عربستان بزرگترین نیروگاه برقی بادی منطقه را راه‌اندازی کرد. هزینه ساخت این نیروگاه که ارزانترین برق از این منبع پاک را در جهان تولید می‌کند حتی یک‌دهم نیروگاه بوشهر نیست اما تقریبا یک‌چهارم این نیروگاه تولید برق دارد.
عربستان سعودی روز شنبه ۱۶ مردادماه نیروگاه “دومه الجندل” در نزدیکی با مرزهای عراق را با هزینه ۵۰۰ میلیون دلار و ظرفیت تولید ۴۰۰ مگاوات برق راه‌اندازی کرد. این نیروگاه بادی با ۹۹ توربین توان تامین برق ۷۰ هزار منزل را دارد.
این نیروگاه عظیم توسط کنسرسیومی به رهبری شرکت تولید برق از منابع تجدیدپذیر «ای‌دی‌اف» فرانسه و «مصدر» امارات طی حدود ۲.۵ سال ساخته شد و نکته مهم اینکه ارزانترین برق بادی جهان را تولید می‌کند.
این نیروگاه ۴۰۰ مگاواتی سالانه با تولید ۱.۴ تراوات ساعت، از انتشار نزدیک یک میلیون تن گازهای گلخانه‌ای که مهمترین عامل گرمایش زمین است، جلوگیری خواهد کرد و هر سال ۱۵۰ میلیون دلار به تولید ناخالص داخلی عربستان خواهد افزود.
تولید برق پاک در عربستان
عربستان در سال ۲۰۱۹ تولید برق خورشیدی را نسبت به سال قبل آن ۵ برابر کرد و به یک تراوات ساعت رساند. پارسال تولید برق از منابع پاک کشور افزایشی نداشت و با راه‌اندازی نیروگاه “دومه الجندل” کل تولید برق از منابع تجدیدپذیر این کشور ۲.۵ برابر شد.
نکته جالب اینکه هزینه تولید هر مگاوات ساعت برق از نیروگاه “دومه الجندل” کمتر از ۲۰ دلار است که رکورد تولید ارزانترین برق بادی جهان را شکسته است.
قابل ذکر است که این نیروگاه در نزدیکی مرز با عراق واقع است و قبلا عربستان با عراق در سال ۲۰۱۸ تفاهم کرده بود که در آینده ۳۰۰۰ مگاوات برق تجدیدپذیر (سه برابر برقی که ایران به عراق صادر می‌کند) با قیمت ۲۱ دلار برای هر مگاوات ساعت (برابر یک چهارم قیمت برق صادراتی ایران به عراق) به این کشور صادر کند.
ایران که طی ماه‌های گذشته با کسری شدید برق مواجه بوده از ابتدای ماه گذشته خورشیدی صادرات برق به عراق را متوقف کرده است؛ موضوعی که به بحران برق در خود عراق دامن زده است.
ایران طی سال‌های گذشته نیز در چندین نوبت، صادرات برق به عراق را در تابستان قطع کرده بود.
کل تولید برق عربستان تقریبا ۷ درصد بیشتر از ایران است، اما برخلاف ایران نه نیروگاه هسته‌ای دارد، نه نیروگاه آبی و حتی ۴۰ درصد بیشتر از ایران در نیروگاه‌های حرارتی خود سوخت مایع استفاده می‌کند و سوخت گاز نسبتا کمتری از ایران می‌سوزاند.
اما جالب اینکه تولید سالانه گازهای گلخانه‌ای عربستان ۲۵ درصد کمتر از ایران است.
سوخت‌های مایع مانند مازوت و گازوئیل به شدت آلاینده هستند، خصوصا سوخت‌های مایع ایران که میزان ترکیب گوگرد آن چندین برابر استانداردهای بین‌المللی است و به شدت آلاینده است.
آخرین آمار مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که ایران طی سال‌های گذشته استفاده از سوخت مازوت (نفت کوره) در نیروگاه‌های کشور را افزایش داده و پارسال به ۶ میلیارد لیتر رسانده که ۶۲ درصد بیشتر از سال ۹۶ است.
عربستان در نظر دارد تا سال ۲۰۳۰، یک سوم برق خود را از منابع پاک خورشیدی و بادی و ۲۰ درصد برق خود را از منابع هسته‌ای تولید کند.
