هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

خبرگزاری هرانا 
حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت مورد صدمه واقع شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۳۸ واقعه محیط زیستی ایران است که در روزهای اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده‌اند. بر اساس این گزارش، در یک هفته اخیر ۲۴ شکارچی و صیاد غیرمجاز بازداشت شدند، ۲ قاچاقچی چوب به مراجع قضایی معرفی شدند. بعلاوه مد‌یرکل حفاظت محیط زیست استان فارس از بازداشت ۲ هزار و ۳ متخلف زیست محیطی طی سال ۹۹ در این استان خبر داد. همچنین بنابر گفته رئیس اداره محیط زیست شهرستان بانه یک قاچاقچی که در آبان ماه سال گذشته درصدد بود یک توله شیر چهار ماهه را از کشور خارج کند ۳۰۰ میلیون تومان جریمه شد. از سوی دیگر مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی عنوان کرد در سال ۹۹ ماموران یگان حفاظت ۱ هزار و ۲۳۸ متخلف شکار و صید را شناسایی و دستگیر کردند. در خبری دیگر ۱۹ شکارچی غیر مجاز و متخلف زیست محیطی در خراسان‌جنوبی، طی فروردین ماه سال جاری دستگیر شدند. همچنین بنابر اعلام فرمانده یگان حفاظت منابع‌طبیعی، طی یک سال اخیر ۳۵ درصد قاچاق چوب در کشور افزایش یافته است. بعلاوه در نتیجه بررسی‌های کارشناسان سازمان حفاظت محیط ‌زیست، علت اصلی مرگ گربه ماهیان در ساحل جاسک، فعالیت‌های صید و صیادی عنوان شد. در حوزه پسماند نیز در خبری شهرداری ‌مریوان به دلیل عدم کنترل انتشار آلودگی و سوء مدیریت در جایگاه زباله به پرداخت بیش از ۲۰ میلیارد ریال جزای نقدی محکوم شد. از دیگر اخبار محیط زیستی می‌توان به خشک شدن ۹۶ درصدی سطح تالاب بین‌المللی گاوخونی و شکسته شدن یک سرو ۲۷۰۰ ساله، در منطقه شهرستانک کرج اشاره کرد.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از سویی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید حجم آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

حیات وحش

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

بر اساس گزارشها، محموله سه هزار قطعه‌ای بلدرچین قاچاق، در شهرستان الیگودرز  توسط نیروهای بسیج کشف و ضبط شد.

همچنین فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کله گنج اعلام کرد: یک راس بره آهوی ماده که در بدو تولد از مادرش جدا شده بود تا زندگی در اسارت را تجربه کند از سوی یگان حفاظت محیط زیست کله گنج کشف و ضبط شد.در خبری دیگر بررسی‌های کارشناسان سازمان حفاظت محیط‌ زیست نشان می‌دهد علت اصلی مرگ گربه ماهیان در ساحل جاسک، فعالیت‌های صید و صیادی بوده است.

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی هفته‌ای که گذشت، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۲۴ شکارچی و صیاد متخلف که حاصل جمع آوری ۱۲ گزارش منابع رسمی است، در استان‌های خراسان رضوی، لرستان، اردبیل، سیستان و بلوچستان، خوزستان، فارس، ایلام، بوشهر و کرمان بازداشت و به مراجع قضایی ارجاع داده شدند.

همچنین مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی اعلام کرد: ماموران یگان حفاظت هزار و ۲۳۸ متخلف شکار و صید را طی سال ۹۹ در این استان شناسایی و دستگیر کردند و این شکارچیان غیر مجاز را در قالب ۸۲۵ فقره پرونده به قانون سپردند.

از سوی دیگر مد‌یرکل حفاظت محیط زیست استان فارس نیز از بازداشت ۲ هزار و ۳ متخلف زیست طی سال ۹۹ در این استان خبر داد. بعلاوه  فرمانده یگان حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی بیان کرد: ۱۹ شکارچی غیر مجاز و متخلف زیست محیطی طی فروردین‌ماه امسال بازداشت شده‌اند. همچنین بنابر اعلام رئیس اداره‌ی حفاظت محیط زیست شهرستان اهر ۱۷ شکارچی غیرمجاز در این شهرستان طی ۹۹ بازداشت شده‌اند.

همچنین بنابر گفته رییس اداره محیط زیست شهرستان بانه یک قاچاقچی که در آبان ماه سال گذشته درصدد بود یک توله شیر چهار ماهه را از کشور خارج کند ۳۰۰ میلیون تومان جریمه شد.

بر اساس گزارشات منابع رسمی در هفته ای که سپری شد ۱۵.۴ تن چوب قاچاق در استان‌های زنجان و چهار محال و بختیاری کشف شد.

در خبری دیگر دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: پرونده متهمان قطع درختان بلوط در روستای مختار برای رسیدگی و تعیین مجازات به دادگاه کیفری ۲ مرکز استان ارسال شده است.

بعلاوه فرمانده انتظامی شهرستان آوج از کشف ۲ تن چوب قاچاق به ارزش تقریبی ۴۵ میلیون ریال در شهرستان آوج خبر داد و افزود در این رابطه یک نفر دستگیر و پس از تشکیل پرونده مقدماتی به همراه خودرو و محموله کشف شده جهت سیر مراحل قانونی تحویل مراجع قضایی شد.

همچنین سرپرست منابع طبیعی و آبخیزداری استان اردبیل، از کشف ۱۰۰ اصله چوب‌آلات قاچاق جنگلی در این استان خبر داد.

بعلاوه فرمانده یگان حفاظت منابع‌طبیعی کشور اعلام کرد:طی یک سال اخیر ۳۵ درصد قاچاق چوب در کشور افزایش یافته است.

حق تنفس و هوای پاک

بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو می‌بایست مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.

رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری سنندج  اعلام کرد: سه هکتار از عرصه جنگلی روستاهای “برقرو” و “لنگریز”این شهرستان دچار آتش سوزی شده است و آسیب فراوانی به پوشش گیاهی این منطقه وارد شده است.

همچنین بنابر گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گلستان، بطور میانگین سالانه ۲۰۰ هکتار از جنگل‌های پارک ملی گلستان دچار حریق می‌شوند.

بعلاوه رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان گچساران اعلام کرد: در سال ۹۹، بیش از ۶۰۰ هکتار از جنگل‌ها و مراتع مناطق مختلف این شهرستان دچار آسیب شده‌اند.

در خبری دیگر رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان اقلید بیان کرد: ۶ هکتار از اراضی مرتعی جنوب این شهرستان دچار آتش سوزی شده است.

از دیگر گزارشات محیط زیستی این هفته، وقوع حریق در جنگل‌های دز به دلیل کم‌توجهی گردشگران بود که مساحت حریق حدود ۵۰۰ مترمربع تخمین زده شد.

از دیگر سو رئیس بنیاد البرز شناسی از شکسته شدن یک سرو ۲۷۰۰ ساله در منطقه شهرستانک کرج خبر داد و گفت:  آسیب‌های وارده مانند روشن کردن آتش کنار تنه این درخت کهنسال و کندن زیر آن  در سال‌های گذشته، باعث ضعیف شدن درخت شده و یکی از شاخه‌های بزرگ از آن بر روی زمین افتاده است.