خبرگزاری هرانا – در روزهای اخیر و در پی فروریختن برج متروپل در آبادان، شماری از شهروندان در شهرهایی از جمله آبادان، اهواز، شاهین شهر، شهر ری، اندیمشک و خرمشهر در اعتراض به عدم رعایت نکات ایمنی در ساخت این سازه و کوتاهی نهادهای نظارتی، کمبود امکانات در جریان عملیات امداد و نجات و بی تفاوتی مسئولین عالی رتبه در تهران علیرغم کشته شدن دهها شهروند در این حادثه، تجمعاتی اعتراضی برگزار کردند. در جریان این اعتراضات دهها شهروند معترض بازداشت شدند و همچنین در برخی نقاط، اعتراضات مسالمت آمیز شهروندان با دخالت قوای انتظامی به خشونت کشیده شد.
خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در مطلب پیش رو، گزارش جمع بندی اولیه از حادثه فروریختن برج متروپل در آبادان و اعتراضات نسبت به چرایی حادثه و نحوه مدیریت آن را ارائه می کند.
خلاصه واقعه
متروپل، برجی ۱۰ طبقه در آبادان، ظهر روز دوشنبه ۲ خردادماه ۱۴۰۱ فروریخت. طی این حادثه دهها تن از شهروندان کشته و زخمی شده و جمعی دیگر در زیر آوار محبوس ماندند. مهندسان سازمان نظام مهندسی آبادان پیشتر هشدار داده بودند که ساخت این مجتمع به دلیل عدم رعایت نکات ایمنی لازمه به افتتاح نخواهد رسید؛ با این حال ساخت ناموفق این بنا تا روز فرو ریختن آن و کشته و زخمی شدن شماری از شهروندان، ادامه پیدا کرد.
هرچند دلیل فرو ریختن این ساختمان تاکنون به صورت رسمی اعلام نشده است؛ با این حال عمده کارشناسان، علت وقوع این حادثه را نظارت‌های صوری مهندسان، فسادهای مالی و عدم پیگیری تخلفات ساختمانی توسط شهرداری که در این ساختمان ذینفع بوده عنوان کرده‌اند.
این موضوع و همچنین کمبود امکانات در جریان عملیات امداد و نجات منجر به افزایش انتقادات نسبت به نهادهای مسئول شد. به باور شماری از معترضان و خانواده‌های افراد محبوس زیر آوار، طولانی شدن عملیات آواربرداری ناشی از کمبود تجهیزات امداد و عدم توجه کافی متولیان امور بوده و می‌تواند باعث افزایش تعداد قربانیان شود. همزمان برگزاری مراسم جشن “سلام فرمانده” در ورزشگاه یک صدهزار نفری آزادی در تهران علیرغم کشته شدن دهها شهروند در آبادان و بی‌توجهی مسئولان به انتقادات مردم، موجب افزایش خشم مردم و بستگان قربانیان شد.
اعتراضات و تجمعات
تجمعات مردمی پس از فروریختن برج، تا روز چهارشنبه مورخ ۴ خرداد، بیشتر در قالب عزاداری بود اما از این تاریخ بصورت مشخص در شهرهای خرمشهر، آبادان و شاهین شهر اصفهان به اعتراضات خیابانی تبدیل شد. معترضان با سر دادن شعارهایی از جمله “بسیجی برو گمشو”، “نترسید نترسید ما همه با هم هستیم”، “جمهوری اسلامی دروغه دروغه”، “فرمانده، فرمانده، شهر زیر آوار مانده”، “عزا عزاست امروز، روز عزاست امروز، آبادان بی صاحب، صاحب عزاست امروز”و “تهران عروسیه، آبادان خونریزیه” اعتراض خود را نشان دادند.
روز جمعه با تداوم اعتراضات در آبادان و شاهین شهر و گسترش آن به اهواز این تجمعات در برخی موارد با حضور گسترده نیروی انتظامی به خشونت کشیده شد. ماموران در چند نقطه از جمله آبادان به سوی معترضین گاز اشک آور و گلوله ساچمه ای شلیک کردند، همچنین در شهرهای اهواز و شاهین شهر به ضرب و شتم برخی معترضان پرداختند.
در این شب شهروندان در شهرهای مختلف با سردادن شعارهایی از جمله “دشمن ما همینجاست، دروغ میگن آمریکاست”، “برادر شهیدم، حقتو پس می‌گیرم”، “سوریه رو رها کن، فکری به حال ما کن”، “اینه صدای اهواز، آبادان سرافراز”،”مسئول بی‌لیاقت نمی‌خوایم، نمی‌خوایم” “ما همه اهل جنگیم، بجنگ تا بجنگیم” و “توپ تانک فشفشه آخوند باید گم بشه” از مردم آبادان حمایت کردند.
شب شنبه ۷ خرداد نیز تعدادی از شهروندان با برگزاری تجمع اعتراضی در اندیمشک، آبادان، شهر ری و دزفول شعارهایی از جمله “مرگ بر دیکتاتور” سر دادند.
