رئیس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی از بررسی اعتراضات زنان ایرانی به حجاب اجباری در فراکسیون مجلس خبر داده. قرار است گروهی از جامعه‌شناسان، نمایندگانی از قوه قضائیه و دولت نیز در این جلسه شرکت کنند. او می‌گوید اعتراض به حجاب اجباری فقط مختص به زنان نیست. گروهی از مردان هم معترض‌اند.
۴ اسفند ۹۶، خیابان انقلاب تهران: اعتراض مریم شریعتمداری به حجاب اجباری
پروانه سلحشوری، رئیس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگویی که پایگاه خبری جماران دوشنبه ۱۳ فروردین با او انجام داده می‌گوید حجاب اجباری در ایران به یک قانون تبدیل شده، معترضان به آن نیز باید از قانون تمکین کنند، اما در مقابل دستگاه قضایی و ضابطان آن هم نباید معترضان به حجاب اجباری را به اخلال در امنیت ملی و وابستگی به بیگانگان متهم کنند.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در سخنانی که پنجشنبه ۱۷ اسفند/ ۸ مارس همزمان با روز جهانی زن ایراد کرد گفته بود:
«آن همه هزینه، فکر و تبلیغات کردند که در نتیجه آن چند دختر فریب بخورند و در گوشه و کنار روسری از سر بردارند و همه تلاش‌هایشان در این نتیجه کوچک و حقیر خلاصه شد.»
پروانه سلحشوری، رئیس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی به سایت جماران گفته است:
«اعتراض به حجاب موضوع جدیدی نیست و همواره به اشکال مختلف در کشور ما وجود داشته. اما این اعتراضات که اخیراً به این صورت بروز پیدا کرده را نباید به بیگانگان و افرادی که در خارج از کشور هستند ارتباط دهیم و بگویم که از آن سمت خط می‌گیرند. این اعتراضات گروه سنی خاص و مشخصی هم ندارد و حتی مرد و زن هم نمی‌شناسد.»
۱۷ اسفند سال گذشته نرگس حسینی، یکی از دختران خیابان انقلاب «به اتهام تشویق مردم به فساد از طریق کشف حجاب در مرئی و منظر عام و تظاهر به عمل حرام و ظاهر شدن در اماکن عمومی بدون حجاب شرعی» به ۲۴ ماه حبس تعزیری محکوم شد. ۵ فروردین سال جاری هم شعبه ۱۰۹۱ دادگاه کیفری دو تهران، مریم شریعتمداری – یکی دیگر از دختران خیابان انقلاب – را به یک سال حبس تعزیری محکوم کرد.
پروانه سلحشوری از وزارت کشور خواسته است که برای صدور مجوز برای اعتراض زنان به حجاب اجباری اقدام کند، اما در همان حال زنان معترض را دعوت کرده که در این اعتراضات حجاب از سر برندارند و از قانون تمکین کنند:
«بانوان باید حجاب داشته باشند و به همان حجاب اعتراض کنند. این معترضین نه ضد نظام هستند، نه فاسد هستند و نه جاسوس. این‌ها به یک موضوعی فقط “معترض” هستند.»
رئیس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی حجاب را از تبعیض اجتماعی علیه زنان مانند حق تحصیل جدا می‌کند و می‌گوید زنان ایرانی مشکلات عمیق‌تر و مهم‌تری از حجاب اجباری دارند: موضوعاتی مانند حق تحصیل و سن ازدواج.
احمد جنتی یک هفته قبل از پایان سال ۹۶ در سخنانی که بعد از انتخاب شدنش برای دومین بار به ریاست مجلس خبرگان رهبری ایراد کرد زنان مخالف با حجاب اجباری را به «فسق و فجور» متهم کرد و خواهان برخورد قاطع با آن‌ها شده بود.
