بازرسان «آژانس بین المللی انرژی اتمی» سازمان ملل متحد که قصد دارند از تاسیسات اتمی پارچین در ایران بازدید کنند، تاکید کرده اند حتی اگر ایران در پی مخفی کاری برآید آن ها از توانایی یافتن کوچکترین ذرات مواد اتمی برخوردار هستند.
خبرگزاری رویترز گزارش داده است «آژانس بین المللی انرژی اتمی» در مذاکرات اواخر ماه جاری بار دیگر بر ایران فشار اعمال خواهد کرد تا اجازه دهد بازرسان آژانس از تاسیسات نظامی پارچین بازدید کنند. آن ها در این دیدار می توانند نمونه فعالیت ها و آزمایش های انجام گرفته در پارچین را در آزمایشگاه فوق مدرن «آژانس بین المللی انرژی اتمی» در وین مورد بررسی قرار دهند.
به نوشته رادیو فردا، دیپلمات های غربی ایران را به پاکسازی تاسیسات پارچین و جمع آوری شواهد احتمالی آزمایش های مربوط به برنامه سلاح های اتمی متهم کرده اند و همین امر بر سفر احتمالی و کار بازرسان آژانس وابسته به سازمان ملل متحد و کشف احتمالی شواهدی در پارچین سایه تردید می افکند.
تهران ادعا می کند هدف فعالیت های اتمی اش تولید انرژی با مقاصد مسالمت آمیز است و تاسیسات پارچین یک پایگاه نظامی متعارف است، و اتهامات مربوط به تحقیقات در زمینه ساخت بمب اتمی را رد می کند.
کارشناسان معتقدند با وجودی که احتمال یافتن شواهد دشوار است، اما یافتن آثار مواد اتمی را با تجهیزات مدرنی که دارند می توانند شناسائی کنند.
استفان وگت، مقام بلندپایه «آژانس بین المللی انرژی اتمی» بدون اشاره ای مشخص به ایران و یا پارچین به رویترز گفته است ذرات (مواد اتمی) اورانیوم را به طور کلی نمی توان از بین برد.
آقای وگت که رئیس آزمایشگاه نمونه برداری زیست محیطی آژانس بین المللی انرژی اتمی است، می گوید «ا پاک کردن دستگاه ها نمی توان این ذرات را از بین برد، این مواد را نمی توان تا آن حد رقیق و کمرنگ کرد که از بین بروند و یا با دست پاک شوند. این عملیاتی زمان بر است و شاید در بازدید اول آن ها را پیدا نکنیم، اما به احتمال بسیار در بازدیدهای بعدی و مکرر در گوشه و کنار تاسیسات شواهد آن را خواهیم یافت».
این کارشناس ارشد آژانس سازمان ملل متحد تاکید کرده است دانشمندان با بهره گیری از فن آوری های پیچیده ای همچون دستگاه ۵ میلیون دلاری آزمایشگاه های وین قادر خواهند بود تا کوچکترین ذرات موجود در پارچین را بیابند.
اولی هینونن، رئیس پیشین « آژانس بین المللی انرژی اتمی» به رویترز گفته است هر گونه تلاشی از جانب ایران برای پاکسازی پارچین کار و مسئولیت بازرسان آژانس را به طور قابل توجهی دشوارتر خواهد کرد، و حتی اگر مواد اتمی جایگزینی در این تاسیسات مورد استفاده قرار گرفته شده باشد، پاکسازی کامل تجهیزات و محل بسیار دشوار خواهد بود».
با وجودی که بازرسان آژانس به طور مرتب از تاسیسات اتمی ایران از جمله تاسیسات غنی سازی اورانیوم نظنز و فوردو بازدید کرده اند اما هنوز نتوانسته اند مقامات تهران را متقاعد کنند که اجازه دهند بازرسان سازمان ملل متحد از تاسیسات پارچین و مراکزی بازرسی کنند که ظن فعالیت های ایران در زمینه ساخت سلاح های اتمی وجود دارد.
اولویت آژانس بین المللی انرژی اتمی بازدید بازرسان از تاسیسات پارچین است که گمان می رود ایران بیش از ده سال پیش در آن یک محفظه فولادی برای آزمایش مواد منفجره ساخته است.
رابرت کلی، بازرس پیشین آژانس در عراق می گوید اگر آزمایش های اتمی در پارچین انجام شده باشد، بازدید بازرسان آژانس از پارچین فرصت خوبی برای یافتن ذرات اورانیومی خواهد بود که پژوهشگران ایرانی در این تاسیسات غنی کرده اند، اما اگر ایران در تجهیزات و فعالیت های پارچین دستکاری کند، یافتن ذرات جایگزین دشوارتر خواهد بود.
گروهی از نمایندگان «آژانس بین المللی انرژی اتمی» به سرپرستی هرمان ناکائرتز، بازرس ارشد آژانس روز ۱۵ مه با مقامات ایران در وین دیدار خواهد کرد. این دیدار دهمین دور مذاکرات طرفین از اوایل سال ۲۰۱۲ تاکنون خواهد بود.