شب یکشنبه ۸ خردادماه نیز مقامات با توجه به اعلام عزای عمومی به مناسبت جان باختن تعدادی از هموطنان در حادثه برج متروپل، درصدد برگزاری مراسمی حکومتی در آبادان برآمدند. بنابر گزارشات دریافتی هرانا از شاهدان در صحنه، این مراسم نیز با خالی ماندن صفوف نماز در مکان مراسم و سپس سردادن شعارهای اعتراضی توسط مردم معترض به تداوم اعتراض مردم آبادان تبدیل شد.
در جریان این مراسم شهروندان حاضر با سر دادن شعارهایی از جمله “می کشم می کشم آنکه برادرم کشت” و “بی شرف، بی شرف” مانع از سخنرانی روحانی حاضر در مراسم شدند. بر اساس گزارشات دریافتی هرانا، پلیس ضمن تهدید معترضان می گوید “عواقب اعتراضات شما از لحاظ قانونی به عهده خودتان است، شعار ساختار شکنانه ندهید”.
پراکندگی شهرهای محل اعتراض
اختلال در اینترنت
روز جمعه ۶ خردادماه نت بلاکس، نهادی که دسترسی به اینترنت را در جهان رصد می‌کند نیز از اختلال در اتصال به اینترنت در کشور به ویژه در خدمات اینترنت خط ثابت (اینترنت خانگی) خبر داد. همچنین همزمان با آغاز اعتراضات شماری از شهروندان در شبکه‌های اجتماعی و همچنین برخی منابع محلی در تماس با هرانا از اختلال گسترده و مداوم در اینترنت تلفن همراه در شهرهایی از جمله آبادان، اهواز و خرمشهر خبر دادند.
بازداشت شدگان
منابع محلی از بازداشت دهها تن در آبادان در پی اعتراض به فرویختن برج متروپل خبر می دهند. از میان این افراد تاکنون هویت على فرطوسى، عقیل عمورى، محمد فرطوسى، حمید فرطوسى احراز شده است. این شهروندان در روز جمعه ۶ خردادماه بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده‌اند. همچنین سیدکریم دنیناوی، شاعر عرب اهل شوش که پیشتر با انتشار ویدئویی به سرعت و کمبود امکانات در عملیات امداد اعتراض کرده بود، روز پنج‌شنبه ۵ خردادماه بازداشت شد.
کانون اعتراضات
واکنش‌ها و اظهارنظرها
پس از پنج روز تاخیر، سرانجام روز گذشته هیئت دولت به دلیل ریزش ساختمان متروپل آبادان روز یکشنبه ۸ خردادماه را عزای عمومی اعلام کرد. تصمیمی که به اعتقاد معترضان و بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی دیرهنگام و ناکافی است. پیشتر علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی نیز نهایتا روز جمعه ۶ خرداد، چهار روز پس از فروریختن متروپل این حادثه را “تاسف‌بار” خواند و خواستار “پیگرد مقصران حادثه” شده بود.
روز گذشته در پی انتشار گسترده ویدئویی از آبادان، که مرد جوانی خطاب به نیروی انتظامی که اقدام به تیراندازی می‌کنند، می‌گوید: “تیر نزن”، بسیاری از مخاطبان در شبکه‌های اجتماعی واکنش نشان داده و با هشتگ #تیر_نزن به شلیک نیروی انتظامی و گارد ویژه به سوی مردم اعتراض کردند.
در واکنش به این حادثه و متعاقبا سرکوب معترضان شماری از چهره‌های و شخصیت‌های فرهنگی، هنری و ورزشی به آن واکنش نشان دادند. کانون کارگردانان سینمای ایران در پیامی بابت حادثه ریزش ساختمان متروپل شهر آبادان، به مردم این شهر تسلیت گفته و آن را نتیجه “فسادی آشکار” عنوان کرد. در این بیانیه کوتاه که روز یکشنبه ۸ خرداد با هشتگ “تفنگت را زمین بگذار” در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده آمده “فوج خروشان مردم ستم‌دیده از جای‌جای ایران، فریاد همراهی و همدلی با مردم دردمند آبادان سرداده‌اند.”
کانون نویسندگان ایران نیز با انتشار بیانیه ای به سرکوب معترضان حادثه متروپل آبادان اعتراض کرده و آن را “یادآور جنایت‌های سال‌های اخیر چون کشتار مردم در آبان ۹۸ و ساقط کردن هواپیمای مسافربری” دانست.
همچنین روز گذشته سعید روستایی، برنده جایزه فدراسیون بین‌المللی منتقدان فیلم (فیپرِشی)، برای کارگردانی فیلم برادران لیلا جایزه خود را به مردم آبادان تقدیم کرد. زر امیرابراهیمی، بازیگر سینما و برنده بهترین بازیگر زن جشنواره کن امسال، در جریان مراسم اهدای جایزه به زبان فارسی و خطاب به ایرانیان عنوان داشت: «هرچند در این لحظه خیلی خوشحالم، ولی بخشی از وجودم برای مردم ایران که هر روز گرفتار مشکلات زیادی هستند غمگین است. دل من با آبادان است. دل من با گوشه و کنار خاک ایران است.»
