عصر ایران؛ سروش بامداد- عادت کرده بودیم هر سال به مناسبت سالگرد کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در تلویزیون و شبکه‌های مختلف، کسانی را دعوت کنند که چندان سرشناس یا بی‌طرف یا صاحب‌نظر نبودند یا نه تنها در دفاع از مصدق چندان محکم نبودند که گاه مصدق‌ستیز هم بودند و انگار اصراری وجود داشت که روح حسن آیت را در هر برنامه بدمند.
مثلا عادت کرده بودیم به همین مناسبت معمولا با فرزند آیت‌الله کاشانی به عنوان کارشناس صحبت کنند که حتی از به کار گیری واژۀ «کودتا» ابا و پرهیز دارد و از کلمۀ «واقعه» استفاده می‌کند و تقصیرها را گردن خود دکتر مصدق می‌اندازد.
عادت کرده بودیم کارشنا‌سی بیاید که مصدق را به خاطر اختلاف با کاشانی یا آنچه اعتماد به آمریکا خوانده می‌شود شماتت کند یا حتی سؤال‌کننده درصدد القای این نکته باشد.
دیشب اما میهمان برنامۀ «روایتگر» شبکۀ خبر سیما – که ظهر امروز هم بازپخش شد- چهره ای در اندازه و آوازۀ دکتر یرواند آبراهامیان بود: استاد ممتاز تاریخ ایران و خاورمیانه در دانشگاه نیویورک و نویسندۀ آثاری چون «کودتا»، «ایران بین دو انقلاب» و «تاریخ ایران مدرن».
مصاحبه کننده هم به جای تکرار القائات کتاب های درسی تاریخ در همان آغاز و با صراحت از «کودتا علیه دولت قانونی و مشروع دکتر محمد مصدق» پرسید و پرفسور آبراهامیان به درستی توضیح داد ترس از افتادن ایران به دامان کمونیسم بهانه و دروغ بود و مشکل‌شان ملی شدن نفت ایران و الگو شدن ایران برای دیگر کشورهای خاورمیانه بود و توضیحات دیگر که به جای نقل و تکرار توصیه می‌کنیم در «تلوبیون، شبکه خبر، روایتگر» ببینید.
بی‌شک این رویکرد مثبت است. گفت و‌گو با یک کارشناس مطرح و معتبر به جای چهره‌هایی که بعضا شناخته شده نیستند یا سیاسیونی که دنبال آن‌اند که ثابت کنند کاشانی نفت را ملی کرده و نهضت، شکست خورد چون کاشانی جدا شد و قس علی هذا اما اگر این گونه ادعاها اگر نتیجه داشت در این همه سال تأثیر گذاشته بود. حداقل به ذهن صدها هزار دانش آموز رفته بودکه طی این سال ها کتاب تاریخ مدرسه خوانده‌اند.
دعوت از کارشناس و صاحب نظر معتبر برای شبکه تلویزیونی و رسانه اعتبار می آورد و نام و سیمای فرد معتبر موجب درنگ و علاقه به تماشا می‌شود. اتفاقی که دیشب تجربه کردم و ظهر به شوق تکرار آن دوباره دیدم. جرای آن را هر که که کتابی از یرواند ابراهامیان خوانده باشد نیک می‌داند و شیرینی مطالعۀ آن در کام می‌ماند. (فرصت را مغتنم می‌شمرم و “تاریخ ایران مدرن” را برای خواندن و هدیه دادن پیشنهاد می‌کنم).
*نویسندۀ این سطور البته اگر دکتر کاشانی را هم در حال گفتاری حقوقی ببیند با علاقه دنبال می‌کند کما این که مصاحبۀ چند سال پیش او با مجلۀ مهرنامه در نقد قانون‌گذاری مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنان یگانه است.
*راستی، «روایتگر» یک امتیاز دیگر هم دارد: لوگوی آن همین طور جداست. جدانویسی با رعایت نیم فاصله معنی کلمات را بهتر منتقل می‌کند. (روایتگر به جای روایتگر)