محمد مساعد
شرکت کشت و صنعت «هفت‌تپه» چند ماهی هست که در صدر خبرهای مخابره‌شده از خوزستان قرار دارد؛ شرکتی که در ۱۴کیلومتری شهر شوش با وسعت بیش از ۲۰ هزار هکتار، در سال ۱۳۳۸ آغاز به کار کرده و روزی قرار بوده قطب کشاورزی علمی ایران شود اما حالا این شرکت که بیش از پنج‌هزار کارگر دارد، شاهد اعتصاب پیاپی کارگران معترض است. تجمعات اعتراضی این کارگران معمولا هر روز از ساعت شروع کار آغاز می‌شود و تا ظهر ادامه پیدا می‌کند. مدیران هفت‌تپه می‌گویند مشکلات این شرکت میراث دوران مدیریت دولتی آن است و آنها در جریان خصوصی‌سازی، شرکتی ورشکسته تحویل گرفته‌‌اند اما کارگران حرف‌های دیگری دارند. اعتراضات کارگران هفت‌تپه، از عقب‌افتادن حقوقشان تا قطع برخی مزایا و شاید مهم‌تر از همه انباشت وعده‌های عمل‌نشده، را دربر می‌گیرد و نگرانی آنها از دچارشدن کارخانه‌شان به سرنوشت چند کارخانه خصوصی‌شده دیگر در این منطقه، به شدت اعتراضاتشان افزوده است. از دیگر سو اما مدیران شرکت، کارگران را به «کم‌کاری» متهم می‌کنند و معتقدند حل مشکلات شرکت نیازمند صبر و حوصله بیشتری است. اعتراض روزهای اخیر کارگران هفت‌تپه اما با انتشار وسیع فیلم سخنرانی یکی از کارگران این شرکت همراه شد؛ کارگری که بعد از این سخنرانی با قمه مورد سوءقصد افراد ناشناس قرار گرفت.
کارگران چه می‌گویند
یکی از کارگران هفت‌تپه درباره دلایل اعتراضات اخیرشان می‌گوید: «حقوق مهر را تازه همین چند روز قبل دادند. پرداخت همان را هم ۱۵ روز طول دادند و هر روز به چند صد نفر حقوق دادند تا همین یکی، دو روز پیش پرداخت حقوق مهر تمام شد. قراردادهای ما هیچ سروسامانی ندارد. بعضی‌ها سه ماهه قرارداد دارند، بعضی‌ها بیشتر و بعضی‌ها کمتر. هیچ سمت و عنوانی برایمان مشخص نشده است. کسی که سال‌هاست اینجا کار می‌کند و استادکار شده همچنان به اسم کارگر ساده حقوق حداقلی می‌گیرد».
مشکلات کارگران هفت‌تپه محدود به سه ماه حقوق‌نگرفتن یا مشخص‌نبودن عنوان شغلی و حداقل‌بگیری نیست. هفت‌تپه چندین پیمانکار تأمین نیروی انسانی دارد که وضعیت کارگران طرف قرارداد برخی از آنها بدتر از بقیه است. یکی از کارگران در‌این‌باره می‌گوید: «ما هزار نفر هستیم که با آقای الف قرارداد داریم. حق شیفت را کم کرده است، اضافه‌کاری‌هایمان را نمی‌دهد، مرخصی نداریم، هر وقت هم دلش خواست می‌گوید نیایید سرکار، کار تمام شده است. اگر کار تمام شده، چرا با من قرارداد بستی؟ حالا که کار تمام شده نیایم سرکار؟ پس بقیه مدت قراردادم چه می‌شود؟ نیایم سرکار که حقوقم را ندهی؟»
بخشی از معترضان هم به قطع «پاداش کشت» اشاره می‌کنند؛ به گفته آنها براساس عرفی که ۵۰ سال در این شرکت وجود داشته است، هر سال بعد از کشت به اندازه حقوق ثابت دریافت می‌کرده‌‌اند اما بعد از آغاز به کار مدیریت جدید، این پاداش دیگر پرداخت نمی‌شود. مشکلات مربوط به بیمه نیز از دیگر مواردی است که کارگران هفت‌تپه به آن معترض‌اند.
