آیا «بیت» تَرَک برداشته است؟
زیتون ـ سولماز ایکدر: نتیجه انتخابات مهندسی شده ریاست جمهوری سیزدهم زودتر از آنچه گمان می‌رفت باعث بروز و آشکار شدن شکاف‌های درون حاکمیتی شد.
در حالی که برخی گمانه‌زنی‌ها هشدار می‌دادند که انتخاب یک رییس جمهوری اصولگرا منجر به «یکدست شدن حاکمیت» می‌شود٬ حتی پیش از برگزاری انتخابات و اعلام نتیجه آن٬ با رویکردی که شورای نگهبان اتخاذ کرد٬ شکاف‌های درون حکومتی خود را نشان داد.
یادداشت وحید حقانیان٬ معاون امور ویژه دفتر رهبری در مورد نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری٬ که نه مانند همیشه توسط خبرگزاری‌های اصولگرا و نزدیک به نهادهای امنیتی و نظامی که توسط ایسنا منتشر شد، نماد روشنی از این دو دستگی درون حاکمیتی است.
حقانیان در این یادداشت که یک روز بعد از انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم منتشر شد٬ حضور رضایی، قاضی زاده هاشمی و همتی را «امداد الهی» دانست و نوشت: «اگر بعد از کنار کشیدن نامزدهای پوششی، این سه نفر نیز اعلام انصراف کرده بودند، ولو وزارت کشور هم قبول نمی‌کرد یقینا چالش بزرگی برای نظام مقدس جمهوری اسلامی به‌وجود می‌آمد.»
وحید حقانیان در این یادداشت با اشاره به حضور محسن رضایی، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی و عبدالناصر همتی در جریان رقابت‌های انتخابات ۱۴۰۰ نوشته است: «حضور این سه رقیب برای جناب آقای رئیسی، امداد الهی به حساب آمده و یقینآ باید گفت اینها خود را به گونه‌ای دانسته، یا ندانسته خرج انقلاب کردند.»
آخرین بخش یادداشت معاون دفتر رهبر جمهوری اسلامی اما شاید مهمترین بخش آن بود٬ که در آن تاکید کرده بود : «در انتخابات چهار سال بعد با حضور حداکثری مردم و انتخاب دولت قوی و مردمی و اقبال دوباره به رئیس جمهور منتخب جدید روبرو خواهیم بود. ان شاءالله.»
این یادداشت بیش از رسانه‌های اصلاح طلب و اپوزسیون٬ توسط رسانه‌های اصولگرا بود که مورد توجه و در واقع حمله قرار گرفت.
تسنیم٬ وابسته به سپاه پاسداران در رابطه با این یادداشت خطاب به حقانیان نوشت: «خنّاسان و مغرضان با سوءاستفاده از مفاد تحلیل شخصی شما، علیه دفتر رهبری عقده‌گشایی کرده و تلاش کردند انتقام مشارکت معنادار مردم در انتخابات را با طرح اتهام مهندسی انتخابات از مردم و رهبر معظم انقلاب اسلامی بگیرند.»
دعوای رسانه‌ای معاون امور بین الملل رهبر جمهوری اسلامی و خبرگزاری وابسته به سپاه به همین جا ختم نشد.
چند ساعت پس از انتشار این یادداشت در تسنیم٬ امیرعلی حقانیان٬ فرزند وحید حقانیان ضمن انتشار یک استوری در حساب کاربری‌اش در اینستاگرام به دفاع از پدرش برخاست.
او در این یادداشت نوشت: «پیام وحید حقانیان نشان می‌دهد اتفاقات اخیر در انتخابات بی‌عدالتی و خارج از عرف جمهوریت رفتار کردن شورای نگهبان٬ تاکید بر یک نامزد خاص و مطرح کردن او به عنوان گزینه مورد حمایت رهبری٬ هیچ کدام از طرف دفتر رهبر نوبده و تایید ایشان را در بر نداشته.»
در بخش دیگری از این پست اینستاگرامی آمده است: «هرچند بعد از فرمایش حضر آقا و تذکر ایشان به شورای نگهبان مشخص شده بود که ایشان با چنین روند تایید صلاحیت‌ها مخالف هستند ولی این یادداشت آقای وحید کاملا واضح و روشن نشان می‌دهد که آنچه گروهی خاص در کشور به رهبر انقلاب نسبت می‌دهند ساخته افکار پلید خودشان است نه فرمایشان ایشان.»
