فضایی که امروز در عرصه سیاسی ایران با پشت کردن علنی و یا مخفیانه به دمکراسی و ریختن آب به آسیاب توسعه آمرانه در بین شماری از کنگشران دیده میشود به شدت بیشتری در فضای پسا استبداد صغیر پدیدار شد
نویسنده: علی افشاری
یکسالگی دولت رئیسی؛ بازنمایی بیشتر افسانه «دولت انقلابی»
در مجموع دولت رئیسی بحران فقدان مشروعیت و مقبولیت در نظام را گسترش و تعمیق دادهاست. چشمانداز پیشرو نشانگر ناکامی دولت در سالهای باقیمانده فعالیت و بر آفتاب افتادن بیشتر افسانه «مدیریت جهادی» و «دولت انقلابی» است
از قتل دیپلمات-نظامی آمریکایی تا تثبیت دیکتاتوری رضاخان
قتل دردناک ماژور «رابرت ویتنی ایمبری» در ۲۷ تیر ۱۳۰۴ یکی از رویدادهای مهم تاریخ معاصر ایران است که نقش زیادی در تحولات سیاسی داخلی و اقتصادی ایران داشته است
عادیسازی تحمل درد برای مردم؛ استراتژی جدید نظام
با وجود اعتراضات گسترده اخیر و شعارهای علنی ساختارشکنانه، جمهوری اسلامی خود را بیاعتنا نشان میدهد. از نظر علی افشاری، تحلیلگر سیاسی، استراتژی جدید نظام، عادت دادن مردم به تحمل رنج ناشی از مشکلات توانفرسای معیشتی است
سقوط طائب در چاه “نفوذ اطلاعاتی اسرائیل”
برکنار شدن حسین طائب از ریاست سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و انتصاب او به سمت مشاور فرماندهی کل سپاه که یک مقام تشریفاتی است، نشانگر نارضایتی حکومت از عملکرد او است
علی افشاری: ترکیدن زودهنگام حباب «حاکمیت یکپارچه» اصولگرایان
اهمیت سخنان فاش شده در موضعگیری اولیه خصوصی مهدی طائبی در متهم کردن میثم نیلی برادر داماد ابراهیم رئیسی در ماجرای موسوم به «سیسمونی گیت» و عقبنشینی بعدی در یک اظهارنظر عمومی نیست؛ بلکه در علنی ساختن شکافها و واگراییها در فاتحان حذف کامل اصلاحطلبها و اعتدالیها از بلوک قدرت است
علی افشاری: فعالان دانشجویی “خودی” و استیضاح نظام
هماکنون برخی از کنشگران تشکلهای دانشجویی “خودی” که بر بستر امکانات ویژه و به دور از مزاحمتهای امنیتی فعالیت میکنند نیز حرفهایی را میزنند که امتداد منطقی آنها قرار گرفتن در مسیری مشابه دانشجویان زندانی گذشته و حال است
سپاه پاسداران؛ گذار از بنیادگرایی اسلامی به “گانگستری”
موفقیتهای کنونی سپاه در منطقه ناپایدار بوده و با تحمیل هزینههای سنگین بر کشور و مردم به دست آمده است. ازاین رو تحقق منافع ملی ایران و برطرف کردن موثر تهدیدات، نیازمند انحلال سپاه و یا تغییر اساسی رفتار آن است که به دگرگونی ساختاری سیاسی در ایران گره خورده است
علی افشاری: هویدا قربانی محمدرضا شاه یا آیتالله خمینی؟
امیرعباس هویدا (ممدوح) در ۲۸ بهمن ۱۲۹۷ هجری شمسی در تهران به دنیا آمد. ۱۸ فروردین ۱۴۰۱ مصادف با چهل و سه سالگی روز مرگ او است که در سن ۶۱ سالگی بر اساس حکم یک دادگاه “انقلابی” که هیچ نشانهای نه از یک دادگاه صالح مدرن و نه یک محکمه شرعی بر اساس فقه شیعه اثنیعشری داشت به صورت غیرعادلانه اعدام شد
علی افشاری: ریشهری، روحانی امنیتی طراز اول نظام
