سعید لیلاز، اقتصاددان و فعال سیاسی اصلاح‌طلب عقیده دارد که در حال حاضر مذاکره با آمریکا هیچ کمکی به اقتصاد ایران نمی‌کند و فقط راه برای دزدها هموار می‌سازد. © Hamed Mlekpour
سعید لیلاز، اقتصاددان و فعال سیاسی اصلاح‌طلب درباره آثار ژئوپلیتیک بحران کرونا بر مقدرات سیاسی حاکم بر ایران می‌گوید: «یکی از آثار ژئوپلیتیک کرونا بر ایران این است که هرگونه مصالحه با آمریکا را بلاموضوع کرده است؛ به این معنا که علاوه بر اینکه تاکنون از نظر سیاسی مصالحه با آمریکا غلط بود، اما این مسئله از این پس از نظر اقتصادی نیز بی‌معنی شده است؛ چراکه حتی اگر با آمریکا مصالحه نیز بکنیم، دیگر بازار نفتی وجود ندارد که بتوانیم در آن نفت خود را عرضه کنیم.»
“تسنیم”، با سعید لیلاز درباره تأثیرات کرونا بر اقتصاد ایران و مذاکره مجدد با آمریکا گفتگو کرده است. این گفتگو شب گذشته (یکشنبه اول تیر/ ۲۱ ژوئن) منتشر شد. در اینجا ما فرازهایی از این گفتگو را می‌آوریم.
این عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران، درباره مذاکره مجدد با آمریکا می‌گوید که کرونا باعث شده صرفه اقتصادی چنین توافقی برای ایران کاهش بیابد و اگر هم توافقی صورت گیرد، هیچ نفعی به حال مردم و ملت ندارد و منافع آن صرفاً به جیب دزدان می رود؛ «بنده معتقدم مذاکره مجدد با آمریکا نه تنها چیزی به ملت ایران نمی‌دهد بلکه راه دزدی را برای دزدان هموار می‌کند. علت اینکه زمزمه‌هایی برای مذاکره مجدد در حال شنیده شدن است، این است که لوله‌ای که دزدان تا به حال از آن خورده‌اند در حال خالی شدن است؛ به طور مثال شاید برخی از آن‌هایی که بچه‌هایشان در کانادا هستند، کارت‌های بانکی‌شان بسته شده و پاسپورت‌هایشان در شُرف منقضی شدن است و برخی از آن‌ها به همین واسطه دارند از کوره درمی‌روند؛ ولی کارگر کف خیابان یا کشاورز، چیزی گیرش نمی‌آید و این یک توقع نابجا است که خیال کنیم با مذاکره مجدد به طور مثال تورم حل می‌شود.»
لیلاز در عین حال با بیان اینکه من هیچگاه مخالف یک مصالحه شرافتمندانه نبوده‌ام و این گونه نیست که اساساً با هر گونه مصالحه‌ای مخالف باشم، می‌گوید: «ایالات متحده باید به برجام بازگردد و ما باید مطالبه خسارت کنیم. اگر موفق شویم که از نظر دیپلماتیک عاقلانه رفتار کنیم، آمریکایی‌ها بیشتر از این ضربه‌ای که به ما زدند، قادر نخواهند بود بزنند. مشکلات اقتصاد ایران اساساً متعلق به خودش است و کرونا بار دیگر این واقعیت را نشان داد.»
این اقتصاددان و فعال سیاسی اصلاح‌طلب می‌گوید کرونا باعث انقباض شدید بازار نفت شده و ورود ایران به این بازار را دشوار کرده است؛ او در این باره می‌می‌افزاید: «در شرایط فعلی ۶ میلیون بشکه نفت از ظرفیت تولید اوپک کم شده و از این تعداد اگر ۵۰۰ هزار آن تلاطم ایجاد می‌کرد، قیمت نفت به بشکه‌ای ۴۰ دلار می‌رسید؛ یعنی ورود ایران به بازار جهانی بسیار دشوار خواهد بود و اگر این ورود اتفاق بیافتد و الان بتوانید ۲ میلیون بشکه نفت نیز صادر کنیم، با بشکه‌ای ۴۰ دلار رویهم ۸۰ میلیون دلار می‌شود که در مجموع سالی ۲۴ تا ۲۵ میلیارد دلار می‌شود. این مسئله در حالی است که در بدترین سال دولت آقای احمدی نژاد، درآمد نفت ایران ۶۵ میلیارد دلار بوده است. بنابراین اگر فرض کنیم به یک باره وسط توافق هسته‌ای بیافتیم و ۲۴ ساعته محدودیت‌ها برداشته شود نیز باز هم درآمد نفتی ایران به بیش از سالی ۲۵ میلیارد دلار نمی‌رسد، که این رقم به راحتی در حوزه‌های دیگر قابل جبران است و بنده یقین دارم عدد واقعی درآمد غیرنفتی‌مان بیش از ۶۰ تا ۷۰ میلیارد دلار است.»
لیلاز با تأکید بر اینکه چه از لحاظ اقتصادی و چه از منظر ژئوپلتیکی، آسیبی که ایران از همه‌گیری ویروس کرونا دیده به مراتب کمتر از بقیه کشور‌های دنیا است، تصریح کرد: «در عرصه مبارزه با کرونا هر چقدر اقتصاد‌ها ادغام‌تر شده بودند و یا اصطلاحاٌ گلوبالیزیشن‌شان بیشتر بوده باشد، بیشتر تحت شعاع کرونا واقع شده و آسیب بیشتری دیده‌اند. بر همین اساس است که اقتصاد ایران که به دلیل فشار وحشتناک تحریم‌ها در ۴۲ سال گذشته و به ویژه ۲ سال اخیر در انزوای شدید بوده، از نظر اقتصادی متحمل آسیب کمتری به نسبت دیگر کشور‌های دنیا شده است.»
وی افزود: «نکته دوم این است که در واقع کاری که غرب در این سال‌ها با تحریم‌های خود با ایران کرد، همان کار را کرونا با غرب انجام داد؛ بنابراین اگرچه ما از نظر اخلاقی نسبت به این که تعداد زیادی از مردم اروپا و آمریکا بر اثر ابتلا به ویروس کرونا جان خود را ازدست داده‌اند ناراحتیم، ولی به لحاظ ژئوپلیتیک، مقوله کرونا را فرصتی می‌دانیم که به ما یک مهلت تجدید قوا در برابر تحریم‌های ظالمانه غربی‌ها را داده است.»
از: ار اف ای