سرانجام بعد از پنج ماه وقفه، دور جدید مذاکرات اتمی در هتل کوبورگ شهر وین آغاز شد. شش سال قبل، توافق اتمی در همین هتل به دست آمده بود. حال، چند سال پس از رفتار ناگهانی دونالد ترامپ و خروج بی‌حساب آمریکا از توافق و پس از انتقادهای شدید اصولگرایان جمهوری اسلامی از برجام، اینک هر دو طرف از “احیای برجام” سخن می‌گویند.
حوالی ساعت پنج بعدازظهر روز دوشنبه هشتم آذر/۲٩ نوامبر، نخستین جلسۀ رسمی مذاکرات در چارچوب “کمیسیون مشترک برجام” بعد از حدود دو ساعت کار پایان یافت. میخائیل اولیانف، نمایندۀ روسیه که معمولاً در شبکه‌های اجتماعی خبرهایی را از روند گفتگوها منتشر می‌کند، نوشت که “شرکت‌کنندگان در مورد اقدامات بیشتر توافق کردند”. معلوم نیست که مذاکرات چند روز طول خواهد کشید.
علی باقری کنی معاون وزیر خارجه، سرپرستی هیئت ایرانی را در وین به عهده دارد. در طرف مقابل نمایندگان گروه ۱+۴ و اتحادیۀ اروپا مستقیما با ایران گفتگو می‌کنند. هیئت آمریکایی به سرپرستی رابرت مالی در محل حضور دارد اما تماس مستقیم با ایرانی‌ها نخواهد داشت. نخستین جلسه به ریاست مشترک علی باقری و انریکه مورا معاون سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار شد.
در هیئت ایران، علاوه بر معاونان وزارت خارجه، معاون بین‌الملل بانک مرکزی، معاون وزیر اقتصاد و معاون بین‌الملل وزارت نفت نیز حضور دارند. نقش پررنگ مسئولان اقتصادی این حرف مقامات جمهوری اسلامی را تأیید می‌کند که قبل از هر چیز برای لغو تحریم‌ها به میدان آمده‌اند. یکی دیگر از شخصیت‌های اقتصادی در هیئت ایران ابراهیم شیبانی، رئیس‌کل پیشین بانک مرکزی است.
یک شب قبل، علی باقری و انریکه مورا طی ملاقاتی دوجانبه ترتیب اجرایی مذاکرات را مشخص کردند. به نوشتۀ ایرنا در این نشست دونفره “بر لزوم اولویت دادن به مسئله تحریم‌ها تأکید شد”.
روز دوشنبه، در آستانۀ آغاز مذاکرات، حسین امیرعبداللاهیان در یادداشتی که توسط خبرگزاری ایرنا منتشر شد نوشت: “جمهوری اسلامی ایران به رغم تمامی بدعهدی های غرب در برجام بار دیگر به منظور نشان دادن حسن نیت و با هدف غایی لغو تحریم‌های یک جانبه و غیرقانونی، اکنون آماده گفت وگوی نتیجه‌محور برای دستیابی به “توافق خوب” با ۱+۴ است”.
با اینحال، خواسته‌هایی که تاکنون از سوی مقامات ایرانی در رسانه‌ها مطرح شده، از نظر طرف آمریکایی چندان امیدوارکننده نیست. رابرت مالی قبل از حرکت به سوی اتریش گفت که “اگر ایرانی‌ها همچنان تعلل کنند، ما نمی‌توانیم دست روی دست بگذاریم”… کارشناسان اروپایی نیز معتقدند که “عدم همکاری ایران با آژانس انرژی اتمی، بر مذاکرات وین سایه افکنده است”.
در حالی که غربی‌ها قبل از هرچیز خواستار توقف فعالیت‌های اتمی حساس ایران هستند، مذاکره‌کنندگان ایرانی بر رفع “یکجای تحریم‌ها” تأکید دارند. در این میان، اسرائیل شدیداً مشغول تلاش‌های دیپلماتیک است تا مبادا آمریکایی‌ها در مقابل جمهوری اسلامی کوتاه بیایند.
در این وضعیت در ایران، فعالان اقتصادی و بازرگانی و به ویژه بازار ارز، همگی چشم به وین دوخته‌اند، با این امید که احتمال رفع یا سبک شدن تحریم‌ها، ذرّه‌ای از کسادی سنگین و کسالت‌بار کشور بکاهد.
