تأمین نظر رهبر جمهوری اسلامی در انتخاب وزیران دفاع، امور خارجه، اطلاعات و کشور همیشه رویه ثابت بوده است
این بحث در جامعه مطرح است که کلیه اعضای کابینه با نظر رهبر انتخاب می‌شوند – عکس از عصرایران
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس یازدهم در رابطه با نحوه انتخاب وزیر امور خارجه در دولت ابراهیم رئیسی گفت برای وزارت خارجه ابلاغیه‌هایی از مقام ولایت هست و ضوابط و قواعدی وجود دارد، باید بر اساس آنها و ضابطه‌مند پیش برویم.
به نوشته برنا، مرتضی آقا تهرانی، در تشریح معیارهای لازم برای انتخاب وزیر خارجه افزود یکی از مسائل ساده‌ای که برای رئیس‌جمهور (روحانی) مطرح می‌شد این بود که دلش با غرب است و باید دلش و اعتمادش به داخل و مردم خودمان و نیروهای خودمان باشد و به بچه‌های انقلاب و نظام تکیه کند، نه اینکه مملکت را معطل بیگانگان غیر قابل اعتمادی کند که همواره مملکت ما را تا لب چشمه برده و تشنه برگردانده‌اند.
دبیرکل پیشین جبهه پایداری با اشاره به صحبت‌های پیشین علی خامنه‌ای که گفته بود من به غربی‌ها اعتماد ندارم، گفت، ما از ابتدا شعار نه شرقی و نه غربی سر داده‌ایم و محتاج غرب نبودیم و نیستیم کسانی که به این و آن وابسته می‌شوند در اشتباه هستند.
در همه دولت‌های پیشین، رهبر جمهوری اسلامی در انتخاب وزیران دفاع، امور خارجه و اطلاعات دخالت مستقیم داشته است. بخشی از این قدرت از سوی قانون اساسی به وی داده شده و بخشی دیگر نیز در طول زمان و با سلطه او بر سایر نهادهای موازی قدرت پدید آمده است. به هر روی در شرایط فعلی کشور انتخاب کابینه بدون تأیید و حمایت رهبر جمهوری اسلامی عملاً امکان‌پذیر نیست. به طور سنتی نیز مجلس شورای اسلامی در مورد این وزرا دخالت چندانی نمی‌کند و به آنها رأی اعتماد می‌دهد.
در مرداد ۱۳۸۸ حمیدرضا حاجی بابایی، عضو وقت هیئت رئیسه مجلس و نزدیک به جبهه پایداری، در مورد انتخاب وزرای دفاع، خارجه و اطلاعات گفت: «انتخاب وزیران اطلاعات، کشور، امور خارجه، دفاع و فرهنگ و ارشاد اسلامی باید با هماهنگی مستقیم رهبر معظم انقلاب باشد.»
این موضوع بحثی را در جامعه مطرح کرد که کلیه اعضای کابینه با نظر رهبر انتخاب می‌شوند. در واکنش به انتقادات مطرح شده، دفتر آیت‌الله خامنه‌ای این سخنان را رد کرد و اعلام کرد: رویه ثابت در همه دولت‌ها، هماهنگی با رهبری در انتخاب وزیران دفاع، امور خارجه و اطلاعات بوده است، و این هم، حسب تکالیفی است که در قانون اساسی برای رهبری در امور سیاست خارجی و دفاعی – امنیتی تعیین شده است.
در مورد کابینه رئیسی نیز واضح است که مجلس به هیچ وجه خلاف نظر رهبر به وزرای پیشنهادی رأی عدم اعتماد نخواهد داد.
بر اساس صحبت‌هایی که از سوی خود رؤسای جمهور و اطرافیان آنها مطرح شده است، در زمان‌هایی که رئیس جمهور از قدرت کافی برخوردار بوده، توانسته گزینه‌هایی را به رهبر جمهوری اسلامی پیشنهاد کند و با رایزنی کسی را که به وی نزدیک‌تر است به کابینه وارد کند. اما در برخی موارد نیز نظر مستقیم علی خامنه‌ای از طرف دفتر او یا در جلسه خصوصی مطرح شده است.
به جز این سه وزیر، برخی وزارتخانه‌ها مثل علوم، آموزش‌وپرورش و ارشاد اسلامی نیز مورد توجه ویژه رهبر جمهوری اسلامی است. به طوری که حتی در برخی مواقع مانند دولت محمد خاتمی، صراحتاً نسبت به عملکرد آنها واکنش‌هایی علنی منتشر شده است.
همچنین، واضح است که به دلیل انتخاب فرماندهان نیروی انتظامی توسط رهبر جمهوری اسلامی، در صورتی که او با وزیر کشور موافق نباشد، عملاً وزیر انتخابی ناتوان خواهد بود؛ بنابراین رایزنی در انتخاب او نیز از نکات مهم کابینه است. اما نحوه انتخاب ابراهیم رئیسی با سایر رؤسای جمهور متفاوت بوده و او بعید است با این چالش‌ها مواجه شود.
از: ایندیپندنت