۱۳ سال از بازداشت خانگی رهبران جنبش سبز گذشت؛ حصری که از ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ آغاز شد. زمانیکه میرحسین موسوی و مهدی کروبی، دو نامزد معترض انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸، «سبز»ها را برای حمایت از جنبش آزادیخواهان تونس و مصر به خیابان فراخواندند
نویسنده: مرتضي كاظميان
از جنبش سبز چه مانده است؟
یازده سال از ۲۵ خرداد ۱۳۸۸ گذشت، روزی که با تولد «جنبش سبز» گره خورده است. میلیونها معترض در ایران و بهویژه تهران، با وجود مهر تایید رهبر جمهوری اسلامی بر نتیجه رسمی انتخابات ریاست جمهوری، روانه خیابانها شدند: «نه» بیسابقه و برجستهای به نظر ولایت مطلقه فقیه
هفت نکته درباره مجادله کلامی لاریجانی و یزدی
حالا صلاحیت و «بصیرت» و توان آیتالله خامنهای در راهبری و مدیریت کلان ایران، با پرسشهای جدیدی مواجه است
مرتضی کاظمیان: ارزیابی مهم روحانی از اختیارات رییسجمهوری
چند هفتهای است که موضع انتقادی روحانی درباره محدوده اختیارات رییسجمهوری، برجسته شده است. ۳۰ اردیبهشتماه گذشته، او خواهان «اختیارات ویژه» برای مدیریت امور شد و ۲۳ اردیبهشت نیز در دیدار با شماری از فعالان سیاسی، گفت: «وقتی از دولت سوال و مطالبهای میشود، باید از طرف دیگر بررسی شود که دولت چه مقدار در… ادامه خواندن مرتضی کاظمیان: ارزیابی مهم روحانی از اختیارات رییسجمهوری
آیا آیتالله خامنهای ملیگرا شده؟
با افزایش نارضایتی در ایران، و تشدید فشارهای متکی بر تحریم ایالات متحده، گفتمان رهبر جمهوری اسلامی رنگوبوی ملیگرایانه بیشتری یافته است
اهواز؛ تروریسم، تروریسم است
تروریسم، تروریسم است. تردید در مواجهه با پروژههای تروریستی، تأیید خشونت حاد و عریان تا سقف ستاندن جان انسانهاست؛ مواجههای که نه از زاویه سیاسی و اخلاقی قابل دفاع است و نه از منظر حقوقبشری
نه به مذاکره؛ اقتدار یا هراس؟
برخلاف تصویر تبلیغاتی که آیتالله خامنهای میکوشد از خود و حکومت ارائه دهد، پرهیز و بلکه گریز کانون حاکمیت سیاسی در ایران از مذاکره با ایالات متحده، نشانهای محسوس و مهم از عدماقتدار است. این نکته اتفاقا و برخلاف خواست رأس هرم نظام سیاسی در جمهوری اسلامی، به زیان نظام ـ و البته ایران ـ تمام خواهد شد
رهبری، موشک و سیستان و بلوچستان
معلوم نیست در کشوری که بیکاری و فقر و رکود تولید و آسیبهای اجتماعی در آن روزافزون شده، سلاح و سرکوب و سانسور و موشک، تا کی به تداوم اقتدارگرایی مسلط، امداد خواهد رساند
بحران ارز؛ اقتصادی یا سیاسی؟
تثبیت دلار ۴۲۰۰ تومانی در بازار آزاد و واقعی اقتصاد ایران حتی در کوتاهمدت و میانمدت منتفی به نظر میرسد؛ بهویژه آنکه تفاوت این نرخ با نرخ واقعی، خود بستری برای رانتخواری و تشدید شکاف طبقاتی در کشور خواهد بود؛ بازتولید فساد در استبداد مستقر
مرتضی کاظمیان: رهبری؛ ریزگردها و سختگردها
رهبر جمهوری اسلامی همزمان با روز درختکاری، نهالی در خاک نشانده و ضمن بیان نکاتی درباره ارزش کاشت درخت، این فایده را هم افزوده است که «جلوِ ریزگردها گرفته میشود.» بهمنماه گذشته نیز اعلام شد که آیتالله خامنهای مجوز برداشت ۱۰۰ میلیون دلار از صندوق توسعه ملی را برای مقابله با ریزگردها صادر کرده است.… ادامه خواندن مرتضی کاظمیان: رهبری؛ ریزگردها و سختگردها
