آمریکا به دنبال شکل دادن به همپیمانیهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی جدید برای مهار چین است
رهبران ایالات متحده، ژاپن، هند و استرالیا روز جمعه در کاخ سفید نخستین جلسه «چهار دموکراسی بزرگ» موسوم به گروه چهار را برگزار کردند. چین به عنوان کشوری که این همپیمانیهای جدید را در تقابل با خود میداند به دقت این نشست را زیر نظر داشت. چین اتحاد جدیدی را که آمریکا به آن شکل داده، «محکوم به شکست» می داند.
در بیانیه پایانی این نشست نامی از چین به میان نیامد و رهبران این چهار کشور تاکید کردند که به آزادی تجارت، رعایت قوانین، رفع مسالمتآمیز مناقشهها، ارزشهای دموکراتیک و تمامیت ارضی کشورها پایبندند.
جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، اسکات موریسون، نخستوزیر استرالیا، یوشیهیده سوگا، نخستوزیر ژاپن و نارندرا مودی، نخست وزیر هند در این نشست حضور داشتند.
تاکید رهبران این کشورها به مراعات قوانین بینالمللی و حاکمیت کشورها در منطقه هند و اقیانوسیه پیامی روشن به پکن بود که این گروه با سیاستهای توسعهطلبانه این کشور در تقابل خواهد بود.
رهبران گروه چهار همچنین گفتند که از کشورهای جزیرهای کوچک، به ویژه آنهایی که در اقیانوس آرام هستند، حمایت می کنند تا بتوانند وضعیت اقتصادی خود را بهبود بخشند.
علاوه بر این، آنها از کره شمالی خواستند که در زمینه مناقشه بر سر برنامههای تسلیحات هستهای و موشکهای بالستیک خود به دیپلماسی روی آورد. پیونگ یانگ همواره گفته است که تا زمانی که تحریمهای بینالمللی لغو نشود، دیپلماسی راهگشا نیست.
اما موضوع کرونا هم بخشی از این دیدارها بود. هند گفت که از ماه اکتبر، صادرات واکسن تولیدیاش به دیگر نقاط جهان را از سر خواهد گرفت. نارندرا مودی گفت که تا پایان اکتبر ۸ میلیون دز واکسن را در سبد یکمیلیارد دز واکسن این گروه برای کشورهای آسیایی قرار خواهد داد.
واکسن کرونای هند با نام بهارات قبلا به صورت محدود و در محمولههای کوچک به برخی کشورها صادر میشد ولی با شیوع کرونای دلتا در هند این روند متوقف شد.
گروه چهار همچنین انعقاد چندین پیمان مشترک جدید را اعلام کردند، از جمله یک پیمان برای تقویت امنیت زنجیره تامین نیمههادیها و مبارزه با ماهیگیری غیرقانونی و اکتشاف دریایی. علاوه بر این موارد آنها به دنبال شکل دادن به یک مشارکت جدید برای استفاده از فناوری ۵ جی و ایجاد برنامهای برای رصد تغییرات اقلیمی هستند.
این ملاقات تنها یک هفته پس از آن صورت گرفت که ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا پیمان امنیتی آکوس را اعلام کردند که به استرالیا زیردریاییهای هستهای میدهد، اقدامی که توسط پکن مورد انتقاد قرار گرفت.
نخستوزیر ژاپن درباره توافق آکوس گفت که کشورش آن را «عاملی مهمی در صلح و ثبات منطقه هند و اقیانوس آرام میداند»؛ موضعی کاملا متفاوت با چین.
سخنگوی وزارت خارجه چین روز جمعه و در واکنش به این نشست گفت که دوره تشکیل گروههای بسته و انحصاری از چند کشور برای تقابل با دیگر کشورها گذشته و این برخلاف اهداف کشورهای منطقه است.
وزارت خارجه چین پیشبینی کرده است که «گروه چهار» یک همپیمانی بیپایه و محکوم به شکست است. چین می گوید گروه چهار و پیمان آکوس مشابه رویدادهای دوران جنگ سرد است و رقابت تسلیحاتی منطقهای را تشدید میکند.