شرق: وقتی سه هفته پیش کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب جمهوری خلق، در اعتراض به بازداشت انیس بربراوغلو، همحزبیاش، از عزم خود برای برگزاری یک راهپیمایی اعتراضی خبر داد، شاید کمتر کسی در حزب حاکم، او را جدی گرفت. مخالفانش با تمسخر به او میگفتند: «راه برو عمو کمال»؛ اما حالا عمو کمال با طی مسیر ۴٣٢کیلومتری آنکارا تا استانبول، نهتنها توانست دهها هزار نفر را در این مسیر با خود همراه کند، بلکه با رسیدن به استانبول، هراس در دل اقتدارگرایانی انداخته است که مخالفان و منتقدان خود را تروریست میدانند.
راهپیمایی عدالت بعد از اعتراضات پارک گزی، مهمترین حرکت و جنبش اعتراضی در ترکیه محسوب میشود. برخی حتی پا را از این فراتر گذاشته و آن را با راهپیمایی نمک ١٩٣٠ هند مقایسه میکنند که با پایاندادن به سلطهگری انگلستان، استقلال را برای هند به ارمغان آورد. از دیگر سو، مؤلفههایی مانند رهبری کاریزماتیک، رشد فزاینده جمعیت معترض، استفاده گسترده از رسانههای اجتماعی و پرهیز از خشونت، این حرکت را به انقلابهای رنگی در اروپای شرقی شبیه کرده است و به همین خاطر، نگرانیهای زیادی را در حزب حاکم به دنبال داشته است.البته رابطه رجب اردوغان و کمال قلیچداراوغلو همیشه نیز اینقدر تیرهوتار نبوده است. تنش میان رهبران دو حزب عدالت و توسعه و جمهوری خلق، در حالی بالا میگیرد که یک سال پیش، روابط بین دو حزب حسنه بود. قلیچداراوغلو بعد از کودتای نافرجام، با محکومکردن کودتاچیان همبستگی خود را با دولت نشان داد؛ اما بعد از رفراندوم قانون اساسی در راستای استقرار نظام ریاستی و افزایش اختیارات اردوغان، حزب جمهوری خلق با حزب اردوغان زاویه پیدا کرد؛ تاحدیکه قلیچداراوغلو، اردوغان را دیکتاتور خواند. رهبر حزب جمهوری خلق، در یادداشتی که بهتازگی در گاردین منتشر کرده نیز از اعلام وضعیت عمومی از سوی حزب حاکم، پنج روز بعد از کودتای نافرجام در جولای ٢٠١۶، به عنوان کودتای دوم یاد کرده است که به حکومت قانون و دموکراسی پارلمانی انجامید. او برگزاری همهپرسی قانون اساسی را نیز غیرمنصفانه و غیرقانونی میداند. البته نباید فراموش کرد که خود حزب جمهوری خلق نیز در فراهمآوردن شرایط بازداشت و تعقیب نمایندگانی مانند بربراوغلو، بیتأثیر نبوده است. نمایندگان این حزب در ماه می سال ٢٠١۶ میلادی، همگام با نمایندگان حزب عدالت و توسعه، به لغو مصونیت نمایندگان مجلس رأی دادند. هرچند آنها با این رأی میخواستند جلوی سوءاستفاده حامیان تروریسم را بگیرند؛ اما حالا همین رأی به ضرر خودشان استفاده شده است.اگر در ابتدا اردوغان ایده راهپیمایی عدالت را فکری خام و ناپخته میخواند، حالا که معترضان به ۶٠کیلومتری استانبول رسیدهاند، همین فکر ناپخته باعث شده تا اردوغان بیش از هر زمانی، خطر را بیخ گوش خود احساس کند. از یک سو، این حرکت اعتراضی، اقتداگرایی او را بهشدت زیر سؤال میبرد و از سوی دیگر، هرگونه مداخله، میتواند رقیب او را به یک قهرمان ملی بدل کند. البته اردوغان تا این لحظه از هر فرصتی برای زیرسؤالبردن این حرکت بهره گرفته است. او که پیشتر رهبر حزب جمهوری خلق را به خطگرفتن از «پکک» و «فتح الله گولن» متهم کرده بود، در یکی از آخرین اظهارنظرهای خود، قلیچداراوغلو را به رابطه با تروریستها متهم کرده است. قرار است این راهپیمایی تا زندان مالتپه که برابراوغلو در آن بازداشت است، ادامه یابد. به گزارش بیبیسی، انیس بربراوغلو، نماینده مخالف دولت است که به اتهام همکاری با جان دوندار، سردبیر سابق روزنامه جمهوریت، در افشای ارسال سلاح از سوی سرویس اطلاعاتی ترکیه (میت) به سوریه در پوشش کمک دارویی و غذایی به ٢۵ سال زندان محکوم شده است. انتظار میرود در بیستوپنجمین روز و آخرین روز راهپیمایی عدالت، نزدیک به ۱.۵ میلیون نفر در استانبول گرد هم بیایند. اگر این پیشبینی درست از کار درآید، حزب عدالت و توسعه ضربه سنگینی را متحمل شده است.