طبق آمار سازمان هواشناسی ایران، از نیمه نخست سال۱۳۸۶ تا کنون بیش از ۳۲۳ روز بحرانی بر اثر ریزگردهای موجود در هوای خوزستان، به ثبت رسیده است. این پدیده منحصر به این استان جنوب غربی ایران نیست و اثرات آن گاهی تا استان‌های مرکزی همچون اصفهان و تهران نیز کشیده شده است.
چند سالی است پدیده‌ی ریزگردها استان‌های غربی، مرکزی و جنوب ایران را تهدید می‌کند. بررسی‌های جدید نشان می‌دهند در این ریزگردها، ده‌ها نوع باکتری و قارچ وجود دارند که می‌توانند تاثیرات مرگباری داشته باشند.
سازمان بهداشت جهانی در طبقه‌بندی جدید خود بر اساس ذرات آلوده در فضا، شهر اهواز را به عنوان آلوده‌ترین شهر جهان معرفی کرد. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته این ریزگردها در طول چند سال می‌تواند مرگ زودرس شهروندان مناطق آلوده را در پی داشته باشد.
طبق آمار سازمان هواشناسی ایران، از نیمه نخست سال۱۳۸۶ تا کنون بیش از ۳۲۳ روز بحرانی بر اثر ریزگردهای موجود در هوای خوزستان، به ثبت رسیده است. این پدیده منحصر به این استان جنوب غربی ایران نیست و اثرات آن گاهی تا استان‌های مرکزی همچون اصفهان و تهران نیز کشیده شده است.
از قارچ و باکتری تا آلودگی‌های میکروبی و هسته‌ای
در این شرایط یک متخصص بیماریهای ریه می‌گوید در هر گرم از ریزگردها ۱۰۷ باکتری و ۱۰۶ قارچ وجود دارد. همچنین مواد آلاینده‌ای همچون فلزات سنگین از جمله سرب در زمان وقوع توفان‌های گرد و غبار می‌توانند تا سه برابر غلظت پیدا کنند.
عدم اطلاع‌رسانی دولت در مورد آثار ریزگردها بر سلامت شهروندان با انتقاد فعالان مدنی روبرو است
دکتر محمد دیوانی در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران تصریح کرد: ریزگردهای موجود در کشور، اندازه‌ای کمتر از یک و نیم میکرون دارند که این سایز کوچک به آن‌ها اجازه می‌دهد به تمامی قسمت‌های ریه نفوذ کنند.
وی تاکید می‌کند که ریزگردها می‌توانند میزان مرگ و میر در میان افرادی را که بیماریهای ریوی و یا قلبی عروقی دارند، افزایش دهند.
این اولین گزارش از خطرات ناشی از توفان‌های گرد و غبار بر سلامت شهروندان نیست. پیش‌تر در سال ۱۳۷۸ گزارشی از سوی چند تن از اساتید دانشگاه‌های خوزستان منتشر شد که تصریح می‌کرد این توفان‌ها به مواد شیمیایی، میکروبی و رادیواکتیوی آلوده‌اند.
بر اساس این تحقیق میزان عناصری مانند اورانیوم، توریم، آرسنیک، سرب، روی، نیکل و کبالت در این گرد و خاک‌ها بیشتر از میزان طبیعی آن بود. در این تحقیق آمده بود که با توجه به استفاده مکرر سلاح‌های میکروبی، شیمیایی توسط رژیم صدام و استفاده آمریکا از سلاح‌های حاوی اورانیوم ضعیف شده، وجود این آلودگی‌ها تعجب زیادی بر نمی‌انگیزد.
این کارشناسان تاکید کردند گرچه آلودگی‌های میکروبی شیمیایی و هسته‌ای در این ریزگردها ناچیز است اما با توجه به تولید محصولات کشاورزی در استان‌های غربی و جنوبی ایران، می‌توانند وارد چرخه غذایی شهروندان شوند.
فراکسیون گرد و غبار در مجلس
تاکنون اعتراض شهروندان و فعالان مدنی به آلودگی‌ها در استان‌هایی که با توفان‌های گرد و غبار روبرو هستند، موثر واقع نشده است. در این شرایط نبود امکانات پزشکی مناسب برای مقابله با آثار این ریزگردها بر مشکلات افزوده است.
سید شیرف حسینی نماینده شهر اهواز در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرآنلاین با انتقاد از عدم کارایی دولت در مقابله با این پدیده گفت: «من تصور می کنم که دولت این ریزگردها را دوست دارد و نمی خواهد که این مهمان ناخوانده از اهواز برود. در هر حال برای ما در این دوره با نمایندگان غرب و جنوب کشور فراکسیون گرد و غبار و ریزگرد تشکیل دادیم.»
وی با اشاره به اینکه از ۲۰۰هزار هکتار زمینی که باید در خوزستان مالچ‌پاشی می‌شد تنها ۵هزار هکتار آن تثبیت شده افزود: «پیش بینی شده بود تا کمربند سبزی دورتا دور استان کشیده شود اما این اتفاق هم رخ نداد. درواقع بیشتر درگیر بوروکراسی اداری هستیم تا انجام دادن کارهای این‌چنینی و همین مشکلات ما را روز افزون کرده است.»
از سوی دیگر یک عضو شورای شهر شوشتر در استان خوزستان از نبود بیمارستان تخصصی آلرژی و امکانات پزشکی مناسب برای درمان بیماریهای ناشی از ریزگردها در استان خوزستان خبر می‌دهد.
امیر رسولی با تاکید بر اینکه این پدیده نوعی مرگ تدریجی و پنهان به شمار می‌آید افزود: «باید برای مقابله با عوارض این پدیده در استان تلاشی جدی انجام شود و تجهیز بیمارستان‌ها در سطح استان از اهم این اقدامات به شمار می‌آید.»
از: دویچه وله
