در پی درگذشت رئیس هیأت مؤسس دانشگاه آزاد اسلامی، اکبر هاشمی رفسنجانی، هیأت مؤسس این دانشگاه در صدد انتخاب یک نفر از میان خود به‌عنوان رئیس بود و شورای عالی انقلاب فرهنگی هم مقدمات کار را آماده می‌کرد که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، با صدور حکمی علی‌اکبر ولایتی، مشاور امور بین‌الملل خود را جایگزین هاشمی رفسنجانی کرد.
خامنه‌ای می‌گوید چون اساسنامه دانشگاه آزاد در انتخاب رئیس هیأت مؤسس «سکوت» کرده، او ولایتی را به‌عنوان رئیس این هیأت منصوب می‌کند.
علی خامنه‌ای حکم خود را پنج‌شنبه ۳۰ دی ماه ابلاغ کرده و در آن نوشته است چون اساسنامه دانشگاه آزاد در چگونگی انتخاب رئیس هیأت مؤسس «سکوت» کرده است، او علی‌اکبر ولایتی، از اعضای هیأت مؤسس دانشگاه آزاد را به‌عنوان رئیس این هیأت منصوب می‌کند.
خامنه‌ای در حکم خود گفته است این تصمیم را به این دلیل گرفته که «هیچ‌گونه وقفه‌ای در تمشیت قانونی امور آن دانشگاه» به‌وجود نیاید.
رهبر جمهوری اسلامی همچنین دستور داده است که اعضای هیأت مؤسس و امنای دانشگاه آزاد در نبود هاشمی رفسنجانی تکمیل شود.
این حکم خامنه‌ای در حالی صادر شده که پس از درگذشت هاشمی رفسنجانی عده‌ای شورای عالی انقلاب فرهنگی را مسئول تعیین جانشین می‌دانستند و عده‌ای نیز با استناد به اساسنامه دانشگاه آزاد، هیأت مؤسس این دانشگاه را در این زمینه مسئول تصمیم‌گیری می‌دانستند.
اعضای اولیه هیأت مؤسس دانشگاه، علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی،عبدالله جاسبی، عبدالکریم موسوی اردبیلی، میرحسین موسوی و احمد خمینی بودند. پس از مرگ احمد خمینی، حسن خمینی جانشین او شد. در سال ۱۳۸۹ با تغییر اساسنامه تعداد اعضا به ۹ نفر افزایش یافت و حسن حبیبی، علی‌اکبر ولایتی، محسن قمی و حمید میرزاده اضافه شدند که پس از درگذشت حسن حبیبی، علی‌اکبر ناطق نوری جایگزین او شد. در اسفندماه ۱۳۹۳ نیز علی‌محمد نوریان افزوده و به سمت دبیرکل هیأت مؤسس برگزیده شد.
افراد نزدیک به اکبر هاشمی رفسنجانی در هیأت مؤسس دانشگاه آزاد از احتمال ریاست حسن خمینی در دانشگاه آزاد سخن گفته بودند.
عبدالله جاسبی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و از همفکران هاشمی رفسنجانی از احتمال انتخاب حسن خمینی به عنوان جانشین هاشمی رفسنجانی در دانشگاه آزاد خبر داده بود و غلامعلی حداد عادل، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در این‌باره گفته بود: «برای معرفی و عضویت افراد در هیأت مؤسس و هیأت امنای دانشگاه آزاد باید مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی اخذ شود.»
در مورد جایگزینی هاشمی رفسنجانی در هیأت مؤسس دانشگاه آزاد مسأله روشن است چرا که بر اساس ماده هشت اساسنامه دانشگاه آزاد چنان‌چه اعضای هیأت مؤسس به علل مختلف مانند فوت، استعفا، بیماری، برکناری، ناتوانی یا هر دلیل دیگری به شش نفر کاهش یابد، هیأت مؤسس باید افراد جایگزین به تعداد مورد نیاز را ظرف مدت سه ماه برای عضویت در هیأت مؤسس به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد کند. این در حالی است که با درگذشت هاشمی رفسنجانی شمار افراد این هیأت به هفت نفر می‌رسد و هیأت مؤسس می‌تواند با این تعداد به فعالیت خود ادامه دهد.
مسأله اصلی چگونگی برگزیدن رئیس هیأت مؤسس دانشگاه آزاد است که هاشم میربزرگی، حقوقدان، گفته است: «مطابق عرف حاکم بر هیأت‌ها و ضوابط قانونی هیأت مؤسس و هیأت امنا، پس از تشکیل جلسه، اعضا یک نفر را به ریاست هیأت انتخاب می‌کنند که این موضوع در تبصره ۱ ماده ۱۰ اساسنامه دانشگاه آزاد و آیین‌نامه داخلی هیأت مؤسس این دانشگاه به‌وضوح تصریح شده است.»
در تبصره ۱ ماده ۱۰ اساسنامه دانشگاه آزاد آمده است: «مدت عضویت هیأت امنا چهار سال بوده و در اولین جلسه از بین اعضا یک نفر به ریاست هیأت انتخاب می‌شود.»
بر اساس آیین‌نامه هیأت مؤسس نیز این هیأت می‌تواند «از بین خود یک نفر را به‌عنوان رئیس، یک نفر نایب رئیس و یک نفر دبیر» انتخاب کند.
مخبر دزفولی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز گفته است: «طبق اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی این کار باید با رأی و تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت پذیرد و در این زمینه مقدمات کار در حال انجام است و هر زمانی که به نتیجه برسیم، اعلام می‌کنیم.»
به‌رغم موارد موجود در اساسنامه دانشگاه آزاد و تلاش‌های هیأت مؤسس و امنای دانشگاه آزاد و شورای عالی انقلاب فرهنگی برای انتخاب رئیس هیأت مؤسس، در حالی‌که در هیچ‌کدام از بندهای اساسنامه، انتخاب رئیس دانشگاه به رهبری واگذار نشده، رهبر جمهوری اسلامی خود رأساً رئیس این هیأت را منصوب کرد.
حال باید دید واکنش همفکران هاشمی رفسنجانی درباره این انتصاب از سوی رهبر جمهوری اسلامی چه خواهد بود.
دانشگاه آزاد اسلامی در سال ۱۳۶۱ با پیشنهاد اکبر هاشمی رفسنجانی و تأیید و حمایت روح‌الله خمینی، بنیانگذار جمهوری ایران تأسیس شد.
هاشمی رفسنجانی شامگاه ۱۹ دی ماه سال جاری بر اثر حمله قلبی درگذشت.
از: رادیو زمانه