حراج گاوبالدار مشهور هخامنشی در لندن

به‌زودی، یک گاو نر بالدار و یک لاماسوس طلایی، موجودی نیمه انسان از اسطوره‌های ایران با سم و بال، از گنجینه‌های ایران باستان در حراج آثار باستانی کریستیز در لندن عرضه خواهند شد. این دو شیء خارق‌العاده در سال ۱۹۲۰ در حفاری‌های همدان کشف شدند.

مورخان یونانی و رومی توضیح داده‌اند که بناهای هخامنشی با مقادیر چشمگیری از طلا پوشانده شده بود. گفته می‌شود که تخت جمشید به‌تنهایی ۲۵۰۰ تن طلا را در خود جای‌داده بود.

برای مردمان امپراتوری هخامنشی گاو نر بالدار و لاماسوس نماد قدرت و محافظت بودند. نسخه‌های یادبود اغلب به‌صورت برجسته حکاکی می‌شدند تا از دروازه‌های ورودی محافظت کنند، ازجمله در «دروازه ملل» در تخت جمشید که توسط خشایار شاه بزرگ ساخته شده است.

از نظر محقق آرتور پوپ، این آثار در زمره بزرگ‌ترین آثار هنری تاریخ قرار می‌گیرند. برای محمدرضا پهلوی شاه سابق ایران نیز این نقش برجسته‌های طلایی از جانوران افسانه‌ای نمایانگر اوج فرهنگ ایرانی بودند.

در تابستان ۱۹۶۳ محمدرضا شاه پهلوی، شاهنشاه ایران، مقاله‌ای برای نسخه بین‌المللی مجله لایف نوشت که در آن از «گذشته باشکوه» و «آینده درخشان» ملت خود تجلیل می‌کرد.

او نوشت که تحت فرمان او چگونه «مهد تمدن» بازسازی می‌شود و خاطرنشان کرد که «حکام سرافراز ایران پایه‌های امپراتوری ایران را بنا نهادند که مقدر بود به‌عنوان کهن‌ترین سلطنت جهان به زندگی ادامه دهد.»

اگر چه شاه ایران نمی‌توانست آینده مردمش را پیش‌بینی کند، اما ادعاهای او در مورد گذشته کشورش با ۲۵۰۰ سال تاریخ هنر پشتیبانی می‌شد. در این شماره معروف از مجله لایف، تصاویری از کاخ‌های باستانی تخت جمشید، مساجد فیروزه‌ای باشکوه اصفهان و باغ‌های زینتی شیراز دیده می‌شد.

از میان این گنجینه غنی، محمدرضا شاه یک اثر هنری در مقیاس بسیار کوچک‌تر را برای روی جلد مجله انتخاب کرد: نقش برجسته‌ای طلایی از یک گاو بالدار به ارتفاع کمی بیش از ۲۴ سانتی‌متر که قدمت آن به امپراتوری هخامنشی ایران (۵۵۰-۳۳۰ قبل از میلاد) برمی‌گردد.

خیره‌کننده‌ترین اکتشاف هخامنشی تاکنون گنجینه‌ای از ۲۳ قلم شیء طلا شامل مجسمه‌های بز و شتر، جواهرات و دو لوح مربوط به دوره شاه اردشیر دوم (۴۰۴-۳۵۹ قبل از میلاد) به اضافه دو قطعه‌ای که به حراج گذاشته شده است.

آرتور آپهام پوپ، مورخ هنر مشهور آمریکایی، درباره این مجموعه نوشت: «این آثار طلایی دلیل دیگری بر این است که هنر و فرهنگ ایران هخامنشی به یکی از بلندترین قله‌های تجربه بشری رسیده بود.»

موسسه کریستیز اعلام کرده است به دلیل تحریم‌های ایالات‌متحده در مورد خرید آثاری که منشأ آن‌ها ایران است، پیشنهاد‌های افراد آمریکایی را در این حراج نمی‌پذیرد.