هوشنگ
یکی از شاخه های شرکت راه آهن کشور، خط ابنیه و کارخانجات تراورس می باشد که با نام شرکت مهندسی خط و ابنیه در راه آهن کشور فعال است. از جمله وظایف این شرکت امور نگهداری خط و ابنیه است. شرکت مهندسی خط و ابنیه چند قسمت دارد، مانند حفظ و اداره خط و ماشین آلات و همچنین اداره پشتیبانی . بخش اداره خط به صورت سنتی نگهداری می شود . برای اداره خط از گروه های موسوم به قطعه استفاده می شود. هر قطعه از چند دسته کارگری و چند دسته جوشکاری تشکیل می شود که شامل یک سر کارگر یا مباشر و ۱۰ الی ۱۵ کارگر است . راهدارها و راهبان ها نیز جزء این دسته ها هستند که تماماً به کارهای سخت و طاقت فرسا مشغولند . کارگران جبرانی در شرکت راه آهن کشور بالغ بر ۵۰۰۰ نفر هستند.
یکی از کارگران موسوم به کارگران جبرانی مشغول در دسته های قطعه می گوید : حدود ۸ سال پیش توسط شرکتی به نام “تعاونی توزیع کارگر” شروع به کار کردم . سهام این شرکت تعاونی متعلق به افرادی از کارکنان رده بالای شرکت تراورس بود. این شرکت ابتدا کارگران را به صورت فصلی – جبرانی و پروژه ای اجیر می کرد. قراردادهای آنها هیچگونه اعتباری نداشت و ۸۵ روزه منعقد می شد و مجددا بعد از ۸۵ روز تمدید می شد. به این شکل شرکت از نظر قانونی هیچ گونه مسئولیتی در قبال کارگر نداشت.
هنگام خصوصی سازی شرکت راه آهن اعلام شد که با کارگران جبرانی، به صورت پیمانی قرارداد ۵ ساله بسته می شود که نه تنها هیچگاه انجام نشد، بلکه قرارداد ۸۵ روزه نیز به قراردادهای یک ماهه تبدیل شد. خصوصی سازی شرکت تراورس را در مالکیت امیر منصور آریا قرار داد. یعنی متهم اصلی پرونده اختلاس ۳۰۰۰ میلیاردی. پس از دستگیری او، دادگستری کشور نقش کارفرمای این شرکت را به عهده گرفت.
کارگران جبرانی هر روز ساعت ۷ صبح جلوی انبار قطعه مربوطه جمع می شوند و توسط سر کارگر با وسایل مورد نیاز از جمله بیل ، کلنگ ، موتور پیچ بند ، گاز ، ریل گیر ، دیلم و کپسول های هوا و گاز، با یک کامیون فرسوده و قدیمی برای رفع عیب خطوط اعزام می شوند . این کامیون ها در جاده های خاکی و خطرناک از کنار ریل های راه آهن عبور می کنند و کارگران را در سرما و گرما، بارندگی و برف برای رفع عیوب منتقل می کنند. کارگران جبرانی موظف هستند تراورس های فرسوده را تعویض کنند. وزن هر کدام از تراورس ها حدود ۳۵۰ کیلوگرم است.
کارگران جبرانی از هرگونه تسهیلات و مزایای بدیهی قانونی و انسانی محروم هستند . اگر چناچه در حین کار مشکلی برای این کارگران پیش بیاید و صدمه ببینند، با کامیون یا ورزین های خط به بیمارستان منتقل شوند. گاهی اوقات کارگر مصدوم باید ساعت ها منتظر بماند تا به بیمارستان منتقل شوند. معمولاً این نوع حوادث کار را به عنوان سهل انگاری کارگر گزارش می کنند، در نتیجه هزینه درمان را خود کارگر باید برعهده بگیرد و حتی استراحت پزشکی او به منزلۀ غیبت از کار محسوب می شود .
کارگران جبرانی شرکت راه آهن هیچ امنیت شغلی ندارند. هر گونه شکایت یا اعتراضی به اخراج از کار منتهی می شود. جابه جایی کارگران بدون رضایت آنها صورت می گیرد و هر زمان شرکت به شخص دیگری واگذار شود، کارگران نیز واگذار می شوند و در این بین تمامی حق و حقوق کارگران پایمال می شود . این کارگران برای شرکت راه آهن کار می کنند ولی راه آهن هیچ گونه مسوولیتی در قبال آنها نمی پذیرد .
تیرماه ۱۳۹۱
از: کانون مدافعان حقوق کارگر
