بازگشت به صفحه اول

 

 
 

فرازی از نطق دکتر فاطمی در تجمع فردای کودتای 25 مرداد

وبلاگ با مردم: مردم قهرمان تهران، مردم قهرمان تعظیم به احساسات پاک شما، مردم قهرمان تهران تعظیم به وفاداری و ثبات شما، شما مردم قهرمان تهران موجب این اوضاع هستید، شما مردم قهرمان تهران پیش قدم و پیشاهنگ نهضت ملی ایران بودید، شما برای اولین مرتبه از همین میدان بهارستان فریاد برآوردید و هموطنان شهرستانی را متوجه حقوق از دست رفته خود کردید.

هموطنان عزیز ، وضع مزاجی من طوری نیست که بتوانم زیاد صحبت کنم . ولی در مقابل احساسات پاک شما ، احساسات صمیمانه و سرشار شما چاره ای نداشتم ، جز این که برای عرض تشکر و تعظیم در مقابل احساسات شما پشت میکروفون قرار گیرم .

هموطنان امروز وظیفه شما حساس تر و مشکل تر از هر روز است ، امروز شما باید نشان بدهید ملتی هستید که می توانید روی پای خود بایستید و هر مانع هر چه باشد از میان بردارید . هموطنان به آنها که می گویند نهضت ملی شما رنگ خارجی دارد بگویید ملت ایران برای نفوذ خارجی به قدر پشیزی ارزش قائل نیست برای شما آن کسی که خارج از مرز شماست خارجی است ....

هموطنان امروز روزی است که فرد فرد شما سرباز مراقب و بیدار وطن باید باشید ... امروز شما باید دست در دست فرزند رشید وطن دکتر محمد مصدق بدهید و برای ایران نو، ایران آباد، ایران دور از تحرکات اجنبی طرح آینده را بريزید ...

هموطنان ، وظایف سنگین این دقایق بحرانی را فراموش نکنید و از همین دقیقه که در اینجا هستید و از آن دقیقه ای که اینجا را ترک می کنید مواظب تر، مراقب تر، بیدار تر از همیشه باشید، خدای ایران بزرگ است ، خدای ایران نخواست که نهضت شما واژگون شود.

این بخشی از نطق تاریخی  دکتر حسین فاطمی در فردای کودتای نافرجام 25 مرداد 1332 در تجمع میدان بهارستان است.

 آن هنگام که درساعت یازده و نیم 25 مرداد 1332 عده ای نظامی وزیر امور خارجه و وزیر راه را در شمیران توقیف کرده و برای توقیف رییس ستاد ارتش تیمسار ریاحی  به سمت منزل ایشان حرکت می کنند . ولی چون تیمسار ریاحی در ستاد ارتش مشغول کار بود موفق نمی شوند .

در ساعت یک بعد از نیمه شب نیز سرهنگ نصیری رییس گارد شاهنشاهی با چهار کامیون نظامی مسلح و دو جیپ ارتشی و یک زره پوش به منزل نخست وزیر محمد مصدق می روند و به بهانه رساند نامه به نخست وزیر قصد اشغال خانه را داشتند ولی به همت محافظان نخست وزیر ، سرهنگ مزبور بازداشت می شود .

کودتاچیان از قبل تلفن های منازل دکتر فاطمی ، حق شناس ، زیرک زاده و خط ارتباطی ستاد ارتش با پادگان گارد شاهنشاهی  را قطع کرده و تلفخانه بازار را به وسیله سرهنگ آزموده به اشغال خود در آوردند .

آنها قصد داشتند رادیو و مرکز فرستنده را نیز به تصرف خود درآورند ولی حفاظت دو تانک و چند سرباز از مرکز بی سیم مانع از تحقق این مسئله می شود .

همچنین کودتاچیان تیمسار سرتیپ کیانی معاون ستاد ارتش را که برای سرکشی به مقر استقرار گارد شاهنشاهی رفته بود را بازداشت می کنند ولی در نهایت ساعت پنج صبح زمانی که ماموران انتظامی ابتکار عملیات را در دست گرفتند و نقشه کودتا بلا اثر می شود تیمسار کیانی به سعد آباد رفته و دکتر فاطمی وزیر امور خارجه ، حق شناس وزیر راه و مهندس زیرک زاده را آزاد می کند .

منبع: با چشمی گریان تقدیم به عشق  انتشارات صمدیه

----

آماده سازی مقدمات کودتا با خروج شاه و ثریا

يکشنبه ۲۵ مرداد ۱۳۸۸

آفتاب: سرهنگ نصیری فرمانده واحد گارد سلطنتی نامه شاه مبنی بر عزل دکتر محمد مصدق از نخست وزیری ایران را 3 روز پس از امضاء شدن، در ساعت 2 بامداد 16 اوت سال 1953 (25 مرداد سال 1332 خورشیدی) به خانه او واقع در خیابان کاخ (خیابان فلسطین جنوبی) رسانید که توسط ماموران محافظ خانه دستگیر و بازداشت شد و چند ساعت بعد، شاه پس از اطلاع از ماجرا، با همسر خود ثریا از طریق فرودگاه کلاردشت با هواپیمای اختصاصی که خاتمی افسر نیروی هوایی (بعدا شوهر فاطمه، خواهر شاه) خلبانی آن را برعهده داشت به صورت فرار از کشور خارج شد و به بغداد رفت، زیرا که واحد گارد او خلع سلاح، و دستور احضار سرلشکر بازنشسته فضل الله زاهدی (که شاه با نقض قانون اساسی به او حکم نخست وزیری داده بود) و جمع دیگری داده شده بود و کار جمع آوری عکسهای شاه از ادارات دولتی هم آغاز گردیده بود. مطابق قانون اساسی، مجلس باید نخست وزیر تعیین می کرد، نه شاه. بنابر این عمل شاه غیرقانونی اعلام و کودتا تلقی شده بود.

دکتر فاطمی وزیر امور خارجه وقت خروج بدون اطلاع شاه از کشور را «فرار» او اعلام و به ملت گزارش کرد که این عمل شاه به منزله استعفای او است. دکتر فاطمی سپس به نمایندگی‌های ایران در کشورهای دیگر دستور داد که سراغ شاه نروند زیرا که وی یک فراری است و سمتی ندارد.

در پی اعلام خروج شاه از کشور، مردم به خیابانها ریختند و مجسمه‌های او و رضا شاه را پایین آوردند. گروهی از مردم نیز در گوشه و کنار از جمله میدان بهارستان تشکیل اجتماع داده و خواستار برقراری نظام جمهوری و لغو سلطنت شدند. در همین روز کاخ‌های سلطنتی مهر و موم شد و برنامه دعا به جان شاه در پادگانها لغو گردید.

در بهمن ماه سال1357 (25 وشش ماه پس از براندازی 28 مرداد و سه روز پس از پیروزی انقلاب) در بازجوئی از سپهبد نصیری، مواردی از سئوالات مربوط به نقش او در براندازی دکتر مصدق بود.

نظام سابق در ماه‌های آخر عمر خود، با هدف آرام کردن مردم جمعی از مقامات پیشین از جمله نصیری را بازداشت کرده بود که پس از پیروزی انقلاب، بیشترشان در همان بازداشتگاه (پادگان جمشیدیه) به دست انقلابیون افتادند و بسیاری از آنان اعدام شدند.

 

 
 
بازگشت به صفحه اول

ساير مطالب مربوط به نهضت ملی