گفتگوی ایندیپندنت فارسی با ریچارد رتکلیف، همسر نازنین زاغری- عکس از علی زمانی
با پایان مدت محکومیت نازنین زاغری، مقامات ایرانی مجدداً با طرح پرونده‌ای جدید، راه برای آزادی او را سد کردند و مجددا وی را به زندان باز گرداندند. اگرچه سابقه جمهوری اسلامی در گروگانگیری و بهره برداری از زندانیان دو تابعیتی بر کسی پوشیده نیست، اما ماجرای نازنین زاغری پیچیده‌تر از همیشه شده است.
ریچارد رتکلیف همسر نازنین از روز یکشنبه، دوم آبان ماه با تحصن در برابر وزارت خارجه بریتانیا دست به اعتصاب غذا زده است.
برای گفتگو با او به روبه روی وزارت خارجه بریتانیا در لندن رفتم. جایی که سه چادر برپاشده است و تابلوهایی با مضمون «نازنین را آزاد کنید» و «انوشه را آزاد کنید» روی زمین قرار داده شده است. اعتصاب غذا چهره ریچارد را تکیده کرده و تا امروز تلاش‌ها برای جلب رضایت او برای صرف‌نظر از ادامه اعتصاب غذا نتیجه‌ای در بر نداشته است.
او در گفتگو با ایندیپندنت فارسی گفت که می‌داند ایران تنها برای پس گرفتن پول این اقدام را انجام داده است و از دولت این کشور توقع بیشتری نیست، اما از دولت بریتانیا توقع دارد برای کسی که شهروند این کشور است تلاش بیشتری بکند.
ریچارد رتکلیف در ادامه با اشاره به اینکه می‌داند دولت جمهوری اسلامی تلاش میکند از نازنین به‌عنوان ابزاری برای چانه‌زنی در مذاکرات و لغو تحریم‌ها استفاده کند، افزود از دولت بریتانیا توقع دارد فشار بیشتری را بر ایران اعمال کند.
او تأکید کرد من این کمپین را به راه انداخته‌ام تا توجه افکار عمومی بین‌المللی را نسبت به این «بی‌عدالتی» جلب کنم.
ریچارد رتکلیف که از محکومیت مجدد همسرش، نازنین زاغری بسیار ناراحت بود، از اینکه مقامات ایرانی هر بار با بهانه‌های واهی برای وی پرونده جدید می‌سازند تا او را در زندان نگه دارند، به‌شدت انتقاد کرد. او در این باره گفت که محکومیت نازنین به پایان رسیده است و او باید فورا آزاد شود، اما آن‌ها نازنین را نگه داشته‌اند تا بتوانند از دولت بریتانیا باج بیشتری بگیرند.
نازنین زاغری فروردین ۱۳۹۵هنگام بازگشت به بریتانیا در فرودگاه امام خمینی تهران بازداشت شد. سازمان اطلاعات سپاه او را به جاسوسی و «تلاش برای براندازی نرم» متهم و نهایتا دادگاه انقلاب نیز او را به پنج سال حبس محکوم کرد. اتهامی که خود زاغری آن را به شدت تکذیب می کند. پس از شیوع کرونا در زندانهای ایران، او یکسال به مرخصی آمد و با استفاده از پابند الکترونیکی در بازداشت خانگی بود. در تاریخ ۱۷ اسفندماه ۱۳۹۹ محکومیت پنج ساله نازنین زاغری پایان یافت ولی پرونده جدیدی برای او تشکیل شد. دادگاه رسیدگی به دومین پرونده نازنین زاغری رتکلیف یک هفته پس از پایان محکومیت پنج‌ساله برگزار شد. کیفرخواست جدید در مهرماه ۱۳۹۶ از سوی سازمان اطلاعات سپاه و هنگامی صادر شده که خانم زاغری در حال گذراندن دوره محکومیتش در زندان اوین تهران بود. بر اساس این کیفرخواست، خانم زاغری به «فعالیت تبلیغی علیه نظام» از طریق شرکت در تجمع مقابل سفارت ایران در لندن در سال ۱۳۸۸ و مصاحبه با بی‌بی‌سی فارسی متهم شده است.
