آرامگاه محمدعلی سپانلو، شاعر و پژوهشگر، در بهشت زهرا به دست اشخاص ناشناس تخریب شده است. این خبر را برادرزاده سپانلو در پی انتشار گزارش‌های هفته گذشته درباره تخریب سنگ مزار شماری از فوتبالیست‌های ایرانی اعلام کرد.
برادرزاده محمدعلی سپانلو، شاعر، پژوهشگر و مترجم مشهور، در یادداشتی که برای ایسنا فرستاده و این خبرگزاری در روز شنبه (۲۴ مهر / ۱۵ اکتبر) منتشر کرده است، از تخریب سنگ مزار عمویش پرده برداشته است.
شبنم سپانلو در یادداشت خود اشاره می‌کند به اینکه خانواده “شاعر تهران” پس از درگذشت او در اردیبهشت ۹۴ تصمیم داشت پیکر او را در امامزاده طاهر کرج به خاک بسپارد، اما احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر تهران، به خانواده سپانلو گفته بود: «شاعر تهران را چرا بیرون تهران دفن کنند؟»
این بود که سپانلو را در قطعه نام‌آوران بهشت‌زهرا به خاک سپردند و باربد گلشیری سنگی را برای مزار او طراحی و اجرا کرد. اما به گفته خانم سپانلو هنوز چند روزی از کار گذاشتن سنگ مزار نگذشته بود که “چند سوراخ و خطی از ابزار (فرز) روی سنگ” ایجاد شده بود.
شبنم سپانلو می‌نویسد: «خودمان را و هواداران را توجیه کردیم که حتما تصادفی است و عمدی در کار نیست. چند هفته بعد اما داستان بالاتر از این حرفها گرفت و کل مزار سیمان شد…»
آسیب به سنگ مزار فوتبالیست‌های ایرانی
یادداشت مزبور چند روز پس از انتشار گزارش‌هایی درباره تخریب سنگ مزار شماری از فوتبالیست‌های ایرانی توسط ایسنا منتشر شده است.
رسانه‌های ایران هفته گذشته گزارش دادند که سنگ قبر شماری از بازیکنان پیشین فوتبال ایران به دلایل ناروشن آسیب دیده است. برخی از این سنگ‌ها تراشیده شده بودند و مشخصات روی آنها از بین رفته بود و روی آنها نیز رنگ پاشیده بودند.
طبق اخبار منتشره سنگ قبر غلامحسین مظلومی، بیوک جدی‌کار، همایون بهزادی و رضا احدی آسیب دیده است. این ورزشکاران همگی از فوتبالیست‌های برجسته و محبوب تیم ملی ایران در دوره پیش از به قدرت رسیدن جمهوری اسلامی بودند.
تخریب سنگ مزار؛ زخمی دیگر بر روح جامعه
در تمامی فرهنگ‌هایی که به روی مزار رفتگان‌شان سنگ می‌گذارند، “سنگ مزار” نماد احترام و حرمت و حافظ محلی است که مردگان در آن آرمیده‌اند. تخریب و محو آن “هتک حرمت” به حساب می‌آید، نه تنها به آنکه درگذشته بلکه به خانواده و دوستان و دوستداران او نیز. بنابراین تخریب سنگ مزار کسی که از دنیا رفته، نوعی آسیب اجتماعی را ایجاد می‌کند.
سنگ قبر فریدون فروغی پیش و پس از شکسته شدن
سنگ قبر فریدون فروغی آهنگساز، نوازنده و خواننده نامی ایران از جمله سنگ قبر‌هایی است که بارها شکسته شده است. روزنامه “شرق” پیش از این در گزارشی نوشت: «اگر قرار باشد آماری از سنگ قبرهای شکسته هنرمندان منتشر شود، نام فریدون فروغی قطعا در بالای فهرست جا خواهد گرفت.»
شکسته شدن پیاپی و تعویض چندباره سنگ قبر احمد شاملو
“هرگز از مرگ نهراسیده‌ام اگر چه دستانش از ابتذال، شکننده‌تر بود. هراس من – باری – همه از مردن در سرزمینی است؛ که مزد گورکن، از آزادی آدمی افزون‌تر باشد.” بخشی از یک شعر احمد شاملو
شکستن سنگ قبر مصطفی کریم بیگی از کشته‌شدگان در اعتراضات عاشورای ۱۳۸۸
بنا بر گزارش‌ها ماموران امنیتی پس از کشته شدن مصطفی کریم بیگی در اعتراضات عاشورای ۱۳۸۸ اجازه دفن او در تهران را ندادند. خانواده او مجبور شدند تحت تدابیر شدید امنیتی او را هنگام غروب آفتاب در روستایی در جنوب تهران دفن کنند. پس از مدتی نیز “افراد ناشناس” سنگ قبر او را شکستند.
