زیتون ـ یلدا امیری: بنای هم‌پیمانی روحانیون و نظامیان در جمهوری اسلامی مدت‌هاست که پی‌ریزی شده است؛ دو گروهی که به دلیل نوع نگرش و تربیت سازمانی به ندرت بتوانند در سیاست‌های خود دموکراتیک عمل کنند.
این روزها غالب مناصب سیاسی جمهوری اسلامی یا در دست روحانیون است و یا نظامیان.
عزت الله ضرغامی یکی از این نظامیانِ سیاسی است. او به مدت ده سال از ۱۳۶۱ تا ۱۳۷۱ عضو سپاه پاسداران بود و درجه او سرتیپ دوم پاسدار است. ضرغامی در فاصله سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۳ هم ریاست سازمان صدا و سیما را برعهده داشت و اکنون عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
ضرغامی در جایگاه رئیس سازمان صدا و سیما، پس از اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸، اعترافات اجباری تعدادی از بازداشت شدگان و دادگاه متهمان را از شبکه‌های تلویزیونی صدا و سیما پخش کرد. این علاوه بر این سانسور گسترده از دیگر اقدامات اوست که نقض آشکار حقوق بشر به شمار می‌رود. صدا و سیمای جمهوری اسلامی در دوران ریاست ضرغامی به دلیل عملکرد به شدت جناحی او بیش از هر زمان دیگری مقبولیت خود را در میان مردم از دست داد.
حالا او یکی از نظامیانی است که نامزدی خود را برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ اعلام کرده است. احتمالا در راستای همین نامزدی و تلاش برای بازگشت به عرصه عمومی است که در یک گفتگوی ویدیویی مفصل با وب سایت انتخاب حاضر شده و مسائل گسترده ای را مطرح کرده است.
بخش عمده ای از سخنان این رئیس اسبق مربوط به دوران ریاستش بر صدا و سیما و موضع گیری او به عنوان در مورد احمدی نژاد، رئیس جمهور پیشین جمهوری اسلامی، است. او در این مصاحبه تلاش کرده با روتوش و دستکاری چهره پیشین خود تصویر جدیدی از عزت الله ضرغامی به نمایش بگذارد.
به رهبری گفتم ماهواره‌ها را جمع نکنند
در این گفتگو ضرغامی تلاش می‌کند نشان دهد که در زمان ریاستش بر صدا و سیما با موضوع ماهواره ها مدارا در پیش گرفته و می‌گوید که وظیفه صدا و سیماست که در رقابت با ماهواره‌ها برنامه‌های متنوعی تولید کند که مردم سراغ ماهواره نروند و توضیح می دهد: «یعنی اگر کسی ماهواره هم دارد، بگوید مثلا الان برنامه‌های تلویزیون برنامه‌های خوب و متنوعی است و من نیاز ندارم. یک روز اصلا ماهواره ام را روشن نمی‌کنم.»
او در بخش دیگری از سخنان خود مدعی می‌شود: «اتفاقا من در یک مقطعی یک جمع‌بندی را خدمت رهبر معظم انقلاب انتقال دادم. اینکه نیروی انتظامی در خانه مردم به بالای پشت‌بام می‌رود و دیش‌ها را جمع می‌کند، واقعا کار صحیحی نیست. این را من خدمت ایشان مطرح کردم. براساس قانون بود. آن قانون هنوز لغو هم نشد یعنی مصوبه مجلس است و نیروی انتظامی هم یک ماموریت دارد. من این را برای اولین بار می‌گویم: رهبر معظم انقلاب دستور دادند به ناجا که شما دیگر به خانه‌های مردم و بالای پشت‌بام نروید، دیش جمع کنید.»
