۱- حادثه تراژیک انفجار بندر بیروت درحالی رخ داد که جهان درگیر پاندامی کروناست و اقتصادهای بزرگ ایالات متحده، چین و اروپا کاهش رشدی را تجربه کردندکه تا نیم قرن پیش بی سابقه بوده است. با این حال روشن است پایداری این کشورها در برابر چنین پیشامدهایی قابل قیاس با تحمل اقتصادهای کوچک نیست. فشاری که این روزها اقتصاد ما با آن روبه روست اگر در تاریخ ایران بی نظیر نباشد کم نظیر است. اقتصادی که سهم آن در برآورد سال گذشته بانک جهانی حدود۰٫۵۳ درصد اقتصاد دنیاست. اقتصادی که روزگاری نه چندان دور در غرب آسیا بی همتا بود و از شرق آسیا چون کره و ژاپن نیز فاصله معناداری نداشت امروز در شرایطی به سر می‌برد که حجم اقتصاد ترکیه بدون نفت و دست به گریبان با ابر تورم در دهه‌های گذشته دو برابر اقتصاد نفتی ایران شده است. نمایی کوچک از فاجعه‌ای بزرگ…
۲- اسرائیل، ایالات متحده، و متحدان عرب آن در خلیج فارس، بعد از سقوط صدام و ترور رفیق حریری در سال ۲۰۰۵ و اجبار ارتش سوریه به ترک لبنان پروژه خلع سلاح حزب ا… لبنان را پیگیری کرده‌اند. پروژه‌ای که به دو دلیل ابتر ماند: اول اینکه تا کنون دادگاه ویژه حریری، رسما حزب ا… را در این ترور محکوم نکرده اگرچه شواهدی ارائه کرده و تعدای را در مظان اتهام قرار داده است. دوم آنکه در جریان جنگ ۳۳ روزه اگرچه لبنان خسارات زیادی دید اما مقاومت حزب ا… سبب کسب مشروعیت سیاسی برای آنها حتی در بین مسیحیان شد. هر چند این دستاورد مانا نبود وحزب ا… با قمار سرمایه اجتماعی خود پای بشار اسد آن را از کف داد. بنا به برخی گزارش‌ها تلفات حزب‌الله در جنگ سوریه بین هزار تا دو هزار نفر تخمین زده می‌شود.
۳- پس از انفجار اخیر که گفته می‌شود به واسطه نگهداری ۲۷۵۰ تن نیترات آمونیوم درشرایط نا ایمن رخ داد و متعلق به حزب ا… یا در کنترل آن بوده است، در بیروت بیش از سیصد هزار نفر بی خانمان، حدود ۳۰۰ نفر کشته و بیش از ۵۰۰۰نفر زخمی شده‌اند و چیزی حدود ۱۵ میلیارد دلار خسارت وارد شده است. به دنبال این فاجعه و خشم عمومی نسبت به حزب ا…، ابتدا تعدای از اعضای کابینه و سرانجام نخست وزیر استعفا کردند. خشونت‌های خیابانی گسترده به خیابانها محدود نماند، به اشغال برخی وزارتخانه‌ها انجامید و عده‌ای را واداشت تا در جریان بازدید مکرون از ویرانه بیروت خواست بازگشت به لبنانِ، تحت قیمومیت فرانسه را مطرح کنند. حزب ا… با این سهل انگاری “انتقامی سخت” از لبنان گرفت و از متحدانش در دیگر کشورها گوی سبقت را ربود!
۴- انفجار بیروت مهمترین حادثه تلخ خارجی جمهوری اسلامی پس از ترور سردار سلیمانی است چون بازسازی لبنان به شرطی توسط امریکا و غرب یا متحدان عرب آن انجام می‌شود که برای آنها نه فقط خلع سلاح که به حاشیه رفتن حزب ا… در عرصه سیاسی هم قطعی باشد هر چند دومین رویداد را می‌توان نتیجه طبیعی اولین اتفاق دانست و پیامدش را حذف بخشی از عمق استراتژیک تهران در خاورمیانه دید.
۵- روزنامه واشنگتن پست در فوریه ۲۰۱۵ در مقاله‌ای به نقل از رابرت فورد سفیر پیشین آمریکا در سوریه حزب‌الله لبنان را در حکم یک ناو هواپیما بر ایرانی در شرق مدیترانه خوانده بود. حالا این ناو هواپیمابر در مسیر نابودی قرار گرفته است و شرایط وخیم کشور نیز اجازه کمک از پوشک تا موشک، یا بازسازی بیروت را نخواهد داد. به ویژه آنکه احتمال تمدید تحریم تسلیحاتی ایران با توجه به درخواست شورای همکاری خلیج فارس از شورای امنیت بالاست. البته ایران تحریم هم نباشد پول چندانی برای خرید سلاح ندارد. مقاومت در برابر خلع سلاح هم به جایی نخواهد رسید مگر آغاز جنگی دیگر که به نفع هیج طرفی در لبنان نیست به ویژه حزب ا…
۶- مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران ضمن اشاره به خروج حدود ۱۰۰ میلیارد دلار ارز از ایران طی ۹ سال اخیر می‌گوید سالیانه به طور متوسط ۱۱ میلیارد دلار سرمایه از اقتصاد ایران خارج شده است. و تاکید می‌کند روند خروج سرمایه از سال ۹۶ شدیدتر شده و چشم اندازی برای توقف آن هم وجود ندارد.
۷- فیروزنیا سفیر ایران درلبنان وعده مشارکت گسترده در بازسازی بیروت را داد. وقتی روحانی بیانیه شورای همکاری خلیج فارس در باره تحریم تسلیحاتی را اطلاعیه‌ای گمنام خواند ایشان هم که از نزدیک می‌شناسم به خوبی می‌داند لاف گزاف کنتور ندارد. در اینکه ایران خواهان حفظ نصرا… در لبنان است تردیدی نیست. اما شرایط چنین اجازه‌ای نمی‌دهد. تهران می‌خواهد، نمی‌تواند.
حامد آئینه‌وند
دانش آموخته دکترای روابط بین الملل
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
این مطلب در [انصاف نیوز] منتشر شده است.
از: گویا