امرداد، ماه تحول و دگرگونی‌های عمیق سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و … تاریخ معاصر و پیشینه‌ی آموزنده و کم نظیر ایرانیان و نماد بیداری این جامعه در منطقه و جهان میباشد. از مشروطیت تا سقوط قاجار، حکومت پهلوی اول که تحولی غیرقابل انکار را در تمامی زمینه‌های اجتماعی باعث شد و بالاخره ماجراهای ماندگار، اثرگذار و ارزنده‌ی حکومت شادروان دکتر محمد مصدق پیشوای بزرگ ملت ایران و آغاز و انجام حکومت ملی و تا امروز … به همین مناسبت از منظری دیگر وضعیت فعلی که رهاورد بیش از صد سال تحمل مشکلات و مبارزه، سکوت، بی‌تفاوتی و حرکت مجدد ایرانیان است با همه‌ی ابعاد مثبت و منفی آن … تشریح می‌شود.
امید است امکان انعکاس آن با همه‌ی مسائل مبتلی به مطبوعات، این رکن اساسی دموکراسی در سال دوم دولت منتخب، دلسوز، باتجربه و گرفتار فراهم و با اتمام هفتاد سالگی عمر نگارنده، در کارنامه‌ی نوشتاری او محفوظ بماند … اگر بخواهیم تصویری از درون کشورمان داشته باشیم و بدون واهمه آن را منعکس سازیم و خوانندگان با دیده‌ی انصاف برآمده از منافع ملی و شرایط پر غوغای منطقه، به آن بنگرند می‌توان گفت: عملکرد مجموعه‌ی نظام از زمانی که در پاریس مژده‌ی پیشرفت، توسعه، ترقی و از سویی آزادی بیان، فعالیت‌های سیاسی، حزبی و مطبوعاتی را پس از تغییر نظام سلطنتی دادند، تا ماجراهای مربوط به دوران نخست‌وزیری آقایان رجایی و موسوی، جنگ با عراق، ریاست جمهوری هشت ساله‌ی هر یک از رؤسای جمهور سابق و یک ساله‌ی اخیر روحانی. کارنامه‌ی ۹ دوره‌ی مجلس و حضور ۱۰ ساله‌ی هر یک از مسئولین قوه‌ی قضائیه و مدیریت‌های منصوب بر صدا و سیما، و سایر نهادها، فراز و نشیب ۳۵ سال گذشته که طی این مدت افراد بسیاری بر مصادر امور ملک و ملت تکیه زده‌اند، با همه‌ی درآمدهای ارضی، ارزی و سماوی و کلیه‌ی برنامه‌ریزی‌ها و برنامه‌های عمرانی مختلف مدون و … حاصل عملکرد اتاق فکر تکنوکرات‌ها و مشاورین، استمرار جمهوری اسلامی را با وضعیت فعلی در پی داشته است. هزاران وزیر، وکیل، مدیر، استاندار، فرماندار و دیگر مقاماتی که با داشتن تجارب و شرایط احراز لازم یا بدون آن حسب رابطه از همه مهمتر نظارت، همکاری و یا کارشکنی و عدم دلسوزی میلیون‌ها ایرانی در قامت گروه‌ها و قوم‌های مختلف ساکن در این مرز و بوم با همه‌ی گرفتاری‌هایی که در همسایگی با عراق، افغانستان و دیگر کشورهای منطقه و همجوار رخ داده … ایرانیان متخصص و هوشمندی که فرصت و امکان خدمت در درون را نیافته و در عالی‌ترین و معتبرترین مراکز علمی تحقیقاتی دنیا مشغول کار می‌باشند و بخشی نیز از بد حادثه دلبخواه یا از سر نگرانی‌های مختلف و رنجیدگی‌ها ترک یار و دیار کرده‌اند و چگونگی بینش، نگرش و عملکرد آنان … همه و همه محصولی را بدین گونه به بار آورده است. به عبارتی دیگر حرکت میلیونی ایرانیان در نفی سلطنت و رفراندوم ۹۹ درصدی ۱۲ فروردین ۵۸ و حضور در پای صندوق‌های رأی انتخابات مختلف، طرح و تصویب قوانین مفید، مغایر، مکرر، موازی و … بازرسی و نظارت نهادهای متعدد موجود با نیروی کار آزموده در کسوت اساتید، قضات، سرداران، مدیران، مسئولین و کارمندان در رده‌های مختلف و بیش از نیاز … حضور گروه‌های سیاسی و احزاب متعدد ملی و میهنی، دلسوز، حرکت‌های ارشادی و در مواردی برخوردهای سیاسی و فعالیت گروهی با برنامه‌های علمی و منظم آنان با همه‌ی مشکلات و موانع که منجر به ماندگاری یا حذف آنان شد، که ماندگاری را در گروه‌های سیاسی بخرد ملی و اصلاح طلبان و حذف را در کسوت گروه‌های سیاسی چپ می‌توان مثال زد.
