خبرگزاری هرانا – زندان اوین یکی از شناخته شده‌ترین زندانهای ایران است. این زندان در مساحت ۴۰ هکتار واقع در شمال تهران در منطقه اوین درکه ساخته شده است. زندان اوین داری چند بند جداگانه است که یکی از این بندها، بند زنان، موسوم به بند نسوان نام دارد. این بند متشکل از دو سالن اصلی است که سالن یک محل نگهداری زندانیان سیاسی و عقیدتی است. زندانیان با مشکلاتی از جمله سنگ اندازی در اعزام های درمانی و عدم رعایت اصل تفکیک جرایم مواجه هستند. اقلام فروشگاه زندان تا چندین برابر قیمت فروخته می‌شوند و جیره خشک مواد غذایی نیز بسیار کم و بی کیفیت است. تماس‌های تلفنی هر زندانی به ۳۰ دقیقه در هفته کاهش یافته است که همین تماس‌ها نیز بارها با پیغام خودکار قطع می‌شود. تحویل کتاب‌ها و اقلام فرهنگی با سنگ‌اندازی بسیاری مواجه می‌شود در دوران شیوع کرونا اعزام به دادسرا و دادگاه کماکان و بیش از گذشته ادامه دارد.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، زندان اوین یکی از شناخته شده‌ترین زندانهای ایران است. این زندان در مساحت ۴۰ هکتار واقع در شمال تهران در منطقه اوین درکه ساخته شده است. زندان اوین داری چند بند جداگانه است که یکی از این بندها، بند زنان موسوم به بند نسوان نام دارد. این بند متشکل از دو سالن اصلی است که سالن یک محل نگهداری زندانیان سیاسی و عقیدتی بوده و دارای سه اتاق مجزا است. هم اکنون ۳۰ زندانی ثابت در این سالن بسر می‌برند.
در حال حاضر در اتاق یک ۱۲ زندانی، در اتاق دو ۱۰ زندانی و در اتاق سه ۸ زندانی محکومیت خود را سپری می‌کنند.
سالن دو از آبان ۹۶ به تعدادی از زنان و کودکان خردسال که گفته می‌شد همسران و کودکان مردان متهم به همکاری با داعش هستند، اختصاص داده شد. در فروردین ماه ۹۹ با توجه به بخشنامه اخیر قوه قضاییه این محکومان آزاد شدند. اما با شیوع ویروس کرونا و اصرار زندانیان سالن ۱ این محل به عنوان قرنطینه موقت بند زنان زندان اوین مورد استفاده قرار گرفت. در ابتدا در قرنطینه توسط پاسباران قفل شده و همچون ساکنان پیشین این سالن با آنان برخورد می‌شد اما پس از وقوع زلزله‌ای در تهران و با اصرار زندانیان و وکلای بند نهایتا قفل آن گشوده شد. پنجره‌های سالن دو با استفاده از طلق آهنی و پلاستیکی پوشیده شده است و همین امر باعث می‌شود نور خورشید به داخل سالن نفوذ نکند.
هم‌اکنون ۲ زندانی تازه وارد در سالن دو و ۲ زندانی دیگر نیز در یک اتاق در بخش اداری به مدت ۱۴ روز در قرنطینه نگهداری می‌شوند.
نحوه ورود محکومان جدید به زندان
در حال حاضر و با توجه به شیوع ویروس کرونا نحوه ورود محکومان و یا متهمان جدید به این بند به این گونه است که افراد به مدت ۱۴ روز در سالن دو و یک اتاق در بخش اداری قرنطینه نگهداری می‌شوند. اما تلفن های زندان که در باشگاه ورزشی قرار دارند و فروشگاه زندان با سایر زندانیان مشترک است. به نحوی که اگر خود زندانیان نکات بهداشتی و فاصله گذاری را رعایت نکنند عملا قرنطینه این زندانیان تازه وارد بی‌اثر خواهد شد.
