فاجعه ی پلاسکو تنها یک فاجعه ای نبود که به جان باختن تعدادی از فرزندان رشید این سرزمین انجامید، بلکه نمادی شده است چندگانه از واقعیت امروز کشورمان.
نمادِ بحران مدیریت و فسادِ نهادینه شده ی دستگاه های حکومتی، نمادِ پاسخ گو نبودن مقام ها و سازمان های مسئول، نماد طمع و بی توجهی به وضعیتی که در آن زندگی می کنیم و صد البته نماد وجدان حرفه ای و فداکاری.
شورای شهر تهران نشان داد که از جنس هر چیزی می تواند باشد جز شورای اداره ی یک شهر (آن هم کلان شهری چون تهران).
شورایی که نخستین و اصلی ترین اشکال اش این است که اساساً برای اداره ی شهر تهران و نظارت بر عملکرد شهردار و شهرداری شکل نگرفته است و اصولاً اعضای آن تربیتی در اداره ی شهر ندارند. از قرار در این مملکت هر نهادی را که برای کاری تشکلیل می دهند برای انجام آن کار نیست، بلکه برای جلوگیری از انجامِ آن کار است. چند ورزشکار و هنرمند (که حرفه شان به جای خود محترم) در شورای شهر چه می کنند؟ یا خود یا نام شان برای فریب مردم است تا دست اندرکاران واقعی آسان تر و بی سروصداتر دست شان در چپاول باز باشد. و عده ای از از اعضای این شورا نیز ،براساس خبرهای تاکنون به بیرون درزیافته، شریک زدوبندها و رانت های شهردار و شهرداری هستند. هنوز زمان زیادی از روشدن خبر بخشش نزدیک به یک و نیم میلیون متر مربع آپارتمان و زمین شهردار تهران به یاران اش نگذشته است. وقتی که خبر در شهر پیچید ،شورای شهر حرف هایی زد اما، کل ماجرا فراموش شد! به جای رسیدگی به این فساد آشکار، روزنامه نگار سایتِ افشاکننده ی این موضوع دستگیر شد! آن هم با همدستیِ برخی از اعضای شورای شهر با قوه قضائیه! نمی توانستند از شهردار حساب و کتاب بخواهند چون پایِ خود و دوستان شان درگیر قضیه بود! در این فاجعه ی ساختمان پلاسکو هم حرف هایی زدند، در حدِ حرف هایی که همیشه می زنند.
حرف هایی که در نهایت نتیجه ای جز این ندارد که شنونده و خواننده ی آن حرف ها «بفهمد» که این کار به آن ها مربوط نبوده است. اگر بپرسند که چرا تا به امروز به این موضوع بی اعتنا بوده اند ،چرا پیگیرِ بودجه ای نبوده اند که می گویند برای سازمان آتش نشانی در نظر گرفته اند، چرا …؟ می گویند «البته اشکالاتی بوده است اما ،…» به آنها ربطی نداشته است! در قاموس اینان شورای شهر یعنی شورایی به نام شورایِ شهر، عنوانی معتبر که تنها نامِ با اعتبار دارد که می توان با این نام هزارها کار کرد جز یکی. کاری که باید به عنوان شورای شهر بکنند.
شهردار تهران هم، شهرداری را به چشمِ سکوی پرش خود می داند. مهم رسیدن به آن صندلی ای است که دیگر دوستِ «اصول گرا»یش آن را تجربه کرد. بی جهت نبود که مُُهری ناگشودنی بر پرونده های فساد مالی آن دوستِ «اصول گرا»یش در زمان شهرداری تهران زد. بقیه ی امور حرف است و حدیث! شهردار باید «هوا» بفروشد و پول بگیرد. «هوافروشی» شده است کسب وکار و وظیفه ی اصلی شهردارها. اینکه این «هوا» که تبدیل می شود به آهن و آجر و سیمان و … می شود برج ها و ساختمان های سربه فلک کشیده با خود «ملزوماتی» دارد که نخستین آن امنیت شهروندان است و دیگر و دیگرهایش مدرسه و بیمارستان و فضای باز و سبز و … اینها از قرار دیگر به شهردار و شهرداری «ربطی» ندارد! این شهردار کاری به دو روزِ آینده ندارد. دو روز آینده، شهر و شهرداری تنها به عنوان خاطره ای «دلچسب» برایش می ماند! وظیفه ی شهردار البته اداره ی شهر هست اما، آن طور که او «دوست» دارد به گونه ای که هم دوستان اش آن را «دوست» بدارند و هم او را به سرمنزل «دوست» برساند! حالا گیرم بخشش نزدیک به یک میلیون متر مربع آپارتمان و زمین به چند تعاونی مورد نظر و چند مدیر شهرداری و چند خبرنگار و برنامه ساز تلویزیونی و چند عضو شورای شهر تهران هم رو شده باشد، که چی؟ از آن دفاع کرده است و گفته است روال همیشگی بوده است! اتفاقاً ما هم مشکل مان با این «روال همیشگی» و فسادِ «همیشگی» است! در همین فاجعه ی ساختمان پلاسکو هم، از قرار شهردار در سال ۹۳ در شورای شهر گفته است که «اگر بخواهم به وظیفه ام عمل کنم باید فردا درِ ساختمان پلاسکو را ببندم». پرسش این است: چرا به وظیفه ات عمل نکردی؟ آیا مأمور راهنمایی می تواند بگوید که به راننده ای اخطار دادم که چند متر دیگر حفره ی بزرگی است، توجه نکرد و رفت و هم خودش جانش را از دست داد و هم ماشین اش از بین رفت؟ وظیفه ی مأمور راهنمایی کوشش برای جلوگیری از فاجعه است و نه همراهی با این و آن! آنگاه که شخصی، اگر شهردار کلان شهری مانند تهران باشد، دستانش آلوده می شود و پای در هزارویک بده وبستان مالی و سیاسی و …دارد، سرانجامی بهتر از این نمی تواند داشته باشد! آیا پرداخت همان بودجه ی اندکی که برای خرید تجهیزات آتش نشانی در نظر گرفته شده بود، ارتباطی با آن توجیهات شهردار در جلسه ی شورای شهر دارد؟ بودجه خرید وسائل مورد نیاز آتش نشانی که با جان مردم سروکار دارد، یک هزارم ریخت وپاش های عادی شده ی شهردار وشهرداری به دوستان و «همرزمان»شان نیست اما، از این هم دریغ کردند.
تنها در مملکت ما می تواند اتفاق بیافتد که رئیس آتش نشانی هیچ ربطی با حرفه اش نداشته باشد! و سردار دیگری از سرداران بشود رئیسِ آتش نشانی! این حرص مقام و پول و … سپاهیان چون خوره به جان این مملکت افتاده است و تمامی ندارد. آقایان از هیچ چیزی نمی گذرند. از باشگاه های ورزشی تا آتش نشانی!
رئیس بنیاد مستعضفان، صاحب ملک، ساختمان پلاسکو هم گفته است که مغازه ها را واگذار کرده اند و تنها اجاره می گرفته اند و مسئولیتی نداشته اند! گویا تنها در مملکت ما می شود با قلدری گفت که منِ صاحبِ ملک، آن هم ملکِ تجاری از اموال عمومی، کارم تنها اجاره گرفتن است و در حفظ آن ملک هیچ وظیفه ای ندارم!
از قرار وزارت کار هم معتقد است که ماده های قانونی ای که برای این وزارت خانه در این زمینه مسئولیت قائل شده است، کار بسیار بیجایی کرده است و از حوزه ی وظایف «آن وزارت» خارج است.
درنتیجه، من پیشنهاد می کنم یک نامه ی سرگشاده تهیه کنیم خطاب به شهردار محترم، شورای شهر محترم، وزارت کار محترم، بنیاد مستعضفان محترم، همه آقایان و نهادهای محترم! از کوچک تا بزرگ! و پیش نهاد کنیم که همه ی مردم آن را امضا کنند و در این نامه اولاً پوزش بخواهیم که چنین آتش سوزی ای اتفاق افتاده و باعثِ به هم خوردن برنامه های روزمره ی آقایان شده است و بعد هم مسئولیت آن را همه قبول کنیم و خواهش کنیم که مقام های قضایی هر حکمی در تنبیه مردم صادر کنند بی هیچ چون وچرایی بپذیریم! تنها خواهش مان این باشد که آقایان نه در رادیو و تلویزیون و نه در روزنامه ها و نه در هیچ جایِ دیگر سعی نکنند ما را راضی کنند! و دست از حرف زدن و دروغ گفتن هم بردارند. همین!
در برابر همه ی این نمادهای خانمان برانداز و مملکت بربادده، نمادی چون ققنوس از خاکستر این فاجعه سر برافراشت. نماد وجدانِ کاری و فداکاری. و مظهر آن، آتش نشان های دریادل و بزرگوار ما بودند. و اگر امیدی برای فردای میهن مان باشد همین ققنوس های سربرافراشته از خاکستر ویرانه هاست.
۵ بهمن ۱۳۹۵، برابر با ۲۴ ژانویه ۲۰۱۷