وقتی چين «فرش کاشان» صادر می کند

با يک جستجوی سريع در شبکه جهانی اينترنت با شگفتی هر چه تمام تر خواهيم ديد که چين در توليد و صدور «فرش کاشان» تخصص يافته و گويا از صدور اين کالا به ايران و حتی شهر کاشان ابايی ندارد

سهم ايران در بازار جهانی فرش هم از ۵۵ درصد در دهه ۱۳۷۰ به حدود ۳۵ درصد سقوط کرده است. از اول سال جاری خورشيدی، ۱۳۹۰، رکود صادرات فرش ايران شدت گرفته و گويا در سه ماهه اول سال از ۹۰ ميليون دلار بيشتر نبوده که تازه اين رقم با احتساب ساير کف پوش ها به دست آمده.

اگر اين رکود ادامه پيدا کند، کل صادرات فرش ايران در سال جاری، احتمالا به ۴۰۰ ميليون دلار هم نخواهد رسيد، حال آنکه مسئولان بازرگانی جمهوری اسلامی ايران اميدوارند در سال ۱۳۹۰ صادرات فرش را به ۶۰۰ ميليون دلار برسانند.  

چه عواملی، طی سال های گذشته، صنعت فرش ايران را از نفس انداخته و چرا رکود صادرات فرش ايران، در سال ۱۳۹۰، شديدتر شده؟

افول جايگاه ايران در بازار جهانی فرش طی شانزده سال گذشته دلايل زيادی دارد، از جمله  وجود تورم و تاثير آن بر قيمت مواد اوليه و دستمزدها، سنتی ماندن ساختارهای توليدی، کاهش کيفيت توليدی، عدم استفاده از تکنيک های تازه بازرگانی و تبليغاتی و تهاجم کشورهايی که به تدريج در عرصه توليد و صدور فرش به رقيبان نيرومندی برای ايران تبديل شدند، از چين و ترکيه گرفته تا هند و پاکستان و نپال.

و اما دليل افت باز هم بيشتر صادرات در چند ماه گذشته به احتمال زياد از  دست رفتن بازار آمريکا است زير فشار تحريم های تازه.

می دانيم که در دوران رياست جمهوری محمد خاتمی، آمريکا اجازه داد فرش ايران، در کنار پسته و خاويار، به بازار آمريکا راه پيدا کند. اين تصميم باعث شد که آمريکا به مهم ترين بازار فرش ايران بدل شود و حدود سی و پنج درصد فرش صادراتی ايران را جذب کند.

از مهر ماه سال گذشته به اين طرف، ورود فرش ايران به بازار آمريکا دوباره ممنوع شده و اين، به گفته دست اندرکاران، يکی از مهم ترين عوامل شدت گرفتن رکود در صادرات فرش ايران است.

به رغم کاهش صادرات فرش، ارزش صادرات غير نفتی ايران طی سال های اخير افزايش يافته. آيا اين به آن معنا نيست که اصولا توليد و صدور قالی ديگر قديمی شده و ايران توانايی های خودش را در راه توليد و صدور ديگر کالاها به کار می گيرد؟

اوج گيری صادرات غير نفتی ايران، که دولت جمهوری اسلامی آن را يکی از افتخارات خود به شمار می آورد، بيشتر يک شعار تبليغاتی است و با واقعيت نمی خواند.

گمرک جمهوری اسلامی، ميعانات گازی و فرآورده های پتروشيمی را در زمره صادرات غير نفتی جا می زند. اگر اين دو رديف کالا را از صادرات غير نفتی ايران برداريم، حجم واقعی صادرات غير نفتی ايران در بهترين حالت حدود بيست ميليارد دلار در سال است که برای کشوری مانند ايران يک تراژدی واقعی است.

ولی حتی اگر صادرات غير نفتی ايران به پنج برابر رقم فعلی هم برسد، دليلی ندارد کالايی مثل فرش، که طی قرن ها با فکر و دست مردمان اين کشور پرورده شده، کنار گذاشته شود.

از مهر ماه سال گذشته به اين طرف، ورود فرش ايران به بازار آمريکا دوباره ممنوع شده و اين، به گفته دست اندرکاران، يکی از مهم ترين عوامل شدت گرفتن رکود در صادرات فرش ايران است

از: راديو فردا