از همه بارزتر: رفتار، منش و برخوردهای روزانه‌ی مردم با یکدیگر و چگونگی رانندگی و حقوق و امنیت جامعه‌ی زنان شرایط اقتصادی و کنترل آن از لحاظ تولید، سرمایه‌گذاری، تورم، نقدینگی، بورس و … ارزش پول ملی و کاربرد منطقه‌ای آن طب تجاری و خروج آگاهانه‌ی اغلب پزشکان از سوگند سقراط و تجارت دلال گونه‌ی حاکم بر بازار وضعیت ذخایر ارزی و روابط بین‌المللی صداقت و تعهد افراد جامعه در ارتباط با مسائل روز نحوه‌ی آموزش، پرورش و تحصیلات عالی از لحاظ کمی و کیفی و چگونگی مطالعه و تحقیق برای پیشرفت امور جامعه انتخاب یا انتصاب مدیران میانی براساس رابطه یا ضابطه جایگاه کشورمان از لحاظ مختلف در مقایسه با سایر کشورها وضعیت معیشت و دغدغه‌ی معاش و کارآمدی نیروهای کارگری و کارمندی حقوق بگیر تمرکز امور در بخش دولتی و میزان توجه به جلب همکاری بخش خصوصی میزان اختیارات شهرداری‌ها و شوراهای محلی درجه‌ی آشنایی مجلس نشینان با وظیفه و رسالت خطیر خود و معیارهای حاکم در این مقوله و آنچه که هر لحظه بر ایرانیان می‌گذرد … بدون تردید محصول بی‌تفاوتی یا عملکرد همه‌ی ما میباشد به صراحت باید گفت بی‌تفاوتی و بی‌توجهی و در مواردی تأیید وضعیت اسف‌بار اجتماعی فرهنگی و سکوت در برابر خطاها در نوع خود بی‌نظیر و عجیب می‌نماید آیا وقت آن نرسیده که در این منطقه‌ی پر تشنج، در شرایطی که از امنیت نسبی با همه‌ی خلافکاری‌ها برخورداریم با سپردن کار به کاردان و دلسوزان واقعی و مجازات جدی خطاکاران بر اساس منافع ملی و ضرورت پاسخگویی به ملت و آینده‌نگری طبق روش‌های مترقی جهان حرکت کنیم؟؟
آیا می‌توان گفت میلیون‌ها جوان ساکت، آرام، متین، تحصیلکرده و آگاه خواهان رفرم از طریق صندوق‌های رأی بوده و با تخریب سرمایه‌های ملی و گسترش نابسامانی‌ها به شدت مخالفند و می‌گویند بایستی با توجه به حساس و مؤثر بودن موقعیت کشورمان همه را به احساس مسئولیت و پذیرش نقش اجتماعی و ارائه‌ی خدمت مطلوب توصیه، تشویق و راغب نمود و همه‌ی نارسایی‌های صورت گرفته و قصور و کوتاهی‌هایی که به کرات شاهد آن بوده‌ایم به عنوان تجربه ملاک عملکرد آتی قرار گیرد هدف اصلی و باور اجتماعی و فرهنگی و اعتقادی دلسوزان حاضر و ناظر در شرایط فعلی این است که امکان اصلاح و تغییرات بنیادی با همین دولت و کادر متخصص آن و همین امکانات با نجابت و هوشیاری ملت به صورت نسبی و با حداقل هزینه فراهم شدنی میباشد طبعاً لازمه‌ی تغییرات اصولی براساس منافع ملی … فعالیت و بیان بخردان صاحب‌نظر و شناخته شده و ملی و سلیم‌النفس از طریق وسائل ارتباط جمعی است تا همه‌ی اقشار جامعه با درک شرایط و اعتقاد راسخ به منافع ملی و جمعی بر تمامی امورات روزمره‌ی حاکم بر خود طبق قانون اساسی نظارت و احساس مسئولیت نموده و مقدم بر آن در تصمیمات و رفتار روزمره‌ی خود نیز تجدید نظر اصولی و لازم و فوری به عمل آورند به یقین ایرانیان مقیم خارج از کشور که دل در گرو پیشرفت و آبادانی و جایگاه واقعی مملکتمان دارند در آن شرایط و به موقع سرمایه‌های فکری و علمی و مادی خود را بی‌دریغ نثار مام میهنمان خواهند کرد در آن هنگام نسل جوان همراه و همگام خواهد بود و به پیشینیان خود معترض و و متعرض نخواهد بود و نسل بنیانگذار انقلاب در آن شرایط شرمنده‌ی پیشامدهای سنوات اخیر نبوده و پاسخگو و مدافع وضعیت جدید در برابر نسل‌های بعد خود خواهد بود …. همچنان که منادیان آزادی و حقوق ملت در صدر مشروطیت سرافرازند و نام نیک و عملکرد مثبت آنان که مبتنی بر آینده‌نگری بوده است به تاریخ پیوسته و با خوشنامی در خاطره‌ها مانده‌اند و همین طور حکومت ملی و کوشش‌های بی‌دریغ دولت ملی شادروان دکتر مصدق و خدمات اثرگذار و به یادماندنی که همه‌ی مبارزات میهنی و ضد استعماری آنان توأم با عزت نفس، ایثار و بزرگواری کامل همه‌ی خطرات را به جان خریدند و پیمانشان را با ملت از یاد نبردند و با افتخار زیسته و امروز ادامه‌دهندگان راه رهبران خود همچنان در صحنه‌ی سیاست کشور فعالند.
ضیاء مصباح