البته مشخص نیست که این سخنان ضرغامی در مورد ماهواره مربوط به چه زمانی است، اما در دوران ریاست او بر صدا و سیما و خصوصا در سال‌های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ پس از اعتراضات مردمی به انتخابات ریاست جمهوری، مردم ایران شاهد بیشترین حجم پارازیت و جمع آوری ماهواره‌ها توسط نیروی انتظامی بودند. ضرغامی نیز اظهارنظرهای تندی در خصوص ماهواره‌ها داشت که با سخنان امروز او در تناقض است.
او در دی ماه ۱۳۹۲ در اجلاس سرداران و ۱۰ هزار شهید مازندران سخنرانی کرد و از شبکه‌های ماهواره‌ای در سال ۸۸ به عنوان اتاق جنگ برای تخریب ایران نام برد و گفت این شبکه‌ها مردم را تشویق به حضور در خیابان‌ها میکردند. و افزود: «آیا با آموزش بمب و ایجاد هیجان برای اغتشاش در خیابان‌ها پس از انتخابات ۸۸ می‌توان دم از حقوق بشر زد؟»
ضرغامی به طور مشخص از بی‌بی‌سی و صدای آمریکا به عنوان دو شبکه‌ای نام برده که در جریان وقایع سال ۸۸ مردم را به حضور در خیابان‌ها تشویق میکردند.
عضو فعلی شورای عالی انقلاب فرهنگی در اسفند ۹۲ نیز در اختتامیه سوگواره نواها و اشعار آئینی گفت: «امروزه شبکه‌های ماهواره‌ای غربی با هجمه بی‌سابقه فرهنگ کشور را به خطر انداخته و فرصت‌های مانند مداحی و سخنرانی‌ها بهترین ظرفیت برخورد با این هجمه‌ها است.»
البته عزت الله ضرغامی نخستین مقام رسمی صدا و سیما بود که مسئولیت ارسال پارازیت روی برنامه‌های ماهواره ای را پذیرفت و در خرداد ماه ۱۳۸۹ در یک سخنرانی در کنگره جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی هم با انتقاد از برخورد سلبی با ماهواره‌ها گفت: «ما پارازیت می فرستیم، آنها هم پارازیت می‌فرستند و سپس کانال‌های ما روی ماهواره آنها قطع می‌شود مثل شبکه العالم که از روی عرب ست و نایل ست برخلاف قرارداد حذف شده است.»
«مبارزه با سانسور»
ضرغامی در بخشی از مصاحبه خود در مورد نحوه سانسور در صدا و سیما در دوران ریاستش سخن می‌گوید و البته به روش‌های خود افتخار می‌کند. همزمان او در مورد ویدئو جمعی در آمریکا که گوگوش خواننده ایرانی نیز در میان آنها بوده سخن می‌گوید و پخش این ویدئو را بخشی از مبارزه خود با سانسور می‌داند، رییس اسبق صدا و سیما می‌گوید: «می‌خواهم بگویم حرف درست این است که آنها اقلیت بودند. آنجا هم جمع شدند هیچی نشد. برای همین ما نشان دادیم. چون خیلی در فضای مجازی و ماهواره‌ها روی آن نشست تبلیغ کردند. ما دیدیم هیچکس نیست. مجبور شدیم روتوسکوپی کنیم. زنِ با یک تاپ، آمده بود ضدانقلاب می‌گفت کروبی رای ما را پس بده. اصلا تو رای دادی؟ تو اصلا معلوم است کجا بودی؟ ما اینها را روتوسکوپی کردیم.»
روتوسکوپی تکنیکی است که در آن حرکت فیلم زنده را فریم به فریم کپی کرده و می‌توانند بخش هایی از آن را سانسور کنند.
او در برابر اظهار مجری که شما از کجا می‌دانید این افراد رای نداده‌اند، ادامه می‌دهد: «شاید هم رای داده. من می‌خواهم بگویم ما مجبور شدیم این را روتوسکوپی کنیم. آنهایی هم که آن طرف رای می‌دهند و با تاپ باشند را ما نمی‌توانیم نشان دهیم. اصلا چرا من روتوسکپی را آوردم؟ داخل پرانتز روتوسکپی ابتکار خاص ضرغامی بود برای مبارزه با سانسور.»