محمد محمدی نیک ریشهری در سن هفتاد و پنج سالگی در تهران فوت کرد. او یک روحانی امنیتی و از بازیگران مهم دستگاه سرکوب و ساختار سلطه جمهوریاسلامی در بعد از انقلاب تا نیمه دهه هفتاد شمسی بود
حمایت از پوتین در ایران؛ سیاست یا ایدئولوژیزدگی؟
تجاوز نظامی دولت روسیه به اوکراین که منجر به کشته شدن هزاران نفر و آوارگی میلیونها انسان شده است، از بزرگترین تراژدیهای قرن بیستویکم میلادی است
“جهاد تبیینی” آیینه تخیل و دروغپردازی نهادینهشده خامنهای
بخش عمده سخنان علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری به شرح نظرات در خصوص “جهاد تبیینی” اختصاص پیدا کرد. اما منظور از جهاد تبیینی چیست؟
بحران اوکراین و بازنمایی خطر اقتدارگرایی و ایدئولوژیزدگی
رشد و توسعه ایران و تعقیب منافع ملی و امنیت ملی نیازمند عبور از غربستیزی در همه اشکالش و توجه به موازنهسازی و بهرهبرداری از فرصتها از منظری مستقل و عینی در چارچوب حفظ و گسترش سامان دمکراسی در کل دنیاست
پوتین و ریسکهای محاسبه نشده در کشورگشایی
توجیهات پوتین برای ملاحظات ژئوپلتیکی روسیه و تلاش برای دریافت تضمین امنیتی از ناتو به قول «توماس فریدمن» روزنامه نگار آمریکایی مشابه انجام قتل ناموسی در اختلافات زناشویی است
آیا محمدرضا شاه در آستانه انقلاب فضای باز سیاسی ایجاد کرد
دولت بختیار در واقع محصول انقلاب و اوج گرفتن شعلههای آن بود. .بدنه ارتش و شهربانی در سرکوب گسترده و خونین مخالفان همراهی نکرد و فرار از پادگانها، نافرمانی در برابر مقامات ارشد و پیوستن به صفوف مردم معترض پیش از ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ شروع شد
علی افشاری: چالشهای دمکراسی در کشورهای دمکراتیک
تصور میشد دنیا بعد از موج سوم دمکراسی به سمت همهگیر شدن نظام سیاسی مبتنی بر دمکراسی و لیبرالیسم سیاسی حرکت کند، اما سیر وقایع در دو دهه نخست قرن بیست و یکم میلادی مسیر متضادی را نمایان ساخته است
سانسور وقایع انقلاب؛ دریچهای به جابهجایی مفهوم انقلاب در پساانقلاب
در سالیان گذشته حتی تصاویر و فیلمها جایشان را به ماکتها داد. سالهاست آهنگها و سرودهای انقلابی دستخوش حذف و استحاله شده است. ماهیت انقلابی و بسیجکننده ریتمها در بازسازی با استفاده از تکنیکهای صدا تقلیل یافته و به نوعی میشود گفت که حتی خنثی شدهاست
علی افشاری: سنتز تزاریسم و کمونیسم بر فراز خرابههای شوروی
سی سال از زمانی که میخائیل گورباچف آخرین دبیر کل حزب کمونیست و رئیسجمهور اتحاد شوروی پایان مرکز بلوک شرق را اعلام کرد گذشت. البته نقطه آغاز سقوط شوروی سال ۱۹۸۹ با فروپاشی دیوار برلین بود
علی افشاری: جمهوری اسلامی ایران، طالبان و آغاز زودهنگام اختلافات
دولت طالبان اعلام کرده که در کنفرانس منطقهای ایران در مورد افغانستان شرکت نمیکند. به باور علی افشاری، تحلیلگر سیاسی، طالبان نسبت به تکرار تجربه عراق و تمایل جمهوریاسلامی به گسترش نفوذ منطقهای حساس است.
علی افشاری: کابینه رئیسی محنت و زوال توأمان نظام
با توجه به فقدان تجربه مدیریت اجرایی در رئیسی، عملاً معاون اولش محمد مخبر دزفولی مدیریت قوه مجریه را در دست دارد.