عدم رعایت اصل تفکیک جرائم
در بند زنان زندان اوین اصل تفکیک جرایم رعایت نمی‌شود. افراد متهم به جرایم عمومی همچون قاچاق انسان و یا درگیری در عوض انتقال به زندان های عمومی به مدت چند روز و تا چند ماه به بند زنان منتقل می‌شوند. همین امر به ویژه در خصوص متهمانی که به مواد مخدر اعتیاد دارند مشکل‌زا است. خصوصا در گذشته که به دلیل عدم وجود سالن قرنطینه در این زندان روزهای ابتدایی عدم دسترسی به مواد مخدر را در این بند سپری می‌کردند.
در زمان تنظیم این گزارش ۳۰ زندانی در سالن یک نگهداری می‌شوند که اکثریت مطلق آنان از زندانیان جرایم عقیدتی و سیاسی هستند. برای اطلاعات بیشتر می توانید به آخرین لیست هرانا در این رابطه مراجعه کنید.
فروشگاه زندان و تغذیه زندانیان
به علت کیفیت پایین غذای زندان، اغلب این زندانیان ناچار به خرید مواد غذایی با چند برابر قیمت اصلی از فروشگاه زندان هستند. تجهیزات آشپزخانه نیز با هزینه شخصی همین زندانیان و یا خیرین پیشتر خریداری شده است. جیره خشکی که از سوی زندان به صورت ماهانه تحویل داده می‌شود کفاف یک هفته را هم نمی‌دهد و کیفیت آن نیز عموما بسیار نازل است.
فروش بعضی از میوه‌ها و مواد غذایی که تاریخ مصرف کوتاهی دارند یا اشیای تیز مانند چاقو و یا حتی کبریت در این فروشگاه ممنوع است. بعضی از کالاها با سفارش خود زندانیان توسط فروشگاه تهیه و به آنها فروخته می‌شود. قیمت این اقلام نیز تا چند برابر قیمت اصلی برای زندانیان تمام خواهد شد.
بهداشت و درمان
پس از آغاز شیوع ویروس کرونا، تهیه ماسک و دستکش بر عهده زندانیان بود. در فروشگاه زندان هر یک عدد ماسک و یا هر یک جفت دستکش با قیمتی بین هشت تا ده هزار تومان به زندانیان فروخته می‌شود. مواد شوینده و ضدعفونی کننده نیز به شکل جیره‌بندی از طرف زندان به زندانیان داده می‌شود اما اگر این مواد به اندازه کافی نباشد، زندانیان باید با هزینه شخصی به چند برابر قیمت این مواد را از فروشگاه خریداری کنند. تا اواسط اسفند ۹۸ این زندانیان از دسترسی به جیره مواد شوینده و ضد عفونی کننده محروم بودند و بعد از آن مایع ضدعفونی کننده از سوی زندان به صورت جیره بندی شده در اختیار وکیل بند قرار گرفت.
تا پیش از شیوع ویروس کرونا با وجود آنکه تمامی اعزام‌ها با هزینه شخصی زندانی انجام می‌شد اما مسئولان از اعزام زندانیان به مراکز درمانی مورد اعتماد خود ممانعت می‌کردند. اعزام‌ها بسیار نامنظم و دیرتر از زمان نیاز زندانی به امکانات درمان انجام می‌شد. همچنین اعزام بیماران از بند به بهداری با موانعی روبه رو بود و پزشکان متخصص با فواصل طولانی پذیرای بیماران بند زنان زندان اوین می‌شدند. این روند پس از شیوع ویروس کرونا با موانع بیشتری نیز روبرو شد؛ به نحوی که در اغلب موارد از اعزام زندانیان به مراکز درمانی جلوگیری به عمل می‌آید و در صورت پیگیری‌های مداوم برای اعزام، بیماران پس از اعزام با کمترین میزان رسیدگی درمانی مواجه و به سرعت به زندان بازگردانده می‌شوند.
