مبارزه با ویروس جدید کرونا در ایران، جدا از انتقادات چهره های سیاسی و اجتماعی، با انتقادات فعالان حوزه پزشکی هم مواجه بوده است. در تازه ترین مورد، دکتر محمدرضا هاشمیان، فوق تخصص ICU، با انتشار ویدئویی کوتاه به آثار مثبت داروی خوراکی فاویپراویر Favipiravir اشاره و از وزارت بهداشت انتقاد کرد که چرا با تجویز این دارو از سوی پزشکان موافقت نمی‌کند و با این ممانعت موجب دسترسی ناکافی بیمارستانها و پزشکان به این دارو شده است. دکتر هاشمیان در گفتگو با یورونیوز به تفصیل درباره انتقاد اخیرش از وزارت بهداشت توضیح داده است.
یورونیوز: داروی فاوی پراویر (**Favipiravir**) دقیقا چه تاثیری بر بیماران دارد؟
دکتر محمدرضا هاشمیان: دارو کاملاً یک داروی ضد ویروس است و در واقع روی ویروس‌ها اثر می‌گذارد. ما دارویی به نام کلترا هم داریم که تاثیر کمتری دارد و این تاثیر اندک در دنیا هم مشخص شده است. ما می خواهیم داروی فاوی پراویر را به جای کلترا استفاده کنیم. این دارو تولید ژاپن است و در ژاپن خیلی خوب کار کرده است. اما چون تولید ژاپن است FDA آمریکا را ندارد و اصلاً در کشور آمریکا موجود نیست. ما این دارو را روی ۳۰ مریض به کار بردیم و دیدیم که این افراد خوب شدند. یعنی سیتی اسکن این افراد بعد از یک هفته بهتر شد. آقای دکتر ولایتی، رئیس بیمارستان مسیح دانشوری، پنجشنبه هفته گذشته اعلام کردند که ما این دارو را استفاده کردیم و اثرش بسیار خوب بود. بنده و همکارانم هم مصر بودیم این دارو را برای بیماران مبتلا به کووید ۱۹ تجویز کنیم ولی متاسفانه این دارو را نداشتیم و چند تا از بیماران ما بدحال شدند و فوت کردند. بعضی از اساتیدی که در وزارت بهداشت هستند، دوست داشتند خودشان این دارو را معرفی کنند و اینکه ما این دارو را معرفی کردیم، به مذاقشان خوش نیامده است. احتمالا مسائلی هم پشت پرده هست که من به آنها وارد نیستم. الان آقای دکتر جانبابایی، معاون درمان وزارت بهداشت، متاسفانه نام‌های علیه من منتشر کرده‌اند که تمامش کذب است. ایشان در نامه‌شان نوشته‌اند که من ادعا کرده‌ام داروی فاوی پراویر درمان قطعی کرونا است.
در حالی که من اصلاً چنین حرفی نزده‌ام. ما داروی Remdicivir را هم داریم که این دارو هم بسیار داروی خوبی است. ولی شرایط بیماران فرق دارد. در شرایط خاصی از Remdicivir استفاده می‌کنیم و در شرایطی دیگر باید از Favipiravir استفاده کنیم. وانگهی درمان کرونا فقط در گرو دارو نیست. من فوق تخصص ICU هستم و کار و رشته‌ام همین است. مقابله با کرونا در واقع شامل مجموعه‌ای از داروهای ضد التهابی، ضد ویروسی و اکسیژن‌رسانی مناسب می‌شود. با اینکه یک ماه است این دارو وارد ایران شده و تاثیر مثبتش هم مشهود است، متاسفانه دیگر این دارو را در اختیار ما نگذاشته‌اند. حالا هم می‌گویند باید کلینیکال ترایال (کارآزمایی بالینی) بکنیم که البته ما الان داریم این کار را انجام می‌دهیم ولی باید به دکتر جانبابایی گفت کلینیکال ترایال این دارو قبلا در کشورهای دیگر انجام شده است. الان مردم ما دارند می‌میرند؛ این دارو را به مردم برسان آقا! شما فوق تخصص خون انکولوژی هستید و من فوق تخصص ICU. من هم در کار شما دخالت نمی‌کنم، شما در کار ما دخالت نکن.