یکی از دلایلی که اعتراضات و اجتماعات کارگران هفت‌تپه را پیچیده می‌کند، بی‌اعتمادی آنها به وعده‌های مسئولان است. به گفته برخی از این کارگران، در ابتدا هر تجمعی با وعده حل مشکلات به‌سرعت پایان می‌یافت اما آنقدر به وعده‌ها عمل نشد که امروز دیگر کارگران به هیچ وعده تازه‌ای اعتماد ندارند. یکی از آنها درباره این وعده‌ها می‌گوید: «هربار گفتند حل می‌شود، به ما زمان بدهید، به آنها زمان دادیم اما به دروغ گفتند که حقوق‌های ما را دادهاند و دیگر اعتراضی نداریم. مسئولان می‌گویند پیگیری کرده‌ایم. کدام پیگیری؟ چرا گزارش نمی‌دهید که چه پیگیری‌ای کرده‌اید و نتیجه‌اش چه بوده؟ چرا به دروغ می‌گویند حقوق‌های عقب‌افتاده را دادهاند؟ حقوق آبان ما را دادهاند؟ حقوق آذر ما را دادهاند؟ به چه کسی دادهاند؟ ما که ندیدیم. الان قائم‌مقام شرکت به ما گفته به او زمان بدهیم تا مشکل حل شود. ما به او زمان می‌دهیم. امیدواریم مثل بقیه به ما دروغ نگفته باشد».
مسئولان شرکت چه می‌گویند
کانال «خبر هفت‌تپه» که به نظر می‌رسد از‌سوی روابط عمومی این شرکت اداره می‌شود، در آخرین خبرهای منتشر‌شده، از تغییر معاون صنعت شرکت نیشکر هفت‌تپه خبر داده و تصاویری نیز از دیدار برخی کارگران با یکی از مدیران شرکت منتشر کرده است. این تصاویر با عنوان «دیدار صمیمانه بخش‌های مختلف شرکت کشت و صنعت هفت‌تپه با قائم‌مقام شرکت جهت عرض خیر مقدم و پیمان همکاری برای تلاش و کوشش هر چه بیشتر برای آبادانی هفت‌تپه در سایه مدیریت جدید» منتشر شده است. مدیر روابط عمومی شرکت هفت‌تپه به «شرق» می‌گوید: «اوضاع در هفت‌تپه آرام شده است و معاون صنعت و مدیر بانک ماشین‌آلات شرکت نیز تغییر کرده‌اند. حقوق مهر کارگران نیز پرداخت شد و فیش حقوقی مطالبات کارگران مربوط به سال ۹۴ هم صادر شده و طبق اعلام هیئت‌مدیره تا هفته آینده این مطالبات پرداخت خواهند شد». این مقام مسئول درباره دلیل اعتراضات می‌گوید: «این اعتراضات به دلیل مطالبات معوق صورت گرفت، اما مورد تأیید همه کارگران نبود». او درباره اعتراض عده‌ای از کارگران که طرف قرارداد پیمانکاری به نام الف قرار دارند، می‌گوید: «آقای الف در واقع یکی از مدیران یک شرکت است که قسمتی از نیروی انسانی ما را تأمین می‌کند و مشکلی هم در زمینه فعالیت این شرکت وجود ندارد». او اضافه می‌کند: «عده‌ای از کارگران تلاش می‌کنند خودشان را نماینده کارگران جا بزنند و با سیاسی‌کاری فضا را ملتهب بکنند. یکی از نمونه‌هایش هم توهین‌های یکی از کارگران به اسم بخشی به جناب آقای صدیقی، امام جمعه تهران بود». ما به‌عنوان کارفرما معتقد هستیم که مطالبات بحق کارگران باید در کمال آرامش پیگیری شود. این مقام مسئول در تشریح مطالبات بحق و مطالبات ناحق می‌گوید: «مطالبه حقوق عقب‌افتاده کارگران یک مطالبه بحق است اما برای مثال درخواست کارگران برای تغییر برخی از مدیران شرکت موضوعی نیست که به کارگران ربط داشته باشد. او درباره حمله افراد ناشناس به یکی از کارگران معترض می‌گوید: ما معتقدیم این موضوع نیاز به بررسی بیشتر دارد و این در حال بررسی است که این اتفاق صحنه‌سازی بوده یا واقعا مورد حمله قرار گرفته است. حرف نهایی