مرتضی کاظمیان: فعالان طبیعت، دراویش و زنان؛ ابتذال قضا
تشت رسوایی دستگاه قضائی جمهوری اسلامی دیری است که از بام فروافتاده؛ وضع قوه قضائیه ـ بهخصوص در پروندههای سیاسی و عقیدتی و امنیتی ـ چنان اسفبار است که گاه هر سخن جدیدی را فرساینده و تکراری مینمایاند
دکتر سیدامامی؛ قتل، نه خودکشی
پرسش اصلی آن است که مسببان و عاملان اصلی و فرعی کشتهشدن این استاد ایراندوست و دغدغهدار طبیعت و انسان، چه کسانی هستند و چرا چنین ستمی را علیه او روا دانستهاند؟
ابتذال حکومت روحانیان و «بحران جانشینی»
فیلمهایی که به تازگی از جلسه غیرعلنی انتخاب رهبر دوم جمهوری اسلامی توسط خبرگان رهبری منتشر شده، سندهای جدید و مهمی از کیفیت حکومت روحانیان در ایران است
حکومت دینی در آینه بودجه ۹۷
بودجه شفافکننده نوع نگاه دولتها به اولویتهای کشور و چگونگی هزینهکرد منابع دراختیار است. در هنگامهای که ایران درگیر بحران اقتصادی است و منابع درآمدی دولت بسیارمحدود، ضرورت کاستن از هزینهکردهای بیحاصل دوچندان میشود
نشانهشناسی «لعنت» سردار وحید
با اطمینان میتوان گفت «لعنت»ی که وحید نثار جهانگیری میکند متکی است بر «داده»ای که او از نظر شخص اول نظام در این موضوع دارد
زلزله و گسلهای اعتماد اجتماعی
زلزله اخیر غرب ایران تنها از گسلهای مرتبط با زمینلرزه یا مشکلات جدی مدیریت بحران و توزیع خدمات و کمکها و امدادرسانی رونمایی نکرد؛ زلزله گسلهای اجتماعی را نیز به رخ کشید. گسلهایی که باید برای دغدغهداران دموکراسی و حقوق بشر در ایران اهمیت مشدد داشته باشد
«مسئولیتگریزی» رهبر جمهوری اسلامی
بیش از ربع قرن از رهبری آیتالله خامنهای میگذرد. او در ۲۶ سال گذشته، قدرتمندترین شخص حقیقی و حقوقی ایران بوده است. رأس هرم نظام سیاسی گسترهای از اختیارات ـ قانونی و فراقانونی ـ دارد با فرد دیگری در ایران قابل مقایسه نیست. با وجود این همه، او همچنان نسبت به آنچه در کشور رخ میدهد، مسئولیتناپذیر نشان میدهد
مرتضی کاظمیان: از بودجه کشور در جیب حوزه
در جمهوری اسلامی رویکرد اثباتی و همدلانه دولت به حوزهها و نهادهای دینی امری قدیمی و وضعی مشهور است. فهرست نهادهای دینی و شبهدینی و تبلیغاتی و حوزوی که از درآمدهای ملی برخوردار میشوند، کوتاه نیست. حکومت مضمونی ایدئولوژیک دارد و میکوشد قرائت مطلوب خود را مورد حمایت قرار دهد و تکثیر کند؛ چه امکانی برای تبیین و تجلیل «ولایت مطلقه فقیه» بهتر از حوزه؟
«آپارتاید» غیررسمی در جمهوری اسلامی
فرماندار یزد حکم تعلیق دوهفتهای عضو زرتشتی شورای شهر یزد را به وی (سپنتا نیکنام) ابلاغ کرده است. او حالا باید به مرخصی اجباری برود تا مشخص شود که آیا باید از شورای این شهر خداحافظی کند یا خیر
چرا «اتهام جاسوسی» تکذیب شد؟
انتشار گزارشی در یک سایت و کانال تلگرام (آمدنیوز) با مضمون جاسوسی دختر رئیس قوه قضاییه جمهوری اسلامی، در نهایت با واکنش گسترده مقامهای ارشد قضایی و امنیتی ایران مواجه شد
مرتضی کاظمیان: روز قدس و روحانی؛ یک تهدید و سه فرصت