یورونیوز: داروی فاویپراویر دقیقا کدام مشکل بیمار مبتلا به کوویدی ۱۹ را برطرف می‌کند؟
دکتر محمدرضا هاشمیان: درمان قطعی ندارد. این نکته را همه می‌دانیم. این داروهایی که نام بردم، در واقع اثر درمانی ضد ویروس دارند. مثلاً آنتی‌بیوتیک ضد باکتری است. این دارو هم ضد ویروس است. استفاده از این دارو ممکن است باعث شود حال عمومی بیمار بهتر شود. اثر مثبت Favipiravir و Remdicivir محتمل است و قطعیت ندارد. داروی Remdicivir درمان تزریقی است و داروی Favipiravir درمان خوراکی. هر یک از این داروها به طور مجزا می‌توانند بر بیمارانی تاثیر داشته باشند. این درمان‌ها در کنار درمان‌های دیگری، مثل اکسیژن‌درمانی و داروهای ضد التهاب، می‌توانند وضعیت بیمار را بهتر کنند و نگذارند مریض به این راحتی از بین برود. اما در خیلی از موارد هیچ یک از این درمان‌ها اثر مثبتی ندارد و مریض فوت می‌کند. درمان قطعی در کرونا وجود ندارد.
یورونیوز: داروی **Favipiravir** هم اکنون در ایران تولید می‌شود؟
دکتر محمدرضا هاشمیان: قرار است تولید شود. از کشورهای دیگر وارد ایران شده تا در ایران به مرحله تولید برسد. ولی الان اینها ناراحتند چرا ما جلوتر از کمیسیون وزارت بهداشت حرکت کرده‌ایم. علتش این است که درمانگر ما پزشکان هستیم. بنده پزشک ویروس کرونا هستم نه فلان مقام اداری در وزارت بهداشت. به هر حال الان خیلی از شرکت‌های داخلی پیگیر تولید این دارو هستند. یعنی در پی اخذ مجوز تولید Favipiravir هستند ولی وزارت بهداشت فعلا به آنها مجوز نداده است علی‌الظاهر. شاید بعد از این درگیری و دعوا، وزارت بهداشت به این شرکت‌های دارویی اجازه تولید این دارو را بدهد. مطمئن باشید این دارو در ایران تولید می شود.
یورونیوز: اگر بین وزارتخانه و پزشک درباره تاثیر مثبت یک دارو اختلاف نظر وجود داشته باشد، مگر نظر وزارت بهداشت ملاک استفاده از آن دارو نیست؟
دکتر محمدرضا هاشمیان: وزارت بهداشت. الان هم وزارت بهداشت می‌گوید شما ساکت باشید ما حرف می‌زنیم. وزارت بهداشت می‌گوید این دارو باید به تایید وزارتخانه برسد. در صورتی که ما یک ماه است که از این دارو استفاده می‌کنیم.
یورونیوز: نهایتا اگر جامعه پزشکی بگوید این دارو موثر است ولی وزارت بهداشت بگوید موثر نیست، حرف کدام طرف این تقابل باید ملاک باشد؟
دکتر محمدرضا هاشمیان: وزارت بهداشت.
یورونیوز: تحریم‌های آمریکا م‌یتواند مانع ورود داروی فاویپراویر به ایران شود؟
دکتر محمدرضا هاشمیان: نخیر. تحریم ما داخلی است. دکتر ملک‌زاده معاونت تحقیقات وزارت بهداشت و همین طور آقای دکتر قانعی (عضو کمیته علمی کووید ۱۹) این تحریم‌ها را برای بیمارستان ما (مسیح دانشوری) اعمال کرده‌اند. امروز (چهارشنبه) آقای دکتر قانعی یک فایل صوتی منتشر کرده که این دارو را دیروز (سه شنبه) تحویل بیمارستان مسیح دانشوری داده‌ایم ولی این حرف کذب است.
یورونیوز: فرمودید این دارو در ژاپن ساخته شده است. در شرایط فعلی برای انتقال این دارو از ژاپن به ایران، تحریم‌ها مشکلی ایجاد نمی‌کند؟
دکتر محمدرضا هاشمیان: من یک پزشک هستم. نه تاجرم، نه داروفروش. من فقط میدانم این دارو را باید به بیمارانم بدهم و این کار را هم انجام داده‌ام و تاثیر مثبتش را هم دیده‌ایم. مطمئن باشید این دارو وارد ایران می‌شود ولی با جنگ و دعوا. این جنگ و دعواها فقط موجب از بین رفتن روحیه ما پزشکان می‌شود. دکتر جانبابایی تخصصش خون است، دکتر ملک‌زاده متخصص گوارش است و دکتر قانعی متخصص ریه. من فوق تخصص ICU و مشغول درمان بیماران مبتلا به کرونا هستم. این آقایان هیچ کدام تا حالا از نزدیک مریض مبتلا به ویروس کرونا ندیده‌اند که بخواهند او را درمان کنند. شما نظر کدام یک از طرفین این تقابل را قبول می‌کنید. روزنامه‌نگاران و رسانه‌های خبری باید اخبار را به این سمت ببرند که چرا وزارت بهداشت در برابر پزشک درمانگر ایستاده است.