مهمترین منبع درآمد عربستان صادرات نفت است و اگرچه طی سال گذشته افت شدید قیمت نفت و به تبع آن، درآمدهای نفتی باعث تاخیر در پروژه‌های تولید برق پاک در کشور شده، اما آمارهای شرکت ملی نفت عربستان، آرامکو، نشان می‌دهد در نیمه اول سال جاری میلادی درآمدهای خالص این شرکت بیش از دو برابر شده و به بیش از ۴۷ میلیارد دلار رسیده است؛ موضوعی که امیدها برای افزایش سرمایه‌گذاری این کشور در حوزه تولید برق از منابع تجدیدپذیر را افزایش می‌دهد.
برق بادی عربستان و برق هسته‌ای ایران
اگرچه ظرفیت تولید برق نیروگاه اتمی بوشهر ۱۰۰۰ مگاوات و نیروگاه بادی “دومه الجندل” ۴۰۰ مگاوات است، اما تولید عملی برق نیروگاه اتمی ایران ۵.۵ تراوات ساعت و نیروگاه بادی عربستان ۱.۴ تراوات ساعت است. (وات واحد اندازه‌گیری توان و وات ساعت واحد سنجنش انرژی است).
بدین ترتیب تولید برق نیروگاه اتمی بوشهر حدود ۴ برابر نیروگاه بادی دومه الجندل است. اما نکته اینجاست که بر اساس آمارهای رسمی جمهوری اسلامی تاکنون ۸.۵ میلیارد دلار برای ساخت نیروگاه بوشهر هزینه شده که ۱۷ برابر هزینه انجام شده برای ساخت نیروگاه بادی دومه الجندل است.
۸.۵ میلیارد دلار تنها هزینه مستقیم صنعت برق هسته‌ای ایران است، در حالی که طی سال‌های گذشته صدها میلیارد دلار زیان تحریم‌های آمریکا به خاطر برنامه هسته‌ای ایران به اقتصاد کشور بوده است.
جالب اینکه سهم برق هسته‌ای از کل تولید برق ایران در سال گذشته تنها ۱.۵ درصد بوده است.
ایران با ۳۰۰ روز آفتابی در سال، بهشتی برای توسعه نیروگاه‌های خورشیدی است، کما اینکه برای نمونه امارات نیز با ۵.۶ تراوات ساعت تولید برق خورشیدی، پروژه‌های تولید برق از منابع پاک را با سرعت توسعه می‌دهد.
حتی ترکیه در سال گذشته حدود ۵۰ تراوات ساعت (۵۰ برابر ایران و عربستان و نزدیک ۱۰ برابر امارات) تولید برق خورشیدی و بادی داشته است.
تولید برق از منابع تجدیدپذیر در ترکیه تنها در سال گذشته ۱۶ درصد رشد داشته است.
در میان انوع انرژی‌ها، تولید انرژی‌های پاک در جهان بیشترین سرعت رشد را دارد. پارسال ۳۱۴۷ تراوات ساعت برق از منابع تجدیدپذیر در جهان تولید شد که حدود ۱۳ درصد بیشتر از سال ۲۰۱۹ بود.
جالب اینکه به خاطر شیوع کرونا و کاهش مصرف جهانی برق در سال ۲۰۲۰، تولید برق از هر سه نوع سوخت فسیلی (محصولات نفتی، گاز و زغال‌سنگ)، همچنین تولید برق هسته‌ای در جهان کاهش یافت و تولید برق آبی نیز ثابت ماند، اما تولید برق از منابع تجدیدپذیر رشد ۱۳ درصدی را تجربه کرد.
تنها انتشار گازهای گلخانه‌ای و گرمایش زمین، همچنین ریسک امنیتی و زباله‌های خطرناک نیروگاه‌های هسته‌ای نیست که دنیا را به سمت تولید برق از منابع خورشیدی، بادی و دیگر منابع پاک سوق می‌دهد، بلکه هر ساله هزینه تولید برق از منابع پاک به شدت کاهش می‌یابد و به یمن تکنولوژی‌های جدید، راندمان این نیروگاه‌ها نیز افزایش می‌یابد.
هم‌اکنون بیش از ۱۰ درصد برق چین و هند، یک چهارم برق اروپا، ۱۳ درصد برق مصرفی آمریکا، و۱۷ درصد برق ترکیه از منابع تجدیدپذیر تولید می‌شود.
دویچه وله