جو بایدن کشتار ۱۹۱۵ ارامنه را نسل‎‌کشی خواند

وزارت خارجه ترکیه در بیانیه تندی گفت که این کشور بیانیه آقای بایدن را “رد و با قوی ترین عبارات محکوم می کند” و افزود که این تصمیم محصول “فشار محافل تندروی ارمنی و گروه های ضدترکیه است.”

ترکیه هشدار داد که این حرکت “زخم عمیقی را باز می کند که اعتماد و دوستی متقابل ما را تضعیف می کند.”

مولود چاوش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، فورا در توییتی نوشت که دولت ترکیه “درباره تاریخ کشور خود از هیچ کس درس نمی گیرد.”

در بیانیه آقای بایدن، که در روز بزرگداشت قربانیان آن کشتارها در ارمنستان منتشر شد، آمده است: “ما یاد همه کسانی که جان خود را در جریان نسل کشی ارامنه در دوران حکومت عثمانی از دست دادند، گرامی می‌داریم و بار دیگر قول خود را برای جلوگیری از وقوع دوباره چنین فجایعی تکرار می کنیم.”

“به یاد می آوریم تا بیش از پیش در برابر نفوذ فرساینده نفرت در همه اشکال آن هوشیار بمانیم.”

آقای بایدن گفت هدف “نه مقصر شناختن بلکه اطمینان از عدم تکرار آن چه اتفاق افتاده است.”

نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان در توییتی نوشت که آقای بایدن با کلمات خود “یاد جان باختگان را گرامی داشت” و افزود: “آمریکا بار دیگر تعهد تزلزل ناپذیر خود به حفاظت از حقوق بشر و ارزش های جهانی را به نمایش گذاشت.”

در ۱۹۱۵ چه گذشت؟

ترک های عثمانی بعد از تحمل شکستی سنگین به دست نیروهای روسیه، ارمنی های مسیحی را به خیانت متهم و شروع به اخراج انبوه آنها به صحرای سوریه و سایر نقاط کردند. صدها هزار نفر از ارامنه قتل عام شدند یا در اثر گرسنگی و بیماری جان باختند.

این فجایع عمدتا در همان زمان از سوی شاهدان عینی از جمله خبرنگاران، مبلغان دینی و دیپلمات ها ثبت شد.

ارمنستان می گوید که ۱.۵ میلیون نفر از ارامنه در فاصله ۱۹۱۵ و ۱۹۱۶ کشته شدند که تلاشی برای نابود کردن آنها بود. ارامنه این رویداد را نسل‌کشی می دانند و بسیاری از تاریخ نگاران و دولت ها پذیرفته اند که آن کشتارها سازمان‌دهی شده بود.

ترکیه وقوع جنایات را می پذیرد اما شمار کشته ها را حدود ۳۰۰ هزار نفر تخمین می زند.

انجمن بین المللی محققان نسل کشی (آی اِی جی اس) می گوید شمار جان باختگان “بیش از یک میلیون نفر” بود.

ترکیه استدلال می کند که تلاش سازمان یافته ای برای نابودی ارامنه مسیحی در جریان نبوده و می گوید شمار زیادی مسلمان بی گناه ترک هم در تلاطم جنگ جان باختند.

دولت های قبلی آمریکا از اصطلاح نسل کشی استفاده نمی کردند چون نگران صدمه دیدن روابط با ترکیه، از متحدان ناتو، بودند.

با این حال آقای بایدن قبلا از تصمیم سال ۲۰۱۹ مجلس نمایندگان کنگره که به شناسایی آن حوادث به عنوان نسل کشی رای داد استقبال کرده بود.

رونالد ریگان رئیس جمهور آمریکا در سال ۱۹۸۱ در اعلامیه ای درباره هولوکاست به “نسل کشی ارمنی ها” اشاره کرد، اما سایر روسای جمهور این کشور از آن زمان از این اصطلاح پرهیز می کردند.

دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور قبلی آمریکا گفته بود که آن کشتارها را نسل کشی نمی داند. آقای ترامپ در عوض آن را “یکی از بدترین فجایع جمعی قرن بیستم توصیف کرد.”

از: بی بی سی