تخریب گورستان بهائیان در سنندج
تخریب گورستان بهائیان سابقه‌ای به اندازه عمر جمهوری اسلامی ایران دارد.
نمونه دیگری از تخریب مقبره بهائیان در جمهوری اسلامی ایران
وسعت بی‌حرمتی به مقبره دگرباوران، دگراندیشان و افرادی که دین دیگری غیر از اسلام شیعی در ایران دارند به حدی است که تنها می‌توان آن را با حمله و تخریب گورستان یهودی‌ها در سال ۱۹۳۳ با قدرت‌گیری هیتلر در آلمان مقایسه کرد.
تخریب گورستان بهائیان در شیراز
تخریب مقبره اهل سنت در نقده
آن‌چه درباره تخریب مقبره دگراندیشان و دگرباوران در رسانه‌های ایران منتشر می‌شود تنها درصد بسیار کمی از آن‌چیزی است که هیچ وقت رسانه‌ای نمی‌شود. رسانه‌های ایران هر بار از “نیروهای خودجوش”، “افراد حزب‌الهی” یا “افراد ناشناس” به عنوان مسببان تخریب مقبره نام می‌برند اما هیچ وقت عاملان تخریب مقبره‌ها دستگیر یا تحت پیگرد قرار نمی‌گیرند.
تخریب مقبره اهل سنت در نقده
تلاش ماموران امنیتی برای محو آثار گورستان خاوران
گورستان خاوران بارها مورد تخریب قرار گرفته است. گورستان خاوران محل دفن شمار زیادی از قربانیان اعدام‌های دسته‌جمعی زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ است.
تلاش ماموران امنیتی برای محو آثار گورستان خاوران
تنها در یکی از این موارد کانون مدافعان حقوق بشر در بیانیه‌ای اعلام کرد: :«مطلع شدیم که گورستان خاوران، محل دفن قربانیان کشتار زندانیان سیاسی دهه شصت و بویژه سال ۱۳۶۷ – توسط برخی مأموران به‌گونه‌ای تخریب شده است که ظاهراً قصد محو آثار گورستان و تبدیل آن به پارک یا فضای سبز را داشته‌اند.»
اخیرا رسانه‌های ایران اعلام کردند “عده‌ای ناشناس” سنگ قبر غلامحسین مظلومی فوتبالیست سابق ایرانی را مخدوش کرده‌اند.
مخدوش کردن سنگ قبر بازیکن پیشین تیم ملی فوتبال ایران
در همین زمینه سعید خال معاون روابط عمومی “سازمان بهشت زهرا” گفته به منظور عدم تکرار چنین مواردی در “بهشت زهرا” دوربین مداربسته نصب خواهد شد.
رنگ‌پاشی و مخدوش کردن سنگ قبر همایون بهزادی فوتبالیست نامدار ایرانی.
صادق خلخالی کلنگ به دست در حال تخریب مقبره رضاشاه
در اوایل انقلاب صادق خلخالی حاکم شرع کلنگ به دست آرامگاه رضاشاه را تخریب کرد؛ پس از آن سنتی بنا نهاده شد که تا امروز ادامه دارد. افرادی با عنوان نیروی خودجوش یا ناشناس، قبر کسانی را که دوست ندارند تخریب می‌کنند. خلخالی در خاطرات خود درباره تخریب مقبره رضاشاه نوشته: در زمان تخریب آرامگاه رضاشاه، روح‌الله خمینی فرزند خود احمد خمینی را به آن مکان فرستاد تا رضایت رهبر جمهوری اسلامی از تخریب آرامگاه رضاشاه را اعلام کند. «مقبره به قدری محکم ساخته شده که هیچ بیل و کلنگی به آن کارگر نبود. البته، مواد منفجره و سایر لوازم را هم تهیه کرده بودیم.»
آرامگاه رضاشاه حوالی سال ۱۳۵۰ پیش از تخریب به دست انقلابیون مسلمان
از: دویچه وله
