سازمان حقوق بشر ایران؛ ۲۸ خرداد ۱۳۹۹: علی ارژنگی که متهم است در سن ۱۷ سالگی مرتکب «قتل عمد» شده، اکنون در بند جوانان زندان اردبیل در انتظار اعدام به سر می‌برد.
بنا به اطلاع سازمان حقوق بشر ایران، علی ارژنگی فردقوجه بیگلو، کودک-مجرمی است که از سه سال پیش بازداشت شده و اکنون در صف اعدام، و دربند جوانان زندان مرکزی اردبیل به‌سر می‌برد.
طبق اسنادی که به دست سازمان حقوق بشر ایران رسیده، علی ارژنگی متولد ۱۴ بهمن ۱۳۷۸ است و قتلی که وی برای آن به اعدام محکوم شده، در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ماه ۱۳۹۶ اتفاق افتاده است.
منابع مطلع به سازمان حقوق بشر ایران گفتند که علی ارژنگی و وکیل وی بر اساس اصل «دفاع از خود» در دادگاه دفاعیات را مطرح کردند و او را بی‌گناه میدانند.
به گفته این منابع، پزشکی قانونی رشد عقلی علی ارژنگی را تایید کرده بود و حکم اعدام از سوی شعبه ۳ دادگاه کیفری یک، ویژه اطفال و نوجوانان صادر شد و این حکم در دیوان عالی کشور به تایید رسیده است.
طبق ماده ۹۱ قانون مجازات اسلامی، مصوب ۱۳۹۲، «در جرائمِ موجب حد یا قصاص، هرگاه افراد بالغ کمتر از ۱۸ سال، ماهیت جرم انجام شده و یا حرمت آن را درک نکنند و یا در رشد و کمال عقل آنان شبهه وجود داشته باشد، حسب مورد با توجه به سن آن‌ها، به مجازات‌های پیش‌بینی شده در این فصل محکوم می‌شوند.» تبصره این ماده نیز، تشخیص رشد و کمال عقل را نهایتا بر عهده قاضی گذاشته است: «دادگاه برای تشخیص رشد و کمال عقل می‌تواند نظر پزشکی قانونی را استعلام یا از هر طریق دیگر که مقتضی بداند، استفاده کند.»
گفتنی است، از ابتدای سال میلادی تاکنون، اعدام دستکم ۲ کودک-مجرم توسط نهاد آمار سازمان حقوق بشر ایران به ثبت رسیده و یک کودک-مجرم دیگر براثر ضرب و جرح و شکنجه جان خود را از دست داده است. همچنین یک کودک-مجرم در زندان رجایی شهر کرج، ساعاتی پیش از اعدام اقدام به خودکشی کرد و به زندگی خود خاتمه داد.
بر اساس گزارش سالانه سازمان حقوق بشر ایران، در سال ۲۰۱۹ دستکم ۴ کودک-مجرم در میان اعدام‌شدگان وجود داشت.
ایران یکی از معدود کشورهایی‌ست که کودک-مجرمان را به مرگ محکوم می‌کند و بیشتر از تمام کشورهای دیگر، مجازات اعدام را برای نوجوانان اجرا می‌کند. در سال ۲۰۱۹، دستکم چهار کودک با نقض کنوانسیون حقوق کودک که مقام‌های جمهوری اسلامی آن را امضا کرده‌اند، در ایران اعدام شدند.
پیمان‌نامه حقوق کودک که ایران نیز از امضا کنندگان آن به شمار می‌رود به صراحت بیان می‌کند که اعمال مجازات اعدام و محکومیت‌های طولانی مدت در مورد کودکان نباید اعمال شود. با این حال، در سال ۲۰۱۸ دستکم شش کودک-مجرم در زندان‌های ایران اعدام شدند.
