روایتی از افزایش سرسام‌آور قیمت مواد غذایی در ایران
“مهدی دولت‌یاری” در ماه‌های اخیر با ترس افزایش قیمت کالا‌ها را در سوپرمارکتی در مرکز تهران مشاهده می‌کند. قیمت‌ها به قدری در حال افزایش بوده‌اند که خرید آن از توان مشتریان دور از دسترس است.
به گزارش آفتابنیوز، خبرگزاری “آسوشیتدپرس” در گزارشی درباره افزایش شدید قیمت اقلام غذایی در ایران می‌نویسد: “ایرانیان که پیش‌تر راحت‌تر اقلام اولیه غذایی را خریداری می‌کردند، اکنون در تلاش هستند تا صرفا به اندازه کافی خرید کنند چرا که واحد پول ملی آن کشور در برابر دلار ارزش خود را از دست داده و به پایین‌ترین سطح رسیده است.
دولت‌یاری با بیان این‌که قیمت کالا‌ها تقریبا دو برابر افزایش یافته می‌گوید: “برنج بسیار گران شده است”. تحریم‌های امریکا کماکان در حال ایجاد مشکل برای اقتصاد ایران است و افزایش نرخ تورم در ایران رکوردشکنی می‌کند و به زندگی شهروندان معمولی ایرانی آسیب می‌رساند. خریداران با بهت و حیرت در حال حذف گوشت و لبنیات از رژیم غذایی خود هستند و هر ماه کم‌تر از ماه قبل خرید می‌کنند.
دلار در ایران در حال حاضر بالای ۲۸ هزار تومان است این در حالی است که در زمان انعقاد برجام در سال ۲۰۱۵ میلادی میان ایران و قدرت‌های جهانی ۳۲۰۰ تومان بود. این وضعیت باعث نابودسازی پس‌انداز ایرانیان و کاهش ارزش دارایی‌های‌شان شده است. نرخ تورم در ایران به ۴۵ درصد رسیده که بالاترین نرخ از سال ۱۹۹۴ میلادی به این سو محسوب می‌شود و قیمت مواد غذایی نزدیک به ۶۰ درصد افزایش یافته است. عوامل متعددی در این زمینه دخیل بوده‌اند: اقتصاد بحرانی به دلیل سال‌ها تحریم، اختلال در زنجیره تامین ناشی از شیوع ویروس کرونا و کاهش مداوم تولید داخلی.
اتاق بازرگانی هفته گذشته گزارش داد که تولید ناخالص داخلی ایران تقریبا از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ میلادی کاهشی ۶۰ درصدی داشته است که هشداری جدی برای آینده اقتصاد ایران است. خانواده‌های ایرانی اکنون با پول بی‌ارزش‌شده‌شان مواجه هستند و باید مواد غذایی‌ای که زمانی جزء اصلی زندگی محسوب می‌شد را کنار بگذارند.
قیمت تخم مرغ افزایشی ۸۰ درصدی داشته و قیمت شیر و ماست نیز به طور مشابه افزایش یافته است و هزینه خرید سبزیجات و گوشت تا ۷۰ درصد افزایش یافته و نان و برنج که زمانی ارزان‌ترین مواد اولیه در ایران محسوب می‌شدند، افزایش قیمتی بیش از ۵۰ درصد داشته‌اند.
“عذرا عدالت” ۶۳ ساله خریدار عصبانی به “آسوشیتدپرس” می‌گوید: ما هر روز شاهد افزایش قیمت‌ها هستیم. این وحشتناک است. چگونه می‌توان با چنین دستمزد کمی کنار آمد؟
این خبرگزاری در ادامه می‌نویسد: بسیاری از ایرانیان کم‌تر از قبل خرید می‌کنند. خانم “خیابانی” مادر سه فرزند در تهران می‌گوید: اکنون تنها می‌توانم ماهی یک بار مواد غذایی بخرم. ما باید سکه‌هایی که از قبل داشته‌ایم را بفروشیم.
علاوه بر تحریم‌ها، کارشناسان اقتصادی معتقدند اقتصاد ایران از چندین دهه سوء‌مدیریت رنج می‌برد. تحریم‌ها در حوزه انرژی که مانع از فروش نفت ایران شده این وضعیت را تشدید کرده است.
“مرتضی افقهی” اقتصاددان می‌گوید: علت اصلی نرخ تورم بالای فعلی ناکارآمدی‌های داخلی، اجرایی و بوروکراتیک است. از آنجا که ما به فروش نفت خام وابسته هستیم و ارز خارجی از طریق درآمد نفتی به دست می‌آید، تحت تحریم‌ها آسیب‌پذیرتر شده‌ایم. کمبود دلار سبب شده دولت پول بیشتری چاپ کند تا بتواند بدهی‌های خود را بپردازد؛ این وضعیت اما باعث افزایش نرخ تورم شده است.
در نتیجه، بسیاری از ایرانیان به فقر کشیده شده‌اند. آمار‌های دولتی نشان می‌دهند در سال گذشته شهروندانی که زیر خط فقر زندگی می‌کردند و کم‌تر از ۴۶ دلار در ماه درآمد داشتند، نزدیک به ۴۰ درصد افزایش یافته‌اند.
یکی دیگر از قربانیان افزایش نرخ تورم سوپرمارکت‌ها و خواربارفروشی‌ها هستند. خرید آنلاین و توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای همراه با افزایش نرخ اجاره بها باعث کاهش تعداد مشتریان و کاهش سود برای سوپرمارکت‌های خرد و متوسط شده و بقای آنان را با مخاطره همراه ساخته است.
“علی دنیایی” ۷۱ ساله که بیش از چهار دهه مغازه خواربارفروشی خود را در تهران حفظ کرده می‌گوید: اداره این مغازه دیگر مقرون به صرفه نیست.
بسیاری گلایه دارند. خرده‌فروش‌ها دیگر نمی‌توانند جایی در بازار داشته باشند. مشخص نیست چه بر سر مشاغل و خانواده‌های‌شان و افرادی می‌آید که برای آنان کار می‌کنند.