نویسنده: رامین کامران

روحانی سرمشق ملی مذهبی ها، طالقانی بود و هست. این انتخاب معنی دار است. خاصیت اصلی او، غیر از انتقاد از رژیم شاه، همین آمیختن سیاست و دین بود

اگر از اکثر آنهایی که مترصدند هر چه زودتر از حوزۀ سیاست بیرونش بیاندازند، بپرسید که پیدایش این وضعیت زادۀ چیست، به احتمال قوی دو پاسخ خواهید گرفت: عیب از اسلام است که بین سیاست و دین تفکیک قائل نشده؛

سالگرد ۱۶ آذر به برخی فرصت داده تا مانوری برای پس راندن دانشجویان از صحنهُ سیاست در پیش بگیرند، با تظاهر به خیرخواهی، با آشفته سازی گفتار تاریخی و طبعاً با استفاده از امکانات رسانه ای مافیای اصلاح طلبان در دو سوی مرز. سردمدارشان از کسانی است که کارنامهُ دانشجوییش به گروگانگیری ختم میشود

ظرف چهل سال گذشته، شاید این اول بار در عمر جمهوری اسلامی باشد که اخبار دزدی بر جنایت غالب شده است و این تصور را پیش آورده که تغییری اساسی در رفتار حکومت رخ داده. سؤالاتی از نوع «فساد چطور نهادینه شده» اخیراً رواج گرفته است. باید دید چطور

امروز کلمۀ فدرالیسم تبدیل به محوری شده برای تبلیغاتی که در نهایت تجزیۀ ایران را نشانه رفته است. گروه های چند نفره ای که خود را، بدون هیچ پشتوانه به غیر از کمکهایی که از دولتهای خارجی میگیرند، نماینده مردم این و آن منطقه قلمداد میکنند

نبرد با اسلام ستیزی ارزانی هر کسی که دلبستۀ اسلام است، ولی نبرد با مسلمان ستیزی وظیفۀ همۀ ما و همۀ کسانی است که با تبعیض مخالفند و حاضرند در راه رفعش از خود مایه بگذارند

پیدایش فراکسیون قومی، تمامی این ساختمانی را که مجلس و نمایندگی بر آن بنا شده است، متزلزل میکند. چون وحدت را از صورت یکپارچه به صورت سهامی درمیاورد. اینهایی که در چنین فراکسیونی جمع شده اند و ظاهراً خودشان هم نفهمیده اند چه کرده اند، پا در این راه گذاشته اند و آنی هم که به به کرده و گفته بقیه هم بازی، اصلاً نه میداند خودش کیست و نه میداند کجا دارد حرف میزند

نه میان زمین و هوا. گرد آمدن در قالب ملت و برقراری آزادی توسط دولت ملی، ایدئولوژی نیست، خیلی اساسی تر از این حرفهاست، اینها شروط اصلی حیات آزاد در دنیای امروز است

ظاهراً شباهت بیش از حد دو حزب و سیاستهایشان به یکدیگر، مردم آمریکا را به حدی به تنگ آورده است که حاضر شده اند خطر کنند و به نامزدی رأی بدهند که از او انتظار ایجاد بیشترین تغییرات میرود

مشکل اصلی فرقه های متنوع در این است که نمیتوانند فقط با قبول جایی که برایشان تعیین گشته، همینطوری حرفشان را بزنند و کار خود را پیش ببرند. ارجاع اجباری به مذهب، خواه ناخواه محتاج روحانیتشان میکند

تجمع امسال مردم در کنار آرامگاه کورش چنان وسیع بود که به سرعت در سرفصل خبرهای مربوط به ایران جا گرفت ـ به استثنای سایت بی بی سی

تا به حال جمهوریخواهان دائم به سلطنت طلبان یادآوری میکردند که برتری اصلی راه و روش آنها بر مخاطبانشان در این است که هر گاه از سوی کسی که به رهبری برگزیده اند، خطایی مشاهده کنند، میتوانند وی را کنار بگذارند و رهبری جدیدی برای خود انتخاب کنند، در صورتی که سلطنت طلبان قادر به این کار نیستند

