به نوشته دویچه وله، تمام آمار و شواهد نشان میدهد که تحریمها در دو سال گذشته فشار سنگینی بر اقتصاد ایران وارد کرده است. صادرات نفت نصف شده، پول رسمی کشور یعنی ریال در دو سال گذشته دو سوم ارزش خود را از دست داده است، گرانی و تورم در کشور بیداد میکند.
با ریاست جمهوری روحانی ابعاد بحران اقتصادی نمایانتر شده است. کارشناسان اقتصادی او مطلع شدهاند که وضعیت بسیار وخیمتر از آن چیزی است که محمود احمدینژاد، رئیس جمهور پیشین، تصویر میکرد. گزارشهای زیادی نشان میدهد که ایران در تأمین بودجهی سالانهی خود با مشکل جدی روبروست.
سقوط باز هم بیشتر ریال
تحلیلگران اقتصادی در ایالات متحده عقیده دارند که ایران به تورمی سنگین دچار شده است که میزان آن شاید دو برابر نرخ رسمی باشد که دو ماه پیش توسط دولت اعلام شد، یعنی ۳۴ درصد.
به ویژه رشتهای از اقدامات تحریمی که از ماه فوریه گذشته وضع شد و هدف آن محروم ساختن ایران از دسترسی به درآمد صادرات نفت بود، بیشترین فشار را بر اقتصاد کشور وارد کرد. خریداران اجازه دارند بهای نفت را تنها به حسابهای خاصی واریز کنند که ایران تنها در حالتی به آنها دسترس دارد که بخواهد کالاهای مصرفی خاصی، یعنی غذا و دارو، خریداری کند. اگر واردکنندگان از این مقررات تبعیت نکنند، با مجازات سیستم مالی آمریکا روبرو میشوند.
هفته گذشته کاظم جلالی، مدیر کمیسیون تحقیقات مجلس ایران گفت که بیش از ۶۰ میلیارد دلار از درآمد نفتی ایران در بانکهای خارجی منجمد شده و دولت به آن دسترس ندارد. ذخایر مالی انباشته شده در حسابهای خارجی نمیتوانند به سپردههای جاری واریز شوند تا ایران بتواند واردات خود را پرداخت کند. چنانچه اندوختههای خارجی باز هم کاهش یابد، ایران نخواهد توانست از سقوط باز هم بیشتر ریال جلوگیری کند.
مارک دوبویتز، مدیر انجمن دفاع از دموکراسی، از تحریمهای باز هم شدیدتر دفاع میکند. او عقیده دارد که میزان ذخایر قابل دسترس ایران، مهمترین چیزی است که دولتمردان ایالات متحده باید به آن توجه کنند. به نظر او این همان چیزی است که اقتصاد ایران را قبل یا بعد از دستیابی به نیروی هستهای، یکسره از پا میاندازد.
افزایش صادرات غیرنفتی ایران
ماه گذشته “انستیتوی دانش و امنیت بینالمللی” گزارشی منتشر کرد که در آن گفته میشود ایران در حوالی نیمه سال ۲۰۱۴ به قدری اورانیوم غنیشده در اختیار خواهد داشت که میتواند ظرف چند هفته بمب هستهای بسازد. اگر ایران به آن مرحله برسد بعید است از قدرتهای بینالمللی و سرویسهای اطلاعاتی کاری ساخته باشد.