شرق: جداسازی زنها و مردها از یکدیگر یا همان «تفکیک جنسیتی»، اینروزها نهتنها ادارات که دامن زندگی روزمره مردم را هم گرفته و حتی کار به جداسازی زنان و مردان در کنسرتها هم رسیده است. موضوعی که حتی با مخالفت وزارت ارشاد و واکنش رییسدفتر موسیقی این وزارتخانه روبهرو شده است. این بحث که چندهفتهپیش از لابهلای مصوبات محرمانه شورایی موسوم به «شورای موسیقی استان» به بیرون درز پیدا کرد با واکنش پیروز ارجمند، رییس دفتر موسیقی مواجه شد.
روز یکشنبه (۱۲مرداد) درحالی خبر لغو کنسرت محسن یگانه بهدلیل رعایتنکردن تفکیک جنسیتی در استان آذربایجان غربی منتشر شد که یکمنبع آگاه در این استان در گفتوگو با «شرق» ضمن تایید این خبر اعلام کرد که نیروی انتظامی مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را لغو کرده است. انتشار این گزارش، با واکنش پیروز ارجمند روبهرو شد.
ارجمند که روز گذشته در نشست خبری برنامه موسیقی سازمان مناطق آزاد شرکت کرده بود، در اینباره گفت: «بحث تفکیک جنسیتی فقط بخشی از مشکلاتی است که ما در زمینه برگزاری کنسرتها در شهرستانها داریم که اخیرا رسانهها با آن برخورد کردند. میتوان گفت این بحران فقط دو تا سهدرصد از مشکلات دفتر ما را حل میکند که برای اولینبار در استانهای شمالی، این موضوع مطرح شد و بعد در استانهای آذربایجان شرقی و غربی ادامه پیدا کرد.» او با بیان اینکه موضوع تفکیک جنسیتی در کنسرتهای موسیقی پاپ شهرستان ارومیه، پیشنهاد نیروی انتظامی این منطقه بود، افزود: «این طرح در شورای برنامهریزی کنسرتهای استان پیشنهاد شد و تا آنجا که من میدانم هنوز نهایی نشده اما بهمحض اینکه درباره چنین موضوعی مطلع شدم، اعلام کردم این موضوع به هیچ عنوان مورد تایید ما نیست چراکه شأن موسیقی اجازه نمیدهد که اینچنین به ساحت مقدس خانواده بیاحترامی شود. معتقدیم کنسرتها یکی از سالمترین فضاهای فرهنگی کشور ماست که اتفاقا باید بیشتر از اینها مورد توجه قرار گیرد. درست است که بعضیها در سالن کنسرت، هنجارشکنی میکنند اما به نظر ما باید در اینباره با فرد خاطی برخورد شود نه اینکه صورت مساله را پاک کرد.
بنابراین این نوع نگاه نیروی انتظامی، مورد تایید ما نیست و بهتر است دوستان ما برای جلوگیری از ناهنجاریها، صورت مساله را پاک نکنند. آنها میتوانند با برخوردهای انتظامی با کسانی که هنجارشکنی میکنند رفتار لازم را داشته باشند زیرا مردم ما، هم شریف و هم فرهنگی هستند و همواره شوونات را رعایت میکنند بنابراین چندمورد استثنایی را نمیتوان به حساب کل ماجرا گذاشت.» اما برخلاف نظر رییسدفتر موسیقی بهنظر میرسد که این طرح مورد تایید برخی مسوولان این استان قرار گرفته است. یک منبع آگاه در استان که نخواست نامش فاش شود در گفتوگو با «شرق» با بیان اینکه این طرح از نظر نیروی انتظامی استان و سازمانهای امنیتی، قابل اجرا شده، گفت: «این طرح در یک جلسه توسط نماینده نیروی انتظامی مطرح شد و به تصویب رسید؛ مخالفتهای کارشناسان نیز مورد تایید قرار نگرفت.» بر اساس گفته این مقام آگاه، این موضوع برخلاف اعلام برخی سایتها و خبرگزاریها تنها مربوط به کنسرتهای پاپ نیست و هرگونه کنسرتی را شامل میشود. پیش از این هم نیروی انتظامی استان تهران در بحث نمایش فوتبال در سالن سینماها اعلام کرده بود در صورتی مجوز خواهد داد که سالنهای زنها و مردها جدا شوند. در آن زمان، شورای سینماداران با رد این نظر، نمایش فوتبال را در سینما لغو کرد.