اگر جسد رجوی به خاک هم سپرده شده باشد، از نظر ایدئولوژیک بر زمین مانده، زیرا راهی برای تبیین مرگ وی و آیینی برای معلق نگاه داشتنش بین هستی و نیستی پیدا نشده است

اینکه جدایی دولت و روحانیت دو طرف دارد. این کار در عالم مجردات انجام نمی پذیرد، در جامعه ای معین با تاریخ مشخص، صورت می گیرد و شکلی پیدا می کند متناسب با استحکام ساختاری و توان عمل دو طرف

زبان فارسی خونی است که در رگهای ایران میدود. برای اینکه بتواند هر چه بیشتر این تن را سیراب کند، باید به آن آزادی داد، نه فقط آزادی رواج، بلکه آزادی بیان و آفرینش فرهنگی، تا مردم کشور بتوانند هر آنچه را که میجویند، در درجۀ اول در همین زبان و فرهنگی که توسط آن حمل میشود، بیابند

در این وضع یک راه خلاصی هست که دل کندن است از هر نوع حکومت مذهبی و انتخاب لائیسیته. اگر طالب حفظ حرمت مذهبید، از حکومت دورش کنید؛ اگر به اخلاق علاقمندید، ببینید که در کدام جوامع فرصت بیشتر به رشد فضایل اخلاقی داده میشود

کوششهایی که از چندی پیش محض توجیه رفتار ساواک با مخالفان حکومت آریامهری انجام میشود و متأسفانه از رواج اخیر این ترتیب عمل از سوی دولتهای دمکراتیک، توان گرفته است، پرداختن دوباره به این مسئله را لازم آورد

مشکل اختلاط سیاست و مذهب در ایران، در درجۀ اول از ناتوانی روحانیت در تعریف و تحدید اقتدار مذهبی (که به هم بسته است) و نداشتن سازمان درست و متمرکز و محکم، برمیخیزد

این اول بار نیست که اصلاح طلبان، یعنی همان باند رفسنجانی، معرکۀ جدیدی میگیرند تا مردم را دنبال خود ریسه کنند و بکشند پای صندوق رأی، احتمالاً آخرین بار هم نخواهد بود. مایۀ تأسف است که هر بار این دسته رنگ طنابشان را عوض بکنند که دائم هم میکنند، عده ای حاضر هستند تا با آن به چاه بروند

خود اسلامی ها اسم این هرج و مرج را آزادی یا کثرت گرایی گذاشته اند، ولی همه میدانند که اینها حرف مفت است

اسلامگرایان ایران، از ابتدا استقلال طلبی را مترادف آمریکا ستیزی معرفی کرده اند، اسلام را تنها نیروی محرکۀ آن شمرده اند و برای روحانیت در این میدان نقش انحصاری قائل شده اند

پس از مشروطیت این دو مفهوم لیبرالیسم و سوسیالیسم از موضوعات اصلی بحث و کشمکش روشنفکران و فعالان سیاسی بوده است، اما تکلیف رابطۀ این دو هنوز روشن نشده و کماکان اغتشاش بسیاری در تعریف این مفاهیم موجود است

اگر خود ما دست به کار نشویم و مخارج مبارزه را، حال در هر حد و هر مقدار، تأمین نکنیم، یا به این امید بنشینیم که بقیه، که معمولاً دولتهای خارجی هستند، پول برایمان خرج کنند، به اهدافی که مطلوبشان میشماریم، نخواهیم رسید

دو اقتدار سیاسی و مذهبی مثل آب و روغن است و با هم مخلوط شدنی نیست

انقلاب دموکراتیک، نظیر آنی که می تواند در ایران واقع گردد و شر حکومت اسلامی را از سر همه کم کند، منطقاً می بایست فراطبقاتی باشد

برای نسل من، بختیار آموزگار آزادی بود. نه به معنای کسی که تنها با اندیشیدن در بارۀ آزادی، سخن گفتن از آن، و عزیز داشتنش، مردم به سوی این هدف والا فرابخواند، بل کسی که در عمل و در حرکت تاریخ، رهنمون آنها بدین سوی گشت