سر دادن شعارهای تند علیه روحانی در تظاهرات جمعه گذشته (روز قدس) رخداد کوچکی نیست. شعارهایی که «مرگ»خواهانه بود و مضمونی تند داشت. روحانی در این شعارها نه فقط «دروغگو» که «وطنفروش»، «آخوند آمریکایی» و حتی «منافق» توصیف شد. مستقل از خاستگاه و انگیزههای معترضان ـ که بهشکلی مفروض با پروژهها و طراحیهای «راست افراطی»… ادامه خواندن مرتضی کاظمیان: روز قدس و روحانی؛ یک تهدید و سه فرصت
خامنهای و روحانی؛ تشدید معنادار چالش
فرجام این کشاکش البته در هر بزنگاه در میدان واقعیتهای سیاسی، و در نتیجه چالش و تعامل نیروهای موثر (از بازیگران و نهادهای حاضر در ساختار سیاسی قدرت تا کنشگران فعال در جامعه مدنی) مشخص خواهد شد. کشاکشی که بعید به نظر میرسد به این زودیها پایان یابد و محتمل، در گام نخست، خود را در انتخاب وزیران دولت دوم روحانی بار دیگر مشهود خواهد کرد
شورای نگهبان، انتخابات ۹۶ و کودتای ۸۸
برای آن گروه از کنشگران مدنی و سیاسی که انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ را از زاویه وقوع یک «کودتا» ارزیابی میکنند و تحقق تقلبی معنادار و تمام و کمال در نتیجهی آنرا حتمی میدانند، انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ مستندات مهم و جدیدی فراهم آورد. نحوه مواجهه شورای نگهبان با دو انتخابات، شاهدی دیگر و قابلتأمل است.
۱۰ نکته برای نامزدی احمدینژاد
آیا نامزدی احمدینژاد، میزان «بصیرت» شخص اول نظام را به پرسش نخواهد کشید؟
جمهوری اسلامی؛ «الیگارشی» در آینه ثبتنام شوراها
افزون بر ۲۸۷ هزار نفر برای نشستن روی بیش از ۳۹ هزار کرسی پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا اعلام نامزدی کردهاند.
بحران تمامیتخواهان در عصر ارتباطات
یک پرسش قابل طرح در بستر یادشده، این است: دغدغهداران گذار به دموکراسی، چگونه و به چه میزان از این امکان برای تسهیل همسویی و همافزایی سیاسی شهروندان ناراضی، ارتقای آگاهی و افزایش سطح و کیفیت مشارکت مدنی شهروندان تغییرخواه، و کمک به تکثیر و آموزش مفاهیم اساسی مرتبط با حقوق بشر بهره میگیرند؟
مرتضی کاظمیان: طاهری؛ قربانی انکیزیسیون در جمهوری اسلامی
سیمای جمهوری اسلامی با پخش فیلمی بهظاهر مستند با عنوان «حلقه شیطان»، تندتر از پیش، محمدعلی طاهری، بنیانگذار عرفان حلقه (کیهانی) را که در زندان بسر میبرد، هدف حمله تبلیغاتی قرار داده است
مرتضی کاظمیان: قاضیان اعدام و احمد منتظری
هیچ خشونت و سرکوبی در جمهوری اسلامی غیرمترقبه نیست. کشیافتن حبس خانگی و بدون محاکمه موسوی و کروبی و رهنورد برای شش سال، یک شاهد برجسته است؛ اما نه تنها نمونه. اجرای حکم شش سال زندان حجتالاسلام احمد منتظری، فرزند آزادهی زندهیاد آیتالله منتظری، جدیدترین گواه است
مرتضی کاظمیان: قاضیان اعدام و احمد منتظری
هیچ خشونت و سرکوبی در جمهوری اسلامی غیرمترقبه نیست. کشیافتن حبس خانگی و بدون محاکمه موسوی و کروبی و رهنورد برای شش سال، یک شاهد برجسته است؛ اما نه تنها نمونه. اجرای حکم شش سال زندان حجتالاسلام احمد منتظری، فرزند آزادهی زندهیاد آیتالله منتظری، جدیدترین گواه است
پلاسکو؛ وقتی «حکمرانی خوب» مفقود است
«از مأموران آتشنشانی گرفته تا شهروندان قربانی سوءاستفادههای مالی صندوقهای اعتباری وابسته به باندهای قدرت..شاهدان فقدان عدالت در جمهوری اسلامی هستند.»