ضرغامی در واقع تلاش دارد که بگوید سانسور به روش او در خدمت آزادی بیان و آزادی‌های فردی بوده و می‌افزاید؛ با روش سانسورش فیلم‌های مطرح هالیوود در دوران ریاست او بر صدا و سیما پخش شده است و اضاقه می‌کند: «اینها فیلم‌های مطرحی بود که قبلا من اینها را نشان دادم و هیچکدام قابل پخش نبود. یعنی فیلم‌هایی که زن یک لباسی تنش است که این لباس قابل پخش نیست. قبل از من چکار میکردند؟» و در ادامه با افتخار می‌افزاید که « من مبدع آباژورم».
استفاده از آباژور در صحنه‌هایی از فیلم‌های سینمایی خارجی که زنان در آن بر اساس معیارهای صدا و سیما حجاب مناسب ندارند در تلویزیون ایران معمول است و دستمایه طنز و شوخی در میان مردم.
در دوره ریاست عزت‌الله ضرغامی نه تنها فیلم‌ها بلکه مسابقات ورزشی مانند فوتبال و والیبال هم سانسور می‌شد. او در این مورد گفته است: «تلاش کردیم مسابقات والیبال را با توجه به اینکه ایران نیز در آن شرکت داشت، عینا پخش کنیم. صدا و سیما رسانه جمهوری اسلامی است و ما باید شئونات جمهوری اسلامی را رعایت کنیم. برخی از پوشش خانم‌ها در سالن مسابقات خوب نبود و برخی از لباس‌ها نامناسب بود و در واقع نباید پخش می‌شد. همان‌طور که گفتم به لحاظ اعتقاداتی که ما داریم و از سوی دیگر پیگیری‌هایی که دستگاه‌های نظارتی می‌کنند.»
اما سانسور و حذف تنها به فیلم های سینمایی و مسابقات ورزشی محدود نمی شد ضرغامی روز ۲۸ بهمن ۱۳۹۳ در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایلنا به رفتار جناحی رسانه صدا و سیما کشور اعتراف کرد و در پاسخ به سئوالی در مورد نادیده گرفتن جناح اصلاح‌طلبان در صدا و سیما، گفت:« آن مساله در چارچوب اهداف صداوسیما بود.»
سایه سنگین احمدی نژاد
ضرغامی در این مصاحبه تلاش بسیاری می‌کند که خود را نسبت به محمود احمدی‌نژاد بی‌طرف نشان دهد، اما سازمان عریض و طویل صدا و سیما در زمان ریاست ضرغامی حمایت‌های علنی و مستقیمی از رئیس دولت کرد؛ حمایت‌هایی که انکار آن با وجود مستندات بسی دشوار است.
خبرنگار در بخشی از سوالات خود به ضرغامی می‌گوید که «در سال ۸۳ که حضرتعالی به عنوان رئیس صداوسیما منصوب شدید، یک اتحاد نانوشته‌ای میان شما و آقای احمدی‌نژاد گویا بوجود آمد.» اما ضرغامی در مقام انکار از چالش‌هایش با احمدی‌نژاد می‌گوید: «نه اینطور نیست. اتفاقا آقای احمدی‌نژاد بخصوص وقتی که رئیس‌جمهور شدند، و قاعدتا اگر این مطلب شما درست باشد، ما بایستی مثلا یکی، دو سال اول رابطه خیلی صمیمی و گرمی می‌داشتیم، واقعا اینطور نشد. به طور طبیعی آقای احمدی‌نژاد منتقد صداوسیما شد و نسبت به برنامه هایی که ما می‌رفتیم، واقعا گله‌مند بود و انتقاد می‌کرد.»