اعزام به دادسرا و دادگاه
پس از شیوع ویروس کرونا نه تنها اعزام زندانیان به دادگاه و دادسرا لغو نشد بلکه این اعزام‌ها نسبت به قبل سیر صعودی پیدا کرد. به نحوی که در این مدت بارها زندانیانی همچون مریم اکبری منفرد و آتنا دائمی در رابطه با پرونده های جدیدی که برای آنها گشوده شده به دادسرا و دادگاه احضار شدند اما این زندانیان به دلیل نگرانی از شیوع ویروس کرونا از حضور در دادسرا یا دادگاه خودداری کردند. به ویژه به آن دلیل که در جریان اعزام ها مسئولان زندان و سربازانی که زندانیان را همراهی می‌کنند از رعایت موارد بهداشت فردی و استفاده از ماسک و دستکش خودداری می‌کنند.
ملاقات و تلفن
زندانیان سه روز در هفته و در روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه هر بار ده دقیقه با استفاده از تلفن کارتی که در باشگاه ورزشی بند نصب شده تماس می‌گیرند. هر زندانی می‌تواند تا ۵ شماره تلفن را در کارت خود ذخیره کند. طی این تماس‌های تلفنی کوتاه ۱۰ دقیقه‌ای نیز بارها یک صدای ضبط شده خودکار تماس را قطع می‌کند. این صدا حاکی از آن است که تماس تلفنی از زندان گرفته می‌شود. به علاوه این صدا سبب آزار فرزندان خردسال مادران زندانی می‌شود و نمی‌توانند در همین فرصت محدود نیز با فرزندان خود صحبت کنند.
تا پیش از شیوع ویروس کرونا ملاقات‌ها به دو شکل کابینی و حضوری انجام می‌شد. اما پس از شیوع ویروس ملاقات حضوری تمام زندانیان کاملا قطع شده است. ملاقات کابینی نیز هر هفته یکبار و در روز یکشنبه انجام می‌شود.
برای ملاقات کابینی مسئولان زندان به هیچ عنوان پیش بینی مواد ضدعفونی کننده برای تمیز کردن صندلی و گوشی تلفن را ندارند و همین مواد نیز باید از سوی خانواده زندانیان همراه با خود آورده شود. همچنین شیشه‌های سالن ملاقات بسیار کدر، قدیمی و پر از لکه است که دیدن طرفین را بسیار دشوار کرده است.
امکانات فرهنگی و ورزشی
بند زنان زندان اوین دارای امکاناتی مانند کتابخانه، باشگاه ورزشی و کارگاه معرق است. اغلب وسایل ورزشی باشگاه خراب هستند و هیچ تدبیری برای تعمیر آنان اندیشیده نشده است. علیرغم شیوع کرونا و تغییر شرابط بهداشتی که استفاده از فضا و ادوات مشترک را خطرناک می کند هیچ گونه تدابیر بهداشتی برای استفاده زندانیان از این محل توسط مدیریت زندان اعمال نشده است. وضعیتی که استفاده زندانیان از این محیط را پرخطر می کند و در نقطه مقابل صرف نظر زندانیان از حداقل امکان تحرک و ورزش در محیط بسته زندان را به خطر دیگری برای سلامتی آنان تبدیل می کند.
تا پیش از ریاست غلامرضا ضیائی بر زندان اوین، زندانیان می‌توانستند اقلام مورد نیاز کار خود همچون چرم را از خارج از زندان چرم تهیه کنند. اما با شروع ریاست غلامرضا ضیائی تهیه چرم از خارج از زندان ممنوع شده و به زندانیان گفته شد که می‌توانند چرم مورد نیازشان را از فروشگاه تهیه کنند. کیفیت چرم عرضه شده در فروشگاه زندان بسیار پایین بود که همچون سایر اقلام با چند برابر قیمت فروخته می‌شد. در نتیجه زندانیان از خرید چرم امتناع کرده و در نتیجه کارگاه چرم عملا متوقف شده است.
تا پیش از این نیز کتاب و اقلام فرهنگی دیگر همواره با سنگ‌اندازی‌های بخش فرهنگی زندان تحویل گرفته می‌شد. شماری از انتشارات داخلی نیز مورد تایید بخش فرهنگی نیستند و به کتب این انتشارات به زندانی تحویل داده نمی‌شود. طی یک سال گذشته این محدودیت نیز چندین برابر شده و عملا متوقف شده است.