امیرعلی حقانیان این پست را پس از چند ساعت حذف کرد.
شکاف‌ها گسل می‌شوند
سخنرانی ۱۴ خردادماه آیت‌الله خامنه‌ای٬ رهبر جمهوری اسلامی٬ اولین نشانه بروز اختلاف در این انتخابات در عالی‌ترین سطح حاکمیت جمهوری اسلامی بود.
علی خامنه‌ای در سخنرانی به مناسب درگذشت بنیانگذار جمهوری اسلامی٬ انتقادی «نرم» از شورای نگهبانی کرد که با واسطه و بدون واسطه منصوب خودش هستند.
او در این سخنرانی با اشاره به «ردصلاحیت برخی» از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری پیش رو گفت که «در جریان عدم احراز صلاحیت به برخی کسانی که احراز صلاحیت نشدند جفا و ظلم شد» و از «دستگاه‌های مسئول» خواست که «جبران» و «اعاده حیثیت» کنند.
با توجه اینکه در جریان بررسی صلاحیت‌ها بحث اقامت دختر علی لاریجانی٬ مطرح شده بود٬ پس از انتشار سخنان رهبر جمهوری اسلامی گمانه زنی‌هایی شد مبنی بر اینکه منظور علی خامنه‌ای از «ظلم و جفا» به یکی از نامزدها، «عدم احراز صلاحیت» علی لاریجانی باشد.
سخنگو و عضو حقوقدارن شورای نگهبان نیز با تاکید بر اینکه این نهاد از «خطا مصون» نیست در حساب کاربری‌اش در توییتر «فرمایشات مقام معظم رهبری مد ظله العالی» را فصل الخطاب دانست و خبر از آن داد که شورای نگهبان به زودی نظر خود را اعلام خواهد کرد.
با اعلام این دو خبر زمزمه‌‌هایی مبنی بر تغییر رویکرد شورای نگهبان و امکان بازگشت بعضی از نامزدها به گوش رسید، اما حتی پیش از صدور بیانیه این نهاد با توییت مهدی فضائلی٬ معاون دفتر حفظ و نشر آثار رهبری٬ امید هواداران نامزدهای رد صلاحیت شده کمرنگ شد. به نوشته فضائلی «تعریض رهبر انقلاب» متوجه «شورای محترم نگهبان نیست و تاثیری در نتیجه اعلام شده از سوی این شورا ندارد.» این توییت ساعتی بعد در صفحه رسمی رهبر جمهوری اسلامی در اینستاگرام نیز بازنشر شد.
عصر همان روز اما این بیانیه شورای نگهبان بود که نقطه پایانی بر همه حرف و حدیث‌ها گذاشت. این شورا با انتشار اطلاعیه‌ای در پاسخ به آیت‌الله خامنه‌ای اعلام که «برخی گزارش‌های نادرست در نظریه نهایی شورای نگهبان موثر نبوده است.»
شورای نگهبان همچنین از رسانه‌ها خواسته است که از «گمانه‌زنی و استناد به امور غیرواقعی و نادرست» اجتناب کنند.
سرکشی شورای نگهبان در مقابل خواست رهبر جمهوری اسلامی در کنار نامه نامتعارف وحید حقانیان بیش از پیش آشکار کرد که انتخابات روز ۲۸ خرداد نه برای تعیین رییس‌جمهوری سیزدهم، که برای مشخص شدن برنده جنگ قدرت بین دو جریان حامی جانشین‌های بالقوه رهبری است. طیف حامی تبدیل ولایت به خلافت و سپردن کرسی پدر به پسر از یک سو و طیف حامی جریان مشهد از سوی دیگر.
حقانیان و طائب
بیت رهبری یا دفتر رهبر جمهوری اسلامی نام سازمانی حکومتی است که زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی اداره می‌شود.
در این دفتر یک مجموعه اداری عظیم با صدها کارمند و معاونت‌ها و دفاتر متعدد است که در زیرمجموعه‌های متولی امور نظامی، حفاظتی، مشاوران، ارتباطات و امور بین‌الملل، ارتباطات مردمی، نظارت و حسابرسی، عقیدتی-سیاسی، بررسی‌های اقتصادی، ارتباطات حوزوی، وجوهات شرعی، بازرسی ویژه، امور ویژه سیاسی و بررسی فرهنگی به فعالیت مشغولند.
