بابک تقوایی کارشناس نظامی و دفاعی
در ادامه آنچه به نظر می‌رسد جنگ دریایی ایران و اسرائیل است، یک نفتکش دیگر هدف قرار گرفت
رسانه‌های حکومتی رژیم جمهوری اسلامی مدعی شده‌اند که نفتکش موردنظر حامل نفت صادراتی ایران به سوریه نبوده است – Mahmoud ZAYYAT / AFP
حدود ساعت پنج بعدازظهر به وقت دمشق، یک نفتکش لبنانی به نام «ویزدام» (Wisdom) که در نزدیکی بندر بانیاس لنگر انداخته بود، دچار حریق شد. پس از انتشار تصاویر این رخداد در فضای مجازی، خبرگزاری دولتی سوریه، سانا، از احتمال حمله پهپادی به این کشتی خبر داد و بر اساس منابع محلی خود، مسیر پرواز پهپاد را از فراز لبنان اعلام کرد؛ مسیری که پیش‌تر یک پهپاد اسرائیلی در تاریخ ۲۱ اسفند ۱۳۹۹ پیموده بود تا کشتی کانتینربر ایرانی شهرکرد را با موشک‌های نمرود خود هدف قرار دهد.
برخی رسانه‌های حکومتی در ابتدا، کشتی آسیب‌دیده را ایرانی معرفی کردند، اما پس از آنکه مشخص شد کشتی موردنظر مالکیت لبنانی دارد، تعدادی از رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مانند خبرگزاری تسنیم مدعی شدند که علت آتش‌سوزی در این نفتکش، نه حمله هوایی اسرائیل، بلکه جوشکاری خدمه روی عرشه آن بوده است. منبع خبرگزاری تسنیم، یک مقام نظامی سوری در بندر بانیاس معرفی شده است؛ در حالی که مقامات سوری، پس از این آتش‌سوزی اعلام کردند که این حادثه بیش از آنکه عامل انسانی داشته باشد، نتیجه یک حمله هوایی است.
رسانه‌های جمهوری اسلامی همچنین مدعی شده‌اند که این نفتکش، حامل نفت صادراتی ایران به سوریه نبوده است. اما بررسی تصاویر نفتکش در حال سوختن که مردم محلی و تصاویر ماهواره‌ای در روزهای گذشته تهیه کرده‌اند، نشان می‌دهد که از این کشتی در حقیقت به منظور تخلیه نفت ارسالی ایران به سوریه که نفتکش عظیم‌الجثه «آرمان ۱۱۴»- با نام‌های پیشین «آدریان دریا» و «گریس-۱» (Grace-1)- آن را حمل می‌کرد، استفاده می‌شود؛ زیرا ابعاد بزرگ کشتی آرمان ۱۱۴، امکان لنگر انداختن آن در پایانه نفتی بانیاس را فراهم نمی‌کند و به این دلیل از نفتکش ویزدام برای تخلیه تدریجی سوخت و حمل آن از نفتکش به بندر، استفاده شده است.
تلاش سه ساله اسرائیل برای اخلال در صادرات نفت از ایران به سوریه
میدان‌های نفتی سوریه، در نتیجه جنگ داخلی که از سال ۱۳۹۰ درگرفت، از کنترل دولت خارج شد و وابستگی این کشور به نفت صادراتی ایران و دیگر مشتقات آن افزایش یافت. به کمک نفت ایران، خاموشی‌های گسترده در این کشور که در نتیجه نبود سوخت نیروگاه‌های برق این کشور پیش می‌آمد، از میان رفت و سوخت موردنیاز ماشین جنگی سوریه هم تامین شد.
دولت ایالات‌متحده آمریکا به عنوان مهم‌ترین متحد اسرائیل، با وضع تحریم‌هایی علیه ایران و سوریه تلاش کرد از این امر جلوگیری کند. نیروی دریایی بریتانیا و گارد ساحلی و پلیس جبل‌الطارق در تاریخ ۱۲ تیر ۱۳۹۸، نفتکش ایرانی «گرِیس-۱» را که بعدا «ادریان دریا» نام گرفت، به همراه دو میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه نفت در مخازن آن و حدود ۹۹۵ هزار دلار پول نقد خدمه، توقیف و به بندر جبل‌الطارق منتقل کردند. این اقدام به دستور مستقیم دولت آمریکا صورت گرفته بود، زیرا این نفتکش عظیم‌الجثه ایرانی، محموله نفتی را حمل می‌کرد که بنا بود به سوریه تحویل داده شود.