محمد تقی مصباح یزدی، ناصر مکارم شیرازی و جعفر سبحانی از مراجع با نفوذ شیعه نیز درس‌های خارج از فقه خود را به اعتراضات زنان به حجاب اجباری اختصاص داده بودند. جعفر سبحانی گفته بود:
«افراد غیرمجتهد نباید درباره حجاب که جزو مسلمات دین است، اظهار نظر کنند. انسان اگر چیزی را بلد نیست نباید در مورد آن اظهار نظر کند. همان‌طور که روحانیت در مسائل فیزیک و شیمی و علوم دیگر اظهار نظر نمی‌کند دیگران هم نباید در مورد حلال و حرام و مسائل دینی که در آن علم ندارند دخالت کنند.»
و در همان حال فراموش کرده بود که اغلب آیات عظام خواهان اسلامی شدن علومی مانند فیزیک و شیمی‌اند و بودجه‌های کلانی هم در مراکز دانشگاهی ایران به اسلامی کردن علوم اختصاص داده شده.
پروانه سلحشوری در گفت‌وگو با جماران ادعا می‌کند که آیت‌الله خمینی تمایلی به اجباری کردن حجاب در ایران نداشت. علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی اما در سخنرانی خود همزمان با روز جهانی زن گفته بود که به رغم ادعای منتقدان، بنیانگذار جمهوری اسلامی «مثل کوه محکم ایستاد و گفت حجاب باید وجود داشته باشد».
دستاورد اعتراض زنان به حجاب اجباری
رابین رایت، تحلیلگر وزارت خارجه آمریکا در گزارشی در نیویورکر می‌نویسد اعتراض دختران خیابان انقلاب که ۶ دی با حرکت نمایشی ویدا موحدی در تقاطع وصال با انقلاب آغاز شد، آرام‌ترین حرکت اعتراضی در تاریخ معاصر ایران بعد از انقلاب بهمن ۵۷ است.
ویدا موحد، اولین دختر خیابان انقلاب علیه حجاب اجباری؛ دی‌ماه ۹۶
ویدا موحدی ۶ دی ۹۶ روی پست برق تقاطع وصال با انقلاب مقابل قنادی فرانسه ایستاد و روسری سفیدی را بر سر چوبی تکان داد. این حرکت که به زودی پیروان بسیاری یافت، به عنوان اعتراض دختران خیابان انقلاب به تاریخ اعتراضات مدنی در ایران پیوست.
بخشی از حاکمیت، حرکت دختران خیابان انقلاب را به عنوان یک هشدار درک کرده است. بر اساس گزارشی که دولت روحانی منتشر کرده، نیمی از شهروندان ایرانی، اعم از زن یا مرد با حجاب اجباری مخالف‌اند.
هادی قائمی، سخنگوی کمپین بین‌المللی حقوق بشر در گفت‌وگو با نیویورکر اعتقاد دارد که مخالفت زنان با حجاب اجباری بخشی از حرکت زنان ایرانی برای رفع تبعیضات اجتماعی‌ست و در مسیر فعالیت‌های برابری‌خواهانه زنان در سراسر جهان قرار دارد.
جمهوریت یا اسلامیت؟ رأی مردم یا رأی آسمان؟
مخالفت زنان با حجاب اجباری با بحث گره‌خورده جمهوریت یا اسلامیت «نظام» هم درآمیخته است. آیا در وهله نخست می‌بایست قوانین شریعت را در جامعه به عنوان ضامن اسلامیت نظام اجرا کرد یا به رأی و خواست مردم احترام گذاشت؟
اعتراض زنان به حجاب اجباری، یک بار دیگر به اختلاف بین اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان در یافتن پاسخی برای این پرسش دامن زده است.
محمد تقی مصباح یزدی در سخنانی که سه‌شنبه ۱۵ اسفند در رسانه‌های داخلی منتشر شد، چالش اصلی را به این شکل بیان می‌کند:
آزادی در مفهوم غربی آن با کنار رفتن روسری‌ها آغاز می‌شود و آنگاه به تدریج دیگر جایی برای شارحان احکام اسلام باقی نمی‌ماند.
در این معنا، مصباح‌یزدی بود و نبود خود را با اندازه روسری زنان ایرانی اندازه می‌گیرد. این دستاورد اندکی نیست.