پیام یونسی‌پور
پیش از این، رسانه‌های ایران خبر داده بودند که جهانفکریان نخستین زن وزنه‌بردار تاریخ ایران خواهد بود که به رقابت‌های المپیک توکیو اعزام می‌شود.
***
جمعه یازدهم تیر۱۴۰۰، کمیته بین‌المللی المپیک رسما اعلام کرد با انصراف کشور «ساموا» از رقابت‌های المپیک توکیو، سهمیه وزنه‌بردار زن این کشور به پریسا جهانفکریان خواهد رسید.
این نخستین باری نبود که کمیته بین‌المللی المپیک با سهیمه‌هایش، ورزش زنان ایران را غافل‌گیر می‌کرد؛ پیش از این نیز «فرزانه فصیحی»، دونده سرعت و «ثریا آقایی»، بدمینتون باز ایرانی در آخرین روزهای اعلام سهمیه‌های المپیک توکیو و با اعلام کمیته بین‌المللی المپیک، جواز حضور در این رقابت‌ها را به دست آورده بودند.
فرزانه فصیحی از طریق سهمیه «یونیورسالیتی» به المپیک توکیو راه پیدا کرد.
سهمیه یونیورسالیتی (Universality) یا همان «وایلد کارت»، با نگاه توسعه‌ای کمیته بین‌المللی المپیک به برخی کشورها، در رشته‌هایی خاص اعطا می‌شود. این کشورها صاحب قدرت یا مرجع در آن رشته خاص ورزشی نیستند و رشته‌هایی که به آن‌ها سهمیه یونیورسالیتی تعلق می‌گیرد، بین ورزشکاران این کشورهای در حال توسعه است.
سهمیه ثریا آقایی به شکل دیگری به دست آمد. بدمینتون باز زن ایرانی برای کسب امتیاز جهت گرفتن سهمیه تلاش می‌کرد، مصدوم شد و نتوانست در مسابقات شرکت کند. پس از آن هم به دلیل شیوع ویروس کرونا، بسیاری از مسابقات لغو شدند و او تقریبا شانس حضور در توکیو را از دست داد.
اما با انصراف بدمینتون باز فنلاندی از حضور در رقابت‌های المپیک توکیو و همین‌طور تغییر در نحوه گزینش بدمینتون‌بازها، ثریا آقایی به جمع المپیکی‌های جهان اضافه شد.
داستان برای پریسا جهانفکریان تقریبا مشابه با ثریا آقایی است؛ ورزشکاری از کشور ساموا که سهمیه المپیک را در دست داشت، با انصراف کشورش از حضور در رقابت‌های المپیک، جای خود را به اولین نفر پس از خودش داد. نخستین گزینه، زنی بود از کشوری که کمتر از سه سال است وزنه‌برداری را برای زنان ایرانی مجاز می‌داند.
از ابتدای انقلاب اسلامی در ایران، رشته‌های ورزشی مانند کشتی، وزنه‌برداری، بوکس و بدن‌سازی در کنار بیش از ۱۰ رشته ورزشی آبی مانند تمامی رشته‌های مرتبط با شنا، شیرجه و واترپلو برای زنان ایرانی ممنوع شد. برخی رشته‌ها فقط در بُعد داخلی برگزار شدند و برخی رشته‌ها حتی در داخل ایران نیز برای زنان ممنوع ماندند.
جالب است بدانیم که حتی بدن‌سازی مردان در ایران هم از سال ۱۳۸۴ صاحب فدراسیون مستقل و قانونی شد. شهریور سال ۱۳۹۶، «ناصر پورعلی‌فرد»، رییس فدراسیون بدن‌سازی ایران با اشاره به «فرهنگ اسلامی» حاکم بر ایران اعلام کرد: «برگزاری هرگونه رقابتی در رشته بدن‌سازی برای زنان، حتی در بین خودشان ممنوع است.»
او هم‌چنین تهدید کرده بود که چنان‌چه موردی در داخل و یا حتی در خارج از کشور در زمینه مسابقات بانوان دیده شود، به صورت قاطع با متخلفان برخورد می‌کنند.
بهمن ۱۳۹۶، پس از آن که «لباس شرعی» وزنه‌برداران زن ایرانی به تایید وزارت ورزش و جوانان، کمیته ملی المپیک و در نهایت فدراسیون جهانی وزنه‌برداری رسید، نخستین «رکوردگیری» وزنه‌برداران زن در ایران برگزار شد.
این یعنی عمر وزنه‌برداری زنان در ایران کمتر از چهار سال است. اردیبهشت سال ۱۳۹۷، «پارمیدا محمودیان» در دسته ۵۸ کیلوگرم، نخستین وزنه‌بردار زن ایرانی شد که در رقابت‌های بین‌المللی شرکت کرد.
پارمیدا محمودیان در رقابت‌های قهرمانی آسیا در رده آخر قرار گرفت اما فدراسیون بین‌المللی وزنه‌برداری همین حضورش در مسابقات جهانی را ستود.
اولین اتفاق اما پس از حضور محمودیان در این مسابقات، ایرادی دو سویه به لباس زنان وزنه‌بردار در مسابقات شد.