افراد شاغل در «بیت رهبری» گذشته از تاثیر بر روی افکار رهبر جمهوری اسلامی و کانالیزه کردن اطلاعاتی که به او می‌رسد٬ بر روی مناسبات سیاسی کشور نیز موثر نیز هستند.
یکی از این افراد وحید حقانیان است که سال‌ها با عنوان‌های «سردار وحید» شناخته می‌شد. او که از فرماندهان سابق سپاه است از اواخر دهه ۷۰ کار خود را در «بازرسی ویژه» دفتر رهبر شروع کرد.
اولین تصاویری که از او منتشر شد٬ مربوط به حضور در هیئت همراه خامنه‌ای در دیداری با نمایندگان دوره چهارم انتخابات مجلس در سال ۱۳۷۱ است. او در طی این سه دهه به مروز پیشرفت کرد و از محافظ رهبر جمهوری اسلامی به سمت‌های «مشاور اجرایی»، «معاون اجرایی»، «مباشر» و در نهایت «معاون امور ویژه» منصوب شد.
او اما به نظر می‌رسد که به مرور طی دو سال گذشته از مناسبات تاثیرگذار بیت کنار گذاشته شد تا جایی که محافظان آیت‌الله خامنه‌ای در جریان انتخابات مجلس یازدهم به او اجازه ایستادن در عکس یادگاری را نیز ندادند. این در حالی است که وحید حقانیان در جریان مراسم تنفیذ ریاست جمهوری دوم محمود احمدی‌نژاد به عنوان فرد معتمد رهبری در میان او و رییس جمهوری ایستاده بود و حکم را نیز حمل می‌کرد.
در مقابل اما جریانی در بیت رهبری قدرت گرفته است که تمامی توانش را برای فراهم کردن زمینه برای جانشینی مجتبی خامنه‌ای فراهم می‌کند؛ از جمله حسین طائب.
پس از ثبت نام عبدالناصر همتی٬ رییس بانک مرکزی دولت دوازدهم و یکی از چهره‌های شاخص مورد انتقاد از سیاست‌های اقتصادی دولت در انتخابات مجلس دوازدهم٬ خبری منتشر شده بود مبنی بر اینکه او به «دعوت» حسین طائب مسئول فعلی اطلاعات سپاه پاسداران در انتخابات ریاست جمهوری نامزد شده است.
به نظر می رسد حامیان مجتبی خامنه‌ای که اتفاقا از حامیان ایده به ریاست جمهوری رسیدن ابراهیم رئیسی هم بودند٬ امیدوارند که چهارسال مدیریت اجرایی بتواند به حد کفایت از قبای رییسی قداست‌زدایی کرد٬ راه را برای نشستن پسر بر صندلی پدر باز کند.
کشمکش دو جریان برای تعیین جانشین رهبر فعلی جمهوری اسلامی حتی بین فرماندهان سپاه پاسداران نیز کشیده شده است تا جایی که فرمانده سابق سپاه و رییس مجلس فعلی نیز دست از رقابت با ابراهیم رئیسی برداشته٬ به جبهه حامیان مجتبی خامنه‌ای پیوسته است.
در جریان انتخابات ریاست جمهوری نیز به رغم اینکه سپاه پاسداران به عنوان یک کل واحد اعلام کرد از ابراهیم رئیسی حمایت می‌کند٬ اما بخصوص در شهرهای کوچکتر و فرمانده‌هان میانی سپاه محسن رضایی را به ابراهیم رئیسی ترجیح دادند.
همه این شواهد نشان از آن دارد که چهارسال آینده٬ شاید نه فقط فرصتی برای یک دست شدن حاکمیت به منظور پیشبرد اهدافش در حوزه داخلی و خارجی٬ که زمانی است برای پنجه به صورت هم کشیدن «چهره‌های شاخص» نظام؛ از روسای قوا تا اعضای بیت رهبری در راه جانشینی.
بخصوص که رهبر جمهوری اسلامی برخلاف رویه گذشته در پیام انتخاباتی‌اش از حضور مردم قدردانی کرده و به صورت کلی به منتخبین مردم در انتخابات ریاست جمهوری و شوراها تبریک گفت، اما از شخص ابراهیم رئیسی نام نبرده است.