ما این است و لطفا چیزی غیر از این از طرف ما ننویسید و آن هم این است که ما منتظر نظر مراجع قضائی هستیم. او درباره وضعیت اقتصادی هفت‌تپه می‌گوید: وضع شرکت ما از بسیاری شرکت‌های دیگر بهتر است. فضای اقتصادی شرکت ما از فضای اقتصادی کشور منفک نیست. بسیاری از شرکت‌های دولتی و با اسم و رسم هستند که بدهی‌ها و معوقات خیلی بیشتری دارند؛ درحالی‌که ما فقط دو ماه حقوق عقب‌افتاده داریم. شرکت ما با مشکلات بسیار زیادی از دولت تحویل گرفته شد اما باوجود مازاد نیرو دست به تعدیل نیرو نزدیم؛ مگر در مواردی که به دلایل انضباطی با تصمیم کمیته انضباطی اقدامی صورت گرفته باشد». او در پاسخ به سؤال ما درباره تعداد کارگرانی که به‌وسیله «کمیته انضباطی» اخراج شده‌‌اند می‌گوید: «بسیاری از کارگران به‌صورت موقت اخراج شده و دوباره به کارشان برگشته‌‌اند و تعداد افرادی که دیگر با آنها همکاری نمی‌کنیم، انگشت‌شمارند. اگر نگاهی به شرکت‌های دیگر بیندازید، می‌بینید که آنها تعدیل نیروی بسیار زیادی انجام دادهاند اما ما هرگز چنین کاری نکردیم. بخش زیادی از اشتغال‌زایی در منطقه شوش، هفت‌تپه و اندیمشک به‌خاطر وجود شرکت ماست اما متأسفانه زیر ذره‌بین رسانه‌ها قرار گرفته‌ایم».
سوءقصد به جان کارگر معترض
اسماعیل بخشی یکی از کارگران شرکت نیشکر هفت‌تپه است که ویدئوی سخنان او در تجمع کارگران معترض هفت‌تپه در روزهای گذشته در فضای مجازی دست‌به‌دست شد. «بخشی» در یکی از این ویدئوها می‌گفت مدیران شرکت تنها به‌دنبال دریافت سند ملکی برای زمین‌های هفت‌تپه هستند و در بخش دیگری از سخنانش تأکید می‌کرد اداره این شرکت باید به خود کارگران هفت‌تپه سپرده شود. او که پس از این تجمع و در مسیر بازگشت به خانه مورد حمله افراد ناشناس قرار گرفت، در گفت‌وگو با «شرق» می‌گوید: «من یکی از کارگران شرکت هفت‌تپه هستم که در جمع کارگرانی که به وضعشان اعتراض دارند، صحبت‌هایی کردم که حرف دل کارگران بود. حدود ساعت پنج بعدازظهر با اتوبوس سرویس به سمت خانه‌هایمان حرکت کردیم. من در میان راه باید پیاده می‌شدم. وقتی از ماشین پیاده شدم، ناگهان دو خودرو در نزدیکی‌ام توقف کردند و یکی از سرنشینان که صورتش را پوشانده بود، با قمه به من حمله کرد. ضربه قمه بازوی دستم را شکافت. من گیج شده بودم و فقط صدای جیغ‌زدن زنان عابر را می‌شنیدم که دیدم سرنشینان دیگر هم پیاده شده‌‌اند و با تفنگ و قمه به سمتم می‌آیند. به سمت خیابان دویدم تا به مغازه‌داران و همسایه‌ها پناه ببرم. مهاجمان از پشت به سمتم سنگ پرت می‌کردند اما وقتی همسایه‌ها صدای فریادم را شنیدند و از مغازه‌ها و خانه‌ها بیرون آمدند، مهاجمان بعد از شلیک تیر هوایی از محل فرار کردند. پلاک ماشین‌هایشان را با گِل پوشانده بودند و نفهمیدیم چه کسانی هستند. مردم من را به بیمارستان رساندند. شانس آوردم که کاپشن پوشیده بودم و ضربه قمه به استخوانم نرسیده بود». روز سه‌شنبه کارگران معترض در هفت‌تپه این بار در اعتراض به حمله صورت‌گرفته به همکارشان تجمع کردند تا مشخص شود این افراد با دستور چه کسی به این کارگر هجوم آورده‌اند. سؤالی که مسئولان شرکت هفت‌تپه می‌گویند پاسخش را پیگیری خواهند کرد.