رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نقض برجام به وسیله ایران را تایید کرد اما گفت که این سازمان تا زمانی که طرف‌های برجام بخواهند به بازرسی خود از تاسیسات هسته‌ای ایران ادامه می‌دهد.
آقای گروسی که چهارشنبه شب، ۵ فوریه، در یک موسسه تحقیقاتی در واشنگتن سخنرانی می‌کرد گفت: “من عدم تعهد ایران به برجام را تایید می‌کنم. اما امضا کنندگان برجام تصمیم می گیرند که با این موضوع کنار می‌آیند یا نه. و من از آنها نشنیدم که از ما بخواهند که بازرسی از ایران را متوقف کنم. پس ما به بازرسی ادامه می‌دهیم. تا حد میلیگرم اورانیوم.”
به گزارش رویترز، آقای گروسی همچنین تایید کرد که ایران پس از گام پنجم خود اقدام دیگری در زمینه نقض برجام انجام نداده است و افزود :”البته که ایران همچنان به غنی سازی اورانیوم با غلظت بالا ادامه می‌دهد، اما نه در سطحی که باعث صدور اخطار تازه‌ای شود.”
این اولین سفر رسمی این دیپلمات آرژانتینی به آمریکا از اکتبر گذشته، هشتم آبان ماه و پس از انتخابش به عنوان مدیرکل جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی است.
آقای گروسی همچنین گفت که روز سه‌شنبه ۴ فوریه، در واشنگتن با مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا دیدار و درباره برنامه هسته ای ایران صحبت کرده است، اما به جزئیات این دیدار اشاره‌ای نکرد.
برجام یا برنامه جامع اقدام مشترک در سال ۲۰۱۵ میان ایران و گروه ۱+۵ (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین به علاوه آلمان و با حضور نمایندگان اتحادیه اروپا) امضا شد اما دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در ماه مه ۲۰۱۸ با این استدلال که ایران “روح برجام” را نقض کرده از آن خارج شد و به تدریج تحریم های ایران را بازگرداند.
حدود یک ماه پیش، ششم ژانویه، ایران اعلام کرد که گام پنجم در زمینه کاهش تعهدات برجامی خود را برداشته و “دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست” و “محدودیت در تعداد سانتریفوژها” را کنار می‌گذارد.
ایران تاکید کرده بود که این اقدام به معنای خارج شدن از برجام نیست و همچنان همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را ادامه می‌دهد و “در صورت رفع تحریم‌‍‌ها و منتفع شدن ایران از منافع برجام”، آماده بازگشت به تعهدهای برجامی است.
ایران در چند مرحله برخی تعهدهای برجامی خود را کنار گذاشت و بعضی فعالیت‌های هسته‌ایش را از سر گرفت؛ غنی‌سازی در تاسیسات اتمی زیرزمینی فردو دوباره شروع شد و با استفاده از سانتریفوژهای پیشرفته که برجام ممنوع کرده بود سرعت غنی‌سازی را بیشتر کرد.
وزرای خارجه آلمان، بریتانیا و فرانسه در واکنش در روز ۱۴ ژانویه اعلام کردند “با توجه به اقدامات انجام شده توسط ایران، ما انتخاب دیگری به جز توسل به کمیسیون مشترک در چارچوب مکانیسم حل اختلاف نداریم”.
اما جوسپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که این هفته به تهران سفر کرد، به خبرنگاران گفت که توقف محدوده زمانی برای رفع اختلافات بر سر توافق اتمی با ایران را تا آینده نامعلوم تمدید خواهد کرد تا سازوکار رفع اختلاف به شورای امنیت سازمان ملل کشیده نشود.
آقای بورل گفته بود: “ما توافق کرده ایم که مستقیما به سمت یک محدود زمانی سفت و سخت که ما را متعهد به رجوع به شورای امنیت (سازمان ملل) کند، نرویم و “تمایل ما این نیست که فرآیندی را شروع کنیم که به پایان برجام منجر می‌شود، بلکه می‌خواهیم آن را زنده نگه داریم.”
در متن برجام قید شده است اگر هر یک از کشورهای دیگر، تحریم‌های هسته ای خود را برگردانند یا تعلیق آن ها را تمدید نکنند، ایران هم بخشی از تعهدات خود را معلق می کند. تعلیق بخشی از تعهدات ایران می تواند به معنی از سرگیری بخشی از برنامه هسته‌ای مثل غنی سازی اورانیوم باشد. همین شاید باعث شود طرف‌های دیگر تحریم‌های بیشتری را برگردانند و نهایتا برجام از هم بپاشد.
از: بی بی سی