یورونیوز: الان بقیه کشورها هم از **Favipiravir** استفاده می کنند؟
دکتر محمدرضا هاشمیان: تا جایی که من میدانم، در چین و ایران استفاده شده است. آمریکا به دلیل قوانین FDA حق استفاده از این دارو را ندارد. ولی شاید اگر اثر خوبی از این دارو در کشور ما ببینند، شاید مجوز FDA را بگیرند و این دارو در آمریکا هم استفاده شود. بسته به تجربه ما، ممکن است آمریکا هم مجبور به استفاده از این دارو شود. یعنی ممکن است یک دارو در شرایط اورژانسی وارد لیست مجاز داروهای FDA شود. من به شما قول می‌دهم اگر ما در ایران از این دارو استفاده کنیم، کشورهای دیگر هم کار ما را تکرار و از این دارو استفاده می‌کنند. چرا همه فکر می‌کنند ما همیشه باید آخر صف باشیم؟ این بیماری اول وارد ایران شده، بعد به اروپا رسیده است. تجربه ما در مبارزه با این بیماری، از اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها بیشتر است. دیروز ایتالیایی‌ها در جلسه وبینار (Webenar: Web Based Seminar) با من مصاحبه می‌کردند. پزشکان آمریکایی مرتبا با من وبینار برگزار می‌کنند. نمی‌دانم چرا وزارت بهداشت فکر می‌کند ما باید منتظر تصمیمات کشورهای دیگر باشیم. ما خودمان در خط اول درمان کووید ۱۹ قرار داریم و سواد و معلومات لازم برای درمان بیمارانمان را داریم؛ به شرطی که وزارت بهداشت اجازه دهد ما کارمان را انجام دهیم.
یورونیوز: گفتید که دکتر ولایتی هم اثر مثبت داروی **Favipiravir** را تایید کرده است. با توجه به نفوذی که آقای ولایتی در ساختار سیاسی کشور دارد، چرا وزارت بهداشت حرف شما را نمی‌پذیرد؟
دکتر محمدرضا هاشمیان: وزارت بهداشت برای خودش کار می‌کند. پشت میز نشسته‌اند و ظاهراً مسائل دیگری دارند. اصلاً قبل از من، دکتر ولایتی گفت این دارو را در بیمارستان مسیح دانشوری استفاده کرده‌ایم و اثر بسیار مثبتی داشته است.
یورونیوز: ممکن است دکتر ولایتی بتواند نظر وزیر بهداشت و همکارانش را عوض کند؟
دکتر محمدرضا هاشمیان: این نظر عوض خواهد شد. یک سری از مردم، این دارو را خودشان از ژاپن وارد ایران کرده بودند و استفاده می‌کردند. این دارو را برای آقای دکتر عین اللهی از خارج کشور آوردند و استفاده کرد. بستگان خیلی از مریض‌ها هم این دارو را از دبی برای بیمارشان خریدند و به ایران آوردند. وزارت بهداشت می‌گوید ما باید اجازه دهیم. ولی ما می‌گوییم خیر؛ ما پزشک درمانگریم، ما تشخیص داده‌ایم و داریم درست عمل می‌کنیم. مشکل این است که وزارت بهداشت همیشه از دارو عقب است. در مسائل دارویی، وزارت بهداشت کلاً از پزشکان عقبتر است.
یورونیوز: علت این عقب بودن وزارت بهداشت چیست؟
دکتر محمدرضا هاشمیان: علتش این است که افراد نامتخصص را دعوت به کار می کند؛ افرادی که در فیلد درمان نیستند. مثلاً الان یک متخصص بیهوشی قلب را برای تهیه پروتکل درمان طبی کووید ۱۹ دعوت به همکاری کرده اند . متخصص بیهوشی قلب چه ربطی به داروی ضد ویروس دارد؟ وزارت بهداشت در تیمش از افرادی استفاده کرده که ارتباطی به درمان ویروس و درمان ICU ندارند. به هر حال این دارو الان در ایران وجود دارد و در خیلی از بیمارستانها استفاده می شود ولی وزارت بهداشت چون می خواهد این دارو را به اسم خودش تمام کند، حاضر نیست حرف ما را درباره اثرات مثبت این دارو تایید کند. دکتر ولایتی هم چون استفاده از این دارو در بیمارستان مسیح دانشوری آغاز شده بود، هفته قبل اعلام کرد که این دارو در بیمارستان مسیح دانشوری تجویز و استفاده می‌شود. حالا باید دید وزارت بهداشت در روزهای آینده چطور می‌خواهد نظرش را اصلاح کند و مقامات این وزارتخانه چطور می‌خواهند این ادعایشان را که گفتند حرف بنده درباره اثر مثبت داروی Favipiravir غیر علمی است، پس بگیرند.
از: یورونیوز
https://www.youtube.com/watch?v=4iQPFgCDGBk