ابهام ۴۰ میلیون نفری / گزارشی از میزان مشارکت اقتصادی در ایران
طبق آخرین بررسیهای مرکز آمار ایران، بیش از ۴۰میلیون ایرانی با اینکه در سن کار هستند، اما به دلیل اینکه مشارکت اقتصادی ندارند جزو جمعیت غیرفعال اقتصاد ایران محسوب میشوند. این تعداد معادل ۵۲درصد از کل جمعیت ۷۷میلیوننفری ایران است. این افراد بین ۱۰ تا ۶۵سال سن دارند اما به دلایلی نه شاغلند و نه بیکار.
در واقع این تعداد ایرانی اصلا جزو جمعیت فعال ایران به حساب نمیآیند. مرکز آمار ایران نیز این گروه را این طور میشناسد: تمام افراد ۱۰ ساله و بیشتر که در هفته تقویمی قبل از هفته آمارگیری (هفته مرجع) طبق تعریف کار، در تولید کالا و خدمات مشارکت نداشته یا از قابلیت مشارکت برخوردار نبودهاند. این درحالی است که از نگاه مرکز آمار ایران کسانی که تنها هفتهای یک ساعت هم کار کنند شاغل محسوب میشوند. همچنین از نگاه مرکز آمار حتی کارکنان فامیلی بدون مزد، کارآموزان، محصلان مشغول به کار، نیروهای مسلح و سربازان هم جزء شاغلان هستند.
از سوی دیگر کسانی هم که آماده به کار و جویای شغلی باشند نیز جزء بیکاران کشور محسوب میشوند، اما غیراز اینها، دیگر افراد غیرفعال در اقتصاد ایران خواهند بود. این گروه بیشتر شامل زنان خانهدار، دانشجویان و کسانی هستند که توانایی انجام کار را ندارند. با افزایش این تعداد در اقتصاد ایران نرخ مشارکت اقتصادی ایران افت خواهد کرد. چرا که نرخ مشارکت اقتصادی را ازدرصد نسبت جمعیت فعال به جمعیت در سن کار محاسبه میکنند. این رقم در آخرین گزارش مرکز آمار ایران یعنی پاییز امسال ۷.۳۶ درصد گزارش شده است. این درحالی است که در ابتدای فعالیت دولت نهم این نرخ ۴۱درصد بود و طی سالهای اخیر به تدریج این نرخ کاهش یافت.
در زمان شروع به کار دولت نهم درسال ۱۳۸۴ آن طور که در برنامه چهارم توسعه پیشبینی کرده بودند، قرار بود سالانه یکمیلیون نفر متقاضی شغل وارد بازار کار ایران شوند. به همین دلیل خیلی از کارشناسان پیشبینی میکردند جمعیت فعال اقتصاد ایران طی سالهای فعالیت دولتهای نهم و دهم شاهد رشد حداقل هشتمیلیون نفری باشد؛ خواه بیکار، خواه شاغل. این موضوع حتی مورد تایید محمد جهرمی، وزیر کار دولت نهم و مقامات وقت مرکز آمار نیز بود. اما بررسی آمارهای رسمی در سالهای اخیر نشان میدهد که تعداد جمعیت فعال کشور طی سالهای ۱۳۸۴ تاکنون افزایشی نیافته و جمعیت فعال کشور همان ۲۳میلیون و ۲۰۰هزارنفری است که درسال ۱۳۸۴ بود.
با این حال در تعداد بیکاران کشور نیز تغییر چندانی نداشتیم. تعداد بیکاران کشور درسال ۱۳۸۴ معادل ۲میلیون و ۶۰۰هزار نفر بود که در آخرین آمار مرکز آمار ایران این میزان در پاییز امسال دومیلیون و ۴۰۰هزار نفر گزارش شده است. درواقع این آمارها نشان میدهد که متقاضیان جدید شغل در بازار کار اصلا به جمعیت فعال کشور ملحق نشدند که در صورت پیدا نکردن شغل حداقل آمار آنها در لیست بیکاران کشور بیاید. اما مراجعه به تعداد جمعیت غیرفعال کشور نشان میدهد که این تعداد متقاضیان شغل بهترین مقصد را همان گروه غیرفعال در اقتصاد ایران تشخیص دادهاند. کسانی که یا به دانشگاهها پناه بردند یا به خانهها. تعداد آنها نیز رقم قابل توجهی است. این تعداد درسال ۱۳۸۴ بیش از ۳۳میلیون و ۳۰۰هزار نفر بودند که در آخرین آمار مرکز آمار ایران بیش از ۴۰میلیون نفر گزارش شدهاند. درواقع طی سالهای ۱۳۸۴ تاکنون حدود ۷میلیون ایرانی با وجود اینکه انتظار میرفت به جمعیت فعالان کشور(حال شاغل یا بیکار) اضافه شوند، اما اصلا وارد فضای مشارکت اقتصادی نشدند. بررسی جزییتر وضع مشارکت اقتصادی ایرانیان نشان میدهد، هرچند تقریبا از هر ۲مرد در سن کار یک نفر در اقتصاد فعال است، اما در زنان تقریبا از هر ۱۰ زن یک نفر در اقتصاد فعال است. این درحالی است که نرخ مشارکت اقتصادی زنان در ابتدای دولت احمدینژاد ۱۷درصد بود، اما در آخرین بررسی مرکز آمار این نرخ ۳.۱۱ درصد گزارش شده است. این نرخ برای پاییز امسال است و پیش از این، در تابستان و بهار امسال نرخ مشارکت اقتصادی زنان به ترتیب ۶.۱۳ و ۳.۱۴ درصد گزارش شده بود.
http://shahrvand-newspaper.ir/default/default.aspx?y=92&m=11&d=07&pid=1&no=204&dn=2