بهمن ۵۷؛ تقابل با لیبرالیسم سیاسی و انقلابی که نافرجام متولد شد
مشکل نافرجامی انقلاب بهمن ۵۷ در اصل روش انقلابی نبود بلکه گفتمان و رهبری آن مشکل داشت که خود محصول دگردیسیهای معرفتی و سیاسی دهههای قبل بود که عوامل متعدد داخلی و مداخله ناموجه دولتهای بریتانیا و آمریکا در سیاستهای ایران در آن نقش آفرینی کردند
علی افشاری: شیخ محمود امجد؛ دفاع از مظلوم و خشم حامیان ولایت استبداد
موضعگیری محکم آیتالله شیخ محمود امجد، علیه اجرای حکم ظالمانه روحالله زم موجی از واکنشها در عرصه سیاسی را پدید آورد. استقبال از سخنان او که شجاعانه در داخل کشور خطاب به آقای خامنهای گفت: «از استبداد دست بکشید و توبه کنید» در فضای شبکههای اجتماعی مجازی گسترده و کمسابقه بود
علی افشاری: “پرسه در مه” و پیچیدهتر شدن معمای موسوی مجد
مستند “پرسه در مه” که ازسوی نهادهای اطلاعاتی ایران پخش شد، نه تنها در پرونده موسوی مجد روشنگری نکرد بلکه بر معمای آن نیز افزود. پدر موسوی مجد میگوید، پسرش در مورد فساد مالی، اخلاقی و مواد مخدر آقازادهها گزارش داده بود
قرارداد ۲۵ ساله و زوال رویای ایرانی
تفاهمنامه مورد نظر جمهوری اسلامی ایران برای قرارداد جامع و راهبردی ۲۵ ساله با جمهوری خلق چین دارای تهدیدات راهبردی گسترده برای کشور بوده و با شئونات ملی، منافع ملی و امنیت ملی ایران تعارض دارد
توافق اژدها و شیر، یا بازی چین با کارت ایران در برابر عقاب
این طرح جدا از اینکه با شئونات ملی، منافع ملی ایران و حفظ استقلال تعارض دارد، یک طرح تفصیلی کارشناسی شده نیست و بیشتر یک خیالبافی آرزواندیشانه را بازتاب میدهد که با فهرست کردن یک سری موارد بدون توجه به امکانپذیری و ارائه توجیهات فنی و اقتصادی آنها تدوین شدهاست
«یوزپلنگان وطن» یا حفره عمیق در ساختار امنیتی و نظامی نظام
عملیات در نظنز خیلی حرفهای و دقیق؛ و به نوعی هدفگذاری شده بود که تلفات انسانی نداشته باشد، مشکلی برای نظارت آژانس انرژی اتمی بینالمللی ایجاد نکند، منجر به تشعشعات اتمی نشود و از همه مهمتر آسیب جدی به گسترش قابلیتهای برنامه غنیسازی اورانیوم بزند که جمهوریاسلامی میخواهد از آن به عنوان اهرم فشار بر اروپا جهت اجرای تعهدات برجامیاش استفاده کند
جمهوری اسلامی و تکمیل پروسه “روسی شدن”
فرایند تحولات مرحلهای نظام در “روسیشدن” به نقطه پایان خود رسیده است. منظور از روسی شدن پدیدار شدن مناسباتی مشابه شکل تثبیت شده نظام سیاسی پساشوروی در روسیه است که یک سرمایه داری الیگارشیک و دولتی است
آبان خونین و افت سنگین مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم
کاهش چشمگیر نرخ مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم پدیدهای مهم در تبیین افق آینده سیاستورزی در ایران است. پشت کردن اکثریت جامعه به انتخابات، به نحوی که نظام علیرغم دخل و تصرف در صندوقهای رای، ناگزیر شد نرخ رسمی پایینتر از ۵۰ درصد را بپذیرد، دو قطبی حکومت اصلاحناپذیر و مدافعان تغییر ساختاری را تعمیق کرد
آیتالله خمینی؛ «عوامترین» حاکم تاریخ ایران
میتوان آیتالله خمینی را عوامترین حاکم تاریخ ایران به شمار آورد که نه تنها درکی از فنون حکمرانی زمانه نداشت، بلکه بر انکار و نفی آنها در موضعی ستیزهجویانه و تقابلی اصرار داشت
کرونا و پردهبرداری از تهدید جهانی حکمرانی چینی
اوج بیمسئولیتی دولت چین در شش روز کلیدی است که علیرغم اطلاع از شیوع ویروس نوظهور کرونا، اقدامی کنترلی جهت جلوگیری از چرخه انتقال ویروس مهلک کرونا در شهر ووهان انجام نداد که میزبان دهها هزار نفر از مردم و توریستها در جشنهای بزرگ سالنوی چین بود