جداسازی زنان و مردان در کنسرتها درحالی رخ میدهد که یکی از مهمترین اصول نظام اسلامی که در قانون اساسی جمهوری اسلامی هم بر آن تاکید شده، موضوع انسجام و دوام خانواده است. موضوعی که به نظر میرسد در این طرح نادیده گرفته شده است. بیشتر کنسرتها در ساعتهای بعد از هفت شب برگزار میشود که زمان مناسبی برای حضور خانوادهها در کنار هم هستند. از سوی دیگر اجرای کنسرت موسیقی و برخی از فعالیتهای هنری برای همراهی اعضای خانواده است. اما با جداسازی زنها و مردها، خانوادهها مجبور میشوند که جدا از هم در کنسرت شرکت کنند.
هشدار ارجمند به ادارات کل
هرچند جداسازی کنسرتها با واکنشهای زیادی روبهرو شده اما شاید بخشهای دیگر صحبتهای ارجمند آب پاکی باشد روی دست طراحان این جداسازی: «اگر مدیرکل ارشاد استان آذربایجان غربی مجوز تفکیک جنسیتی کنسرتهای شهرستان ارومیه را امضا کند ما از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای جلوگیری از چنین امری، اقدام خواهیم کرد چون تمامی ادارات کل ارشاد استانها تابع برنامههای وزارت ارشاد هستند.» ارجمند البته تاکید کرده است بر اساس آمارهایی که جمعآوری کردم ۸۰درصد از لغو کنسرتها نه مربوط به وزارت ارشاد و نه مربوط به عوامل فشار است بلکه به خود شرکتهای برگزارکننده برمیگردد. بارها شده است که شرکتها خودشان تصمیم به لغو اجرایشان گرفتند.
در هر حال به نظر میرسد مشکلات موسیقی در استانها هرروز پیچیدهتر میشود. در بعضی از شهرهای بزرگ مانند مشهد این نهادهای دیگر هستند که مجوز کنسرت نمیدهند و در برخی از شهرها مثل اصفهان و تبریز حضور زنان روی سن را بر اساس قوانین نانوشته ممنوع کردند. البته با توجه به اینکه در روزهای آینده کنسرتهای متعددی قرار است در شهرهای مختلف برگزار شود از جمله کنسرتهای حسین علیزاده در ۱۰ شهر و شهرام ناظری در شیراز و حضور مرتضی پاشایی، گروه سون، گروه چارتار، بابک جهانبخش، سیروان خسروی، احسان خواجهامیری، شهرام شکوهی، رضا صادقی، مازیار فلاحی، زانیار خسروی، سعید مدرس، مهدی یراحی، فرزاد فرزین، بهنام صفوی و محمد علیزاده در کیش که تدبیر مسوولان مربوطه میتواند در این زمینه چارهساز باشد.
ناجا و طرح تفکیک جنسیتی مربوط
در همین حال، روز گذشته معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجانغربی ضمن تایید اینکه نیروی انتظامی کنسرت «محسن یگانه» را لغو کرده، روایتی دیگر از لغو کنسرت این خواننده پاپ در ارومیه ارایه داد. منوچهر زادهعلی در اینباره به «ایسنا» گفت: «نبود هماهنگی با اماکن، نیروی انتظامی و تبلیغات زودتر از موعد، از عوامل لغو کنسرت محسن یگانه است. در صورت انجام هماهنگیهای لازم، این کنسرت در زمان اعلام شده برگزار میشود.» او البته در سخنانی که مغایر با صحبتهای مدیر دفتر موسیقی وزارت ارشاد است، اضافه کرد: «رسیدگی به طرح تفکیک جنسیتی مربوط به نیروی انتظامی است و این ربطی به سیاستهای وزارت فرهنگ و ارشاد ندارد؛ در صورت اجراییشدن این طرح تمامی ارگانها تابع اجرای این سیاست هستند.» زادهعلی با اشاره به اینکه از اجرای این طرح هیچگونه اطلاعی نداشته، گفت: «در صورت اجرای طرح تفکیک جنسیتی این کنسرت یک شب به بانوان و شب دیگر به آقایان اختصاص خواهد داشت و در برابر هرگونه هنجارشکنی از سوی حاضران برخورد قانونی میشود.»
لغو کنسرت یگانه لغو شد
البته بعد از صحبتهای رییس دفتر موسیقی و معاون اداره کل ارشاد استان آذربایجان به نظر میرسد که مشکلات کنسرت یگانه حل شد و آن چنان که مصطفی لرستانی تهیهکننده کنسرت به مهر گفت: این کنسرت بدون قید تفکیک جنسیتی برگزار میشود.
لرستانی در این گفتوگو با تشکر از نیروی انتظامی و اداره کل ارشاد استان از رایزنیهای انجام شده برای حل مشکل کنسرت و بازگشت تبلیغات به بیلبوردها خبر داد و گفت:» کنسرت با همکاری خوبی که این دوستان داشتند از امشب بیلبوردها نصب میشود و خانوادهها در کنار هم از این کنسرت لذت میبرند.