البته همین چند ماه پیش، ضرغامی در یک برنامه اینترنتی به نام (رو در رو) با بیان اینکه احمدی‌نژاد متفاوت‌ترین رئیس جمهوری است که اگر دچار حواشی نمی‌شد می‌توانست برای همیشه در کشورمان ماندگار باشد، گفت: «ولی افسوس که برخی اتفاقات البته قابل ریشه‌یابی هم هست و اگر نمی‌گذاشت این اتفاق بیفتد این کشور از خدمات ارزشمندی که می‌توانست انجام دهد محروم نمی‌شد و همیشه دعای من این هست که خداوند احمدی‌نژاد را به ما برگرداند.»
البته ضرغامی در ادامه مصاحبه با انتخاب نتوانست ارادت خود به احمدی نژاد را پنهان کند. خبرنگار از مصاحبه‌های سفارشی و یکطرفه مجریان صدا و سیما با احمدی نژاد می‌پرسد و می‌گوید «ولی تصور رایج آن موقع این بود که تلویزیون یک فضای گل و بلبلی را دارد نشان می‌دهد نسبت به آنچه در دولت دارد اتفاق می‌افتد و آنچه در کشور در آن ایام بود.»
ضرغامی در پاسخ می گوید: «حتما من فرمایش شما را قبول ندارم. به عنوان مطلع می‌گویم. اگر رئیس سازمان هم نبودم همین حرف را می‌زدم. اولا احمدی‌نژاد غیر از مصاحبه‌ها در رفتار و تلاش‌هایی که می‌کرد، فوق العاده به قول غربی‌ها اکتیو بود. اصلا ما ازش عقب می‌ماندیم. مثلا ایشان دائم به سفر استانی می‌رفت. می‌رفت در هر کوره دهات و این شیوه بسیار خوبی و مورد تائید رهبر معظم هم هست و اعلام شد. اصلا دوربین‌های ما از احمدی‌نژاد جا می‌ماندند و از پا می‌افتادند.»
ضرغامی احمدی نژاد را شخصیتی جهانی نامد و از سخنرانی او در دانشگاه کلمبیا مثال آورد و در مقابل اظهار خبرنگار که گفت «دانشگاه کلمبیا که می‌دانید مضحکه خاص و عام شد.» درآمد که نه، اصلا « آقای احمدی‌نژاد یک تنه رفت در وسط قلب آمریکا».
خبرنگار می پرسد که «با این حساب شما جرج فلوید را هم باید شخصیت جهانی بدانید»و ضرغامی در پاسخی عجیب می گوید: «نه ببینید! بگو که کیم کارداشیان هم ۲۰۰ میلیون فالوئر دارد این هم شخصیت جهانیه. من که کیم کارداشیان را نمی‌گویم، نه. حالا بعد نگویند ضرغامی همه را ول کرد چسبید به کیم کارداشیان! من چون متخصص مجازی‌ام رکوردها را دارم که آقا کی بیشترین فالوئر را دارد.»
در نهایت او با وجود اصرارش بر احمدی‌نژادی نبودن نمی‌تواند ارادتش را به رییس‌جمهور سابق و راه و روش سیاسی وی پنهان کند.
مردم ایران در سال ۱۴۰۰ با نامزدهای نظامی متعددی روبرو هستند، که احتمالا بدون رای اکثریت مردم یکی از آنها رئیس جمهور خواهد شد. عزت الله ضرغامی در عرصه سیاست فردی عامی به نظر می‌رسد گفته می شود او در زمان جنگ ایران و عراق از نیروهای اطلاعات عملیات قرارگاه برون‌مرزی رمضان بوده است که اداره آن با آیت الله خامنه ای بود. ضرغامی مدتها در صدا و سیما و شورای عالی فضای مجازی و انقلاب فرهنگی فعالیت کرده است، اما چهره فرهنگی نیست. او همچنان مانند نظامیان استدلال می‌کند و به نظر می‌رسد تنها می‌تواند از دستورات پیروی کند.