شاهد علوی
«جاسوسى کردن علیه کفار، به نفع مسلمانان جایز است و بنا بر تصریح برخى، جاسوس از غنایم نیز سهم مى‌برد.» این حکم فقهی سنتی به مسلمان هم جواز جاسوسی می‌دهد و هم با وعده دادن غنائم در جنگی که در آن مشارکت نداشته است او را تشویق به این کار می‌کند. در دوران معاصر، جواز جاسوسی از جمله در دیدگاه حسینعلی منتظری، قائم‌مقام پیشین رهبری جمهوری اسلامی، آن‌چنان‌که در کتاب او مبانی فقهی حکومت اسلامی، بازتاب یافته به ضرورت بدل می‌شود. ضرورتی که بعدا به تصریح روح‌الله خمینی، رهبر مذهبی انقلاب ۵۷، به امر واجب بدل می‌شود: «جاسوسی برای حفظ اسلام و برای حفظ نفوس مسلمین واجب است.» ترک فعل واجب هم قاعدتا مستوجب مجازات. واجبی که که به نظر می‌رسد تشخیص تفویض آن سال‌هاست به نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی سپرده شده است و مقاومت در قبال انجام آن با مجازات سنگین مواجه می‌شود. مجازاتی که در چند سال اخیر دامن تعدادی از ایرانیان دو تابعیتی و یا ایرانیان مقیم خارج از ایران را گرفته است. «مسلمانانی» که از تکلیف انجام امر واجب سرباز زده‌اند.
نازنین زاغری رتکلیف، شهروند ایرانی/بریتانیایی، ۱۵ فروردین ۱۳۹۵ هنگام خروج از ایران به مقصد لندنبازداشت شد. به او اتهام مشارکت در «براندازی نرم» جمهوری اسلامی زده شد، اما بعدتر به اتهام جاسوسی دادگاهی شد و به ۵ سال زندان محکوم شد.
خانواده نازنین زاغری مهر ۱۳۹۶ اعلام کردند سپاه پاسداران اتهامات جدیدی را به این زندانی وارد کرده است که می‌تواند ۱۶ سال زندان به دنبال داشته باشد. به گفته ریچارد رتکلیف، همسر خانم زاغری، اتهامات جدیدی که به خانم زاغری وارد شده بود داشتن مسئولیت در بخش استخدام بی‌بی‌سی در سال۱۳۸۸ و ازدواج با یک جاسوس بریتانیایی بود.
آقای رتکلیف ۲۴ دی‌ماه ۱۳۹۷ در کنفرانسی در لندن اعلام کرد سپاه پاسداران، خانم زاغری را تحت فشار گذاشته است تا همکاری با نیروهای امنیتی ایران را بپذیرد و علیه بریتانیا جاسوسی کند. به گفته آقای رتکلیف بازجویان ۸ دی‌ماه ۱۳۹۷ ماموران به دیدار خانم زاغری در زندان رفته‌اند و به او گفته‌اند برای او بهتر است به خاطر امنیت خودش و خانواده‌اش تن به همکاری بدهد. بازجویان به خانم زاغری گفته‌اند برای او درخواست عفو و آزادی می‌شود مشروط به این‌که او بپذیرد برای آن‌ها درباره وزارت توسعه‌ی بین‌الملل انگلستان جاسوسی کند.
در گفتگویی با آقای رتکلیف از او درباره این موضوع پرسیدم و این‌که به نظر او چرا در این مقطع چنین پیشنهادی به خانم زاغری شده است؟ «همچنان‌که پیشتر در کنفرانسی مطبوعاتی گفتم، بیش از دو سال و نیم پس از بازداشت نازنین، ماه اکتبر سال پیش، با چنین پیشنهادی پیش او رفته‌اند تا هم به او فشار بیاورند و همه به خانوده‌اش. اما من فکر نمی‌کنم این لزوما به این معنا باشد که آن‌ها بخواهند او برای‌شان جاسوسی کند، هدف‌شان پیشتر به هم ریختن و ترساندن او بوده است که گویی برای آزادی راهی جز جاسوسی کردن ندارد.»
اما آیا این نخستین باری است که از طرف ماموران امنیتی و بازجویان پیشنهاد همکاری امنیتی و یا جاسوسی به خانم زاغری داده می‌شود؟ آقای رتکلیف می‌گوید او اطلاع دارد که این نخستین بار نبوده است: «من اطلاع دارم که در پرونده نازنین، پس از این‌که بازداشت شد، در جریان بازجویی‌ها و پیش از دادگاه از او خواسته بودند که به عنوان یک عامل نفوذی، جاسوس با آن‌ها همکاری کند. من نمی‌دانم از او جاسوسی چه کسی یا چه چیزی را خواسته‌اند. این به نظرم در هفته‌های اولیه بازجویی رخ داده است. به نظرم می‌رسد او را بازداشت کردهاند و بازجویی کردهاند و وقتی در چند هفته اولیه، در بازجویی‌ها چیزی گیر نیاورده‌اند و فهمیده‌اند او کاری نکرده است، سعی کردهاند او را زیر فشار بگذارند برای جاسوسی در لندن، دقیق نمی‌دانم جاسوسی از چه کسی اما حدس می‌زنم جاسوسی ایرانیان ساکن لندن. او این درخواست را نپذیرفته است و در نهایت آن‌ها تصمیم گرفته‌اند از او همچون گروگان استفاده کنند برای معامله با دولت بریتانیا و سپس او را به ۵ سال زندان محکوم کردند.»
ریچارد رتکلیف اضافه می‌کند که به نظر او خانم زاغری را از روز نخست به این دلیل بازداشت نکردند که نپذیرفته جاسوسی کند چون پیش از بازداشت چنین درخواستی از او نشده است: «به این ترتیب من فکر می‌کنم درخواست از نازنین برای جاسوسی پس از بازداشت او مطرح شده است و این البته تنها یکی از چیزهایی است که آن‌ها سعی کردهاند انجام دهند اما تنها مورد نیست. من فکر می‌کنم در مورد پرونده نازنین، این روشن است که آن‌ها تلاش کردهاند نشان دهند که او در حال انجام کاری بوده است و اکنون او را به عنوان گروگان و برای مذاکره با دولت برتیانیا در زندان نگه داشته‌اند.»
از: ایران وایر