ریچارد رتکلیف، همسر خانم زاغری گفته است که این اتهام با استناد به عکسی از نازنین مطرح شده که او را در تظاهراتی مقابل سفارت ایران در لندن در سال ۱۳۸۸ نشان می دهد. این عکس پیشتر در جریان محاکمه اول او در سال ۱۳۹۵ هم به دادگاه ارائه شده بود.
همسر نازنین زاغری در پاسخ به این سؤال که «توقع شما از دولت بریتانیا چیست»، اظهار داشت من از دولت بریتانیا توقع دارم سیاست شجاعانه‌تری در پیش بگیرد. اینکه همچنان دولت بریتانیا بخواهد تنها به تلفن زدن و تماس با مقامات ایرانی اکتفا کند، نتیجه‌ای ندارد. این مسئله پس از چند سال به یک موضوع مهم و نگران‌کننده تبدیل شده است و دولت بریتانیا باید اقدامی فوری در قبال آن انجام دهد. هر روزی که می‌گذرد، فرصت بیشتری به حکومت ایران می‌دهد تا اقدامات ناعادلانه خود را ادامه دهد. دولت باید فورا در برابر این موضوع واکنش نشان دهد و تنها به صدور بیانیه و محکومیت اکتفا نکند.
ریچارد رتکلیف با اشاره به اینکه مطمئن نیست که کمپین او به نتیجه مورد نظر برسد، تأکید کرد: هدف من این بود که توجه افکار عمومی را نسبت به این بی‌عدالتی جلب کنم که موفق بودم.
در میانه گفتگوی ما دو کودک برای ریچارد رتکلیف هدیه‌ای آوردند. حتی در روز جشن هالووین نیز برخی از شهروندان بریتانیایی و ایرانی‌های مقیم این کشور برای اعلام همبستگی با او هدایایی آوردند که همگی در اطراف چادر همسر نازنین زاغری مشخص بود.
در ادامه وقتی ریچارد رتکلیف متوجه شد که در فضای مجازی فارسی‌زبان به‌عنوان «سمبل مقاومت و وفاداری» شناخته می‌شود، گفت روزی که من این کمپین را اجرا کردم توقع اجرای عدالت داشتم. مردم هم به‌خوبی این بی‌عدالتی را درک می‌کنند.
من از مردم ایران بسیار متشکرم که این‌طور درباره من فکر می‌کنند و بابت حمایت آن‌ها سپاسگزارم.
او افزود: «ما می‌دانیم سپاه دارد از نازنین استفاده ابزاری میکند؛ بنابراین دولت بریتانیا باید برخورد قاطعانه‌ای در برابر این اقدام ایران انجام دهد.»
ریچارد رتکلیف اخیراً با لیز تراس وزیر خارجه بریتانیا دیدار کرد. او پس از این دیدار گفت که به اعتصاب غذای خود جلو ساختمان وزارت خارجه ادامه خواهد داد. او افزود وزرای دولت هنوز «زیادی می‌ترسند» برای بازگرداندن خانم زاغری به خانه اقدامی انجام دهند.
آقای رتکلیف سال ۲۰۱۹ هم به مدت ۱۵ روز بیرون ساختمان سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن اعتصاب غذا کرده بود.
پیشتر، بوریس جانسون نخست وزیر بریتانیا در سفری که به تهران داشت خواهان آزادی نازنین زاغری شده بود. اما مقامات ایرانی در مقابل درخواست بازپرداخت بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی بریتانیا به ایران را کرده بودند. روزنامه تلگراف در گزارشی نوست که دولت بریتانیا اعلام کرده است که در قبال آزادی نازنین زاغری ۴۰۰ میلیون پوند (معادل ۵۲۷ میلیون دلار) پول به ایران پرداخت خواهد کرد. این موضوع با واکنشهای وسیعی مواجه شد.
واقعیت این است که سرنوشت پرونده این شهروند ایرانی-بریتانیایی بازداشت شده در ایران به پرداخت بدهی بریتانیا برای یک خرید نظامی در چهار دهه پیش گره خورده است. برخی بر این باورند که جمهوری اسلامی برای دستیابی به امتیازها و منافع مورد نظر خود از طریق بازداشت دوتابعیتی‌ها، گروگانگیری میکند. از این لحاظ جمهوری اسلامی تنها حکومت جهان است که زندگی شهروندانش که تابعیت مضاعف دارند را به عنوان عاملی برای فشار بر دولت‌های خارجی به بازی می‌گیرد.
از: ایندیپندنت