می‌رسد سازمان دادن این دیدار، درست یک ماه پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و مطرح شدن نام افرادی مثل ابراهیم رئیسی به عنوان نامزد احتمالی آن، با محتوای این سحنان آقای خامنه‌ای بی‌ارتباط نیست.»