«ریحانه طریقت»، نایب‌رییس بانوان فدراسیون وزنه‌برداری پس از پایان این رقابت‌ها گفته بود هم رییس کمیته فنی کنفدراسیون آسیا و هم نماینده حراست وزارت ورزش و جوانان بابت لباس زنان وزنه‌بردار تذکراتی جداگانه داده‌اند.
تفکر متحجر در مورد وزنه‌برداری زنان مختص به اتاق‌های حراست و نگاه‌های امنیتی نبود؛ «داریوش ارجمند»، بازیگر صداوسیما و از چهره‌های نزدیک به اصول‌گرایان در برنامه‌ای مدعی شده بود که وزنه‌برداری زنان با مادر شدن آن‌ها منافات دارد.
از دیدگاه ارجمند، «مادر شدن» وظیفه اصلی زن است. او گفته بود زنان وزنه‌بردار زیر فشار سنگین وزنه‌ها، تخمدان‌ها و رَحِم خود را از دست می‌دهند.
با این وجود، سهمیه پریسا جهانفکریان برای حضور در المپیک یک اتفاق تاریخی بود. او اما این سهمیه را براساس تصمیم فدراسیون وزنه‌برداری ایران از دست داد.
جهانفکریان به «شهرآرا نیوز» گفته بود: «چهار سال بود که برای رسیدن به سهمیه المپیک تلاش می‌کردم اما متاسفانه اقداماتی که فدراسیون انجام داده، این وضعیت را به وجود آورده است. آن‌ها من را از ریشه سوزاندند.»
پریسا جهانفکریان حدود یک ماه قبل، در مصاحبه‌ای از وضعیت نابسامان فدراسیون وزنه‌برداری ایران انتقاد کرد. او را بلافاصله به کمیته انضباطی دعوت کردند. خودش گفته است: «من را به کمیته انضباطی احضار کردند و گفتند حق نداشتم درباره فدراسیون صحبت کنم. در آن جلسه هیچ صحبتی از آسیب دیدگی دست من مطرح نشد و فقط به من گفتند که چون علیه فدراسیون صحبت کرده ام، به زودی محروم می‌شوم.»
او از مدیران فدراسیون پرسیده بود که اگر سهمیه المپیک نگرفته و محرومیتش به دلیل انتقاد قطعی است، دستش را جراحی کند. فدراسیون وزنه‌برداری به دلیل یک انتقاد ساده، وزنه‌برداری که هنوز شانس کسب سهمیه المپیک داشت را محروم کرد. پریسا جهانفکریان نیز دست را به تیغ جراحان سپرد.
کمتر از یک هفته پس از عمل جراحی، کمیته بین‌المللی المپیک رسما اعلام کرد که پریسا جهانفکریان سهمیه المپیک توکیو را کسب کرده است.
فدراسیون وزنه‌برداری در قبال این موضوع سکوت کرد اما جهانفکریان که می‌توانست نخستین زن ایرانی در رقابت‌های وزنه‌برداری المپیک باشد، اعلام کرد که به تازگی دستش را جراحی کرده است.
با این وجود، روز یک‌شنبه ۱۳ تیر ۱۴۰۰ رسانه‌های ایران خبر دادند با توجه به اظهارنظر پزشک جراح این وزنه‌بردار مبنی بر آمادگی احتمالی او برای شروع فیزیوتراپی و تمرینات آمادگی، پریسا جهانفکریان از چند روز آینده تحت نظر پزشک و مربیان تیم ملی در اردو حضور خواهد یافت.
او به «ایسنا» گفت با توجه به نوپا بودن ورزش وزنه‌برداری زنان در ایران، کسب چنین سهمیه و شانس بزرگی برای او فراموش نشدنی است و نمی‌خواهد تحت هیچ شرایطی آن را از دست بدهد.
او افزود: «پزشکم اعلام کرد با تمام توان و علمی که دارد، دست من را درمان می‌کند. حالا ممکن است نتوانم به ۱۰۰ درصد آمادگی خود برسم اما فکر می‌کنم تا آن موقع بتوانم ۷۰ درصد خودم را آماده کنم.»
خبرگزاری «فارس» امروز ادعا کرده است که شورای پزشکی فدراسیون پزشکی ورزشی که با حضور چند پزشک فوق تخصص، جراح و نمایندگان این فدراسیون تشکیل شده بود، پس از بررسی مدارک پزشکی و کنترل گزارش‌های جراح مربوطه، اعلام کردند که جهانفکریان با وضعیت موجود شرایط حضور در بازی‌های المپیک توکیو را ندارد.
خبرگزاری فارس از رسانه‌های نزدیک و حامی فدراسیون وزنه‌برداری ایران محسوب می‌شود. فدراسیون پزشکی ورزشی هم از فدراسیون‌هایی است که به موازات سایر فدراسیون‌ها، نهایت همکاری را با منویات مدیران و روسای سایر فدراسیون‌ها انجام می‌دهد.
به این ترتیب، فدراسیون پزشکی ورزشی ایران با وجود اعلام پزشک معالج پریسا جهانفکریان، نام او را از فهرست مسافران المپیک خط زد.