در پاسخ به این اقدام، نیروهای ویژه نیروی دریایی سپاه، نفتکش انگلیسی اِستِنا ایمپِرو (Stena Impero) را در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۹۸ توقیف کردند و در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۹۸ موفق شدند با مبادله آن با بریتانیا، کشتی گریس-۱ را آزاد کنند.
پس از آزادسازی و شکست تلاش‌های دولت آمریکا برای جلوگیری از حرکت این کشتی، گریس-۱ که حالا آدریان دریا نام گرفته بود، تا تاریخ ۱۲ شهریورماه آن سال، در چندین نوبت موفق شد محموله نفتی‌اش را از طریق نفتکش کوچک‌تری که می‌توانست در پایانه نفتی بانیاس پهلو بگیرد، انتقال دهد.
این امر دولتمردان اسرائیلی را نگرانی کرد و تصمیم گرفتند روند صادرات نفت ایران به سوریه را مختل کنند؛ عملیات آنها از جمله شامل حمله مخفیانه به پایانه نفتی بانیاس و حمله به نفتکش سابیتی ایران در دریای سرخ می‌شد که مقامات جمهوری اسلامی بیش از سه سال تصور می‌کردند نیروهای مسلح عربستان سعودی عامل آن هستند نه آمریکا و اسرائیل.
پس از آن، نیروی دفاعی اسرائیل به بیش از ۱۱ نفتکش حامل نفت صادراتی ایران به سوریه حمله کرد؛ حملاتی که عمدتا با استفاده از مین‌های چسبان (Limpet Mines) صورت گرفت. به دنبال افشای نقش اسرائیل در این حملات، نیروی دریایی سپاه نخستین بار با استفاده از موشک ضد کشتی یا احتمالا کروز، به یک کشتی تجاری اسرائیلی به نام «هلیوس رِی» حمله کرد؛ حمله‌ای که به وارد آمدن آسیب کوچکی به بدنه این کشتی منجر شد.
جنگ فرسایشی دریایی ایران و اسرائیل همچنان ادامه دارد!
ماه گذشته و در تاریخ ۲۴ فروردین برابر با ۱۳ آوریل، نیروی دریایی سپاه به یک کشتی خودروبر اسرائیلی دیگر به نام «هایپِریون رِی» (Hyperion Ray) در آب‌های دریای عمان حمله کرد؛ این حمله که به کشتی یاد شده آسیب ناچیزی وارد کرد، در حقیقت پاسخی بود که به حمله پیشین نیروی دریایی اسرائیل به کشتی تجاری «ساویز» متعلق به نیروی دریایی سپاه پاسداران در دریای سرخ در ۱۷ فروردین ماه امسال، داده می‌شد. ساویز، مهم‌ترین کشتی نیروی دریایی سپاه در دریای سرخ بود که به منظور شناسایی یا جاسوسی رادیویی و الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
با این تاریخچه حمله روز گذشته به کشتی حامل نفت صادراتی ایران به سوریه را نیز باید کار نیروی هوایی اسرائیل دانست و گزارش خبرگزاری رسمی سوریه در باره استفاده از پهپاد رزمی در این حمله را به واقعیت نزدیک‌تر دانست. پهپادی که احتمالا از نوع هرمس۴۵۰ بوده و از موشک‌های نمرود استفاده کرده است. موشک‌های هوا به سطح نمرود، دقت بسیار بالا اما سرجنگی کوچک دارند و نمی‌توانند به کشتی یا شناور مورد هدف، آسیب‌های جدی وارد کنند. در حقیقت این موشک‌ها با هدف کاهش یا جلوگیری از تلفات غیرنظامیان، به کار گرفته می‌شوند